10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 39-41 Cevapları (MEB Yayınları)

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 40 Cevapları

1. Tema Soruları

Soru 1: Toplumların, geleneklerini şiirsel bir dille yansıtmalarının gerekçeleri neler olabilir?
Cevap: Gelenekleri şiirle anlatmak, hem duyguları güçlü biçimde ifade etmek hem de kuşaktan kuşağa kolayca aktarılmasını sağlamak içindir.

Soru 2a: Okuduğunuz şiirde türküye ait hangi unsurlara yer verilmiştir?
Cevap: Türkülerin saflığı, doğallığı, halkın acı ve sevinçlerini dile getirmesi, imzasız ama içten sözlerle halkın duygularını yansıtması işlenmiştir.

Soru 2b: Siz olsaydınız türkülerin hangi yönlerini şiirinize yansıtırdınız?
Cevap: Ben olsaydım türkülerin umut, dayanışma, sevgi ve toplumsal birlik yönlerini şiirime yansıtırdım.

Soru 3: Şair, şiirini oluştururken toplumun hangi özelliklerini ön plana çıkarmıştır? Bu özellikler hangi millî ve manevi değerlerle ilişkilendirilebilir?
Cevap: Şair, halkın içtenliğini, doğayla bağını ve samimiyetini öne çıkarmıştır. Bu özellikler sevgi, kardeşlik, sadelik ve dürüstlük gibi manevi değerlerle ilişkilidir.

Soru 4: Okuduğunuz şiire göre türkü, söyleyiciyle toplum arasında nasıl bir bağ kurmuştur?
Cevap: Türkü, bireyin duygularıyla toplumun ortak belleğini birleştirerek güçlü bir bağ kurmuştur.

Sıra Sizde Etkinliği

Soru 1: Aşağıdaki sözlü kültür ürünlerini ezgili ve ezgisiz olarak sınıflandırınız.

Ezgili Söylenenler: Türkü, Ninni, Mani, Koşuk, Varsağı, Semai
Ezgisiz Söylenenler: Fıkra, Masal, Deyim, Tekerleme, Destan, Bilmece, Halk hikâyesi, Efsane

Soru 2: “Türkü tutturmak, türkü çağırmak, türkü yakmak, köy türküsü” ifadelerinin anlamlarını yazınız.

Türkü tutturmak: Türkü söylemeye başlamak.
Türkü çağırmak: Türkü söylemek.
Türkü yakmak: Yeni türkü bestelemek veya söylemek.
Köy türküsü: Halk arasında doğan, ezgili halk şiiri.

Soru 3: “Birlikte türkü söyleyebildiklerim benim milliyetimdendir.” (Nevzat Kösoğlu)
“Bir milletin türkülerini yakanlar kanunlarını yapanlardan daha güçlüdür.” (Shakespeare)
Türkülerin hangi yönüne vurgu yapılmaktadır?
Cevap: Türkülerin, milletin duygularını, kimliğini, birlik ve beraberliğini koruma gücü vurgulanmıştır.

Soru 4: Dizi ve filmlerde türkülerden yararlanılmasının nedeni ne olabilir?
Cevap: Türküler, sahnelere duygu katar, geçmişi hatırlatır ve seyircide ortak kültürel hafıza oluşturur. Yapımcılar bu etkiden faydalanmak ister.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 41 Cevapları – MEB Yayınları

Soru 5a) Türkü kelimesinin size çağrıştırdıklarını aşağıdaki kutucuklara yazınız.

Ezgi
Sevda
Hasret
Doğa
Vatan
Umut
Ayrılık
Saz
Yurt
Duygu

Soru 5b) Kutucuklara yazdığınız ifadelerden faydalanarak aklınıza gelen türkü isimlerini yazınız.

Fikrimin İnce Gülü
Bahçada Yeşil Çınar
Allı Turnam
Drama Köprüsü
Çökertme Türküsü
Kara Üzüm Habbesi
Deniz Üstü Köpürür
Gesi Bağları
Ağlama Yar Ağlama

Sıra Sizde Soruları

Soru: Metni okumaya başlamadan önce yandaki karekodu etkileşimli cihazınıza okutarak içeriği dinleyiniz.
Cevap: Dinledim.

Soru: Müziğin sizde uyandırdığı duygudan hareketle okuyacağınız türkünün içeriğiyle ilgili tahminlerde bulununuz.
Cevap: Türkünün daha çok ayrılık, özlem ve sevgi üzerine olacağını tahmin ediyorum.

Soru: Tahminlerinizi yaparken metnin başlığını ve görselini göz önünde bulundurmayı unutmayınız.
Cevap: “Turnalar” başlığı ve görsel bana gurbet, yolculuk ve haber götüren kuşları hatırlattı.

Soru: Türküyü yüksek sesle okuyunuz.
Cevap: Türküyü yüksek sesle okudum.

Soru: Türküyü ezgili bir şekilde okumaya özen gösteriniz.
Cevap: Ezgili ve içten bir şekilde okudum.

Soru: Türküyü okurken tahminlerinizin doğruluğunu değerlendiriniz.
Cevap: Tahminlerim doğru çıktı; turnalar aracılığıyla haber gönderme, gurbet acısı ve kavuşma isteği işlendi.