10. Sınıf Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 24-25 Cevapları Öğün Yayınları

1. Okuduğunuz metinden alınmış aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelime ve kelime gruplarının anlamını metindeki bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahmininizi kaynaklardan yararlanarak kontrol ediniz.

Milliyet bilinci:İnsanın içinde yaşadığı milleti, o milletin nasıl bir araya geldiğini o milleti bir arada tutan değerleri bilmektir. Karşılaşılan herhangi bir olumsuzluk karşısında tüm halkın tek vücut olup beraber direnmesidir.
Gelişmek: İlerlemek, her an üstüne koyarak daha da gelişmek anlamına gelir.
Zevk: Hoşa giden ya da çekici bir şeyin elde edilmesinden, düşünülmesinden doğan hoş duyum ya da duygu.
Bağlanmak: Bağlamak eylemine konu olmak, bağlamak eylemi kendisine yapılmak.
Uyanış Dönemi: İnsanların ya da toplumların belli olumsuz sebeplerden ötürü içine kapanması, dış dünyayla bağlantılarını koparması durumunun ortadan kalkmasıdır.
Ele almak: Bir şey üzerinde çalışmaya başlamış olmak, incelemek, araştırmak veya tenkit etmek anlamlarına gelmektedir

Ancak. Türklerde milliyet bilincinin başladığı yeni bir dönem vardır ki, bu dönem içinde gelişen edebiyat, Tanzimat ve Servet-i Fünun edebiyatlarına ne dil, ne zevk, ne de anlayış bakımından bağlanabilir. Bunun içindir ki, Türk edebiyatı tarihçisi, bu uyanış dönemini yeni bir devrin başlangıcı olarak ele almak zorundadır.

2. Okuduğunuz metinle metnin konusu, amacı ve hedef kitlesi arasındaki ilişkiyi belirleyiniz.
Cevap: Metin edebiyat severlere Türk edebiyatının hangi dönemlere ayrıldığını, bu ayrımın hangi ölçütlere göre ve hangi başlıklar altında yapıldığı hakkında başta 10. sınıf öğrencileri olmak üzere okuyacak herkese bilgi vermek amacıyla hazırlanmıştır.

3. Okuduğunuz metnin ana düşüncesini ve yardımcı düşüncelerini belirleyiniz.
Cevap: Türk edebiyatının Türk tarihindeki dönüm noktalarına göre nasıl devirlere ayrıldığıdır. Yardımcı düşünceler olarak edebiyat tarih ilişkisi, Türk tarihinin dönüm noktası sayılacak olayları ve bu olaylara göre Türk edebiyatının nasıl ve hangi dönemlere ayrıldığının okura sunulduğu kısımlardır.

4. Okuduğunuz metindeki anlatım biçimlerini, düşünceyi geliştirme yollarını ve bunların işlevlerini belirleyiniz.
Cevap: Okuduğumuz metinde açıklama anlatım biçimi ağırlıklı olarak kullanılmıştır. Düşünceyi geliştirme yollarından ise tanımlama ve örnek gösterme yolları daha fazla kullanılmaktadır.

5. Okuduğunuz metnin üslup özelliklerini; cümle yapıları, kelime kadrosu, akıcılık, nesnellik, öznellik, duygusallık ve coşkunluk gibi hususları da dikkate alarak belirleyiniz.
Cevap: Metin günümüz Türkçesiyle, herkesin rahatça okuyabileceği, anlayabileceği bir üslupla yazılmıştır. Cümle yapıları basit cümledir. Kelime kadrosu günlük halk dilinin kadrosu olup akıcı bir şekilde okurla buluşmaktadır. Nesnellik duygusu ön plandadır. Çünkü amaç bilgi vermektir.

6. Okuduğunuz metinde, içeriğin genel anlamda doğal, toplumsal veya bireysel gerçeklikle ilişkisini tespit ederek metindeki millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal ve tarihî öğeleri belirleyiniz.
Cevap: Metinde milli değerler olarak Türk tarihindeki önemli olaylar ve bu olayların neticesinde dönemlere ayrılan Türk edebiyatı göze çarpar. İçerik toplumun da bir aynası olan edebiyatın dönemlere ayrılması olup sosyal ve tarihi bilgilerle zenginleştirilmiş bir metin olarak karşımıza çıkmasında önemli yere sahiptir.

7. Okuduğunuz metinde ortaya konulan bilgi, tespit ve yorumları; gerekçe, kanıt, tutarlılık, geçerlilik, doğruluk açısından değerlendirerek metindeki bilgi ve yorumları ayırt ediniz.

Gerekçe: Türk edebiyatı neye göre devirlere ayrılmıştır? Çünkü tarihsel olarak toplum hayatında önemli yeri bulunan olaylara göre yapılmıştır.

Tutarlılık: Metin savunduğu düşünce doğrultusunda ilerlediği için kendi içinde tutarlı bir metindir.

8. Okuduğunuz metinde yazarın konuyu hangi açıdan ele aldığını, yönlendirme yapıp yapmadığını, taraf olup olmadığını, öznel veya nesnel davranıp davranmadığını tespit ederek metinde yazarın bakış açısını belirleyiniz.
Cevap: Yazar konuyu Türk edebiyatının neden bazı başlıklar altında incelediğimizi nesnel ve bilgilendirici bir üslupla yönlendirme yapmadan kimi yerde az da olsa öznel duygularının olduğu cümlelerle ama genel olarak tarafsız bir şekilde okurlarına anlatmaktadır.

9. Okuduğunuz metindeki açık ve örtük iletileri tespit ediniz. Metinle ilgili eleştirilerinizi, güncellemelerinizi ve beğeninizi metne dayandırarak metni yorumlayınız.

Açık ileti: Türk edebiyatının devirlere ayrılması ve devir isimleri
Örtük İleti: Türk edebiyatını devirlere ayırırken tarih biliminin ve yaşanılan olayların bu ayrıma katkıları

Türk edebiyatında sözlü ve yazılı kültüre örnek olacak eserlerden bildiklerinizi aşağıya yazınız.
Cevap: Sav, Sagu, Ağıt, Masal, Ninni, Türkü, Şarkı, Gazel, Koşma, Koşuk…

Alp Er Tunga Öldü mü Sagusu

Mevlana’nın Mesnevisi

Keloğlan Masalları