10. Sınıf Meb Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 174-175 Cevapları

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları Sayfa 174

Sayfa 174’teki etkinlikler, Oğuz Kağan Destanı’nda yol gösteren unsurları ve destandaki olayların anlamlarını kavratmayı amaçlar. Tüm sorular, destanın kahramanlık, liderlik ve birlik mesajlarını ortaya koyar.

Sıra Sizde – Oğuz Kağan Destanı

Soru 1: Oğuz Kağan’ın düzenlediği akınlarda ona yol gösteren ne olmuştur?

Cevap: Oğuz Kağan’ın akınlarında ona yol gösteren bozkurt olmuştur. Bozkurt, Türk destanlarında rehberlik, cesaret, kutsallık ve yol göstericiliğin simgesidir. Oğuz Kağan’ın doğru yolu bulmasında ilahi bir işaret olarak kabul edilir.

Soru 2: Oğuz Kağan Destanı ile ilgili aşağıda verilen soru–cevap etkinliğinde ilgili alanları örnekteki gibi doldurunuz.

Soru: Oğuz Kağan’ın akınlar düzenlemesinin sebepleri neler olabilir?

Cevap: Cihan hâkimiyetini sağlamak, Türk boylarını birleştirmek, adaleti yaymak ve gücünü göstermek istemesi.

Soru: Bu akınların destan kahramanı olarak Oğuz Kağan’ın karakterine ve gelişimine ne gibi katkılarının olduğunu düşünüyorsunuz?

Cevap: Bu akınlar Oğuz Kağan’ın cesaretini, liderliğini ve kararlılığını güçlendirmiş; onu güçlü ve otoriter bir kağan hâline getirmiştir.

Soru: Oğuz Kağan’a akınlarında kim yol göstermiştir?

Cevap: Gök yeleli bozkurt Oğuz Kağan’a yol göstermiştir.

Soru: Oğuz Kağan, Kıpçak akınında İdil Nehri’ni nasıl geçmiştir?

Cevap: Uluğ Ordu Bey’in yaptığı sal sayesinde İdil Nehri’ni geçmiştir.

Soru: Karluk Bey, Oğuz Kağan’a nasıl yardım etmiştir?

Cevap: Karluk Bey, buzlarla kaplı çok büyük bir dağa giderek dokuz gün sonra Oğuz Kağan’ın atını getirerek ona yardım etmiştir.

Soru: Oğuz Kağan, yoluna çıkan büyük evin kapısını açmak için nasıl bir çözüm üretmiştir?

Cevap: Tömürdü Kağul adlı beye “Kal, aç” diyerek pratik ve zekice bir çözüm üretmiştir.

Sayfa 174’te yer alan etkinlikler, Oğuz Kağan Destanı’ndaki sembollerin ve olayların anlamını kavratmaya yöneliktir. Bozkurt, at, akın ve yardım motifleri; Türk kültüründe liderlik, dayanışma ve aklın gücünü temsil eder. Bu yönüyle destan, sadece bir kahramanlık anlatısı değil, aynı zamanda toplumsal değerleri aktaran güçlü bir kültür mirasıdır.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları – MEB Sayfa 175

Sayfa 175’teki etkinlikler, Oğuz Kağan Destanı’nın olay örgüsünü, değerler dünyasını, zaman ve mekân özelliklerini kavratmaya yöneliktir. Destan; kahramanlık, birlik ve liderlik anlayışını güçlü bir dille yansıtır.

Sıra Sizde – Oğuz Kağan Destanı

Soru 1 - Destanın olay örgüsünde sizi en çok etkileyen olay nedir? Gerekçesiyle açıklayınız.

Cevap: Oğuz Kağan’ın halkını gergedandan kurtarması beni en çok etkileyen olaydır. Bu olay, onun cesaretini, halkına olan sorumluluğunu ve liderlik gücünü açık biçimde ortaya koymaktadır.

Soru 2 - Destandaki vefa, özveri, cesaret, kararlılık, güven, dayanışma, dostluk, sevgi ve kahramanlık gibi değerler hangi kişiler tarafından somutlaştırılmıştır?

• Cesaret ve kahramanlık: Oğuz Kağan
• Dayanışma ve güven: Oğuz Kağan’ın beyleri
• Vefa: Karluk Bey
• Özveri: Uluğ Ordu Beğ
• Dostluk ve sadakat: Uruz Bey’in oğlu

Soru 3 - Oğuz Kağan’ın doğduğu, yaşadığı ve mücadele ettiği coğrafyanın özellikleri nelerdir?

Cevap: Geniş bozkırlar, yüksek dağlar, büyük nehirler ve sert doğa koşulları bu coğrafyanın temel özellikleridir. Bu ortam, göçebe yaşamı, savaşçılığı ve özgürlük anlayışını şekillendirmiştir.

Soru 4 - Oğuz Kağan Destanı’ndaki zaman unsurları hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap: Destanda zaman kesin olarak belirtilmez. Olaylar, uzun yılları kapsayan mitik ve tarihî bir geçmişte geçer. Bu belirsizlik, destanın evrensel ve zamansız bir anlatı olmasını sağlar.

Şemadan Faydalanarak Cevaplayınız

Soru 5 - Belirlediğiniz yapı unsurları ile destanın dil ve anlatım özellikleri arasında nasıl bir ilişki kurulabilir? Örneklerle açıklayınız.

Cevap: Destanın olay örgüsü, kişiler ve mekân unsurları coşkulu, abartılı ve benzetmelere dayalı bir dille anlatılmıştır.
Örneğin, Oğuz Kağan’ın gücü ve cesareti, doğa unsurlarıyla yapılan benzetmelerle yüceltilmiştir. Bu anlatım, kahramanlık duygusunu güçlendirmiştir.

Soru 6 - Destanda olayların gelişiminde zaman ve mekânın bir etkisi olduğunu düşünüyor musunuz? Açıklayınız.

Cevap: Evet, zaman ve mekân olayların gelişiminde etkilidir. Geniş bozkırlar, aşılması gereken nehirler ve uzun yolculuklar; Oğuz Kağan’ın kararlılığını, sabrını ve liderliğini ortaya çıkarır. Zorlu mekânlar, destandaki mücadele ruhunu güçlendirir.

Sayfa 175’teki etkinlikler, Oğuz Kağan Destanı’nın yalnızca bir kahramanlık anlatısı olmadığını; aynı zamanda Türk toplumunun değerlerini yansıtan kültürel bir miras olduğunu göstermektedir. Destandaki zaman ve mekân belirsizliği, anlatıyı evrensel kılarak her döneme hitap etmesini sağlar.