10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 127-129 Cevapları MEB Yayınları

10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları MEB Yayınları Sayfa 127

B) İş, Enerji ve Güç Kavramları Arasındaki İlişki

Soru: Parkuru tamamlayabilen sporcuların yaptıkları işler hakkında neler söylenebilir?
Cevap: Sporcuların yaptığı işler pozitiftir, çünkü pedala kuvvet uygulayarak bisikleti hareket ettirirler.

Soru: Sporcuların pedala uyguladıkları kuvvetleri, turun bitiş çizgisine ilk ve son gelme durumlarına göre karşılaştırınız.
Cevap: İlk gelen sporcu, daha fazla kuvvet uygulamış ya da daha uzun süre iş yapmıştır.

Soru: Bisiklete uygulanan net kuvvetin sıfır olması durumunda bisiklette enerji değişimi nasıldır?
Cevap: Net kuvvet sıfırsa, bisiklet sabit hızla hareket eder ve enerji değişimi olmaz.

2.2. Etkinlik – İş, Enerji ve Güç

Kavram	Ne Biliyorum?	Ne Bilmek İstiyorum?	Ne Öğrendim?
İş	Bir cisme kuvvet uygulandığında ve cisim hareket ettiğinde iş yapılır.	İşin enerjiyle nasıl ilişkili olduğunu öğrenmek istiyorum.	İş, kuvvet ile yer değiştirmenin çarpımıdır ve enerji aktarımını sağlar.
Enerji	Enerji, iş yapabilme yeteneğidir.	Enerji türleri ve nasıl dönüşebildiklerini öğrenmek istiyorum.	Enerji korunur; bir türden diğerine dönüşebilir ama yok olmaz.
Güç	Güç, işin hızlı yapılmasıyla ilgilidir.	Gücün iş ve zamanla ilişkisini öğrenmek istiyorum.	Güç, iş/zaman bağıntısıyla bulunur ve birimi watt’tır.

10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 128 Cevapları MEB Yayınları

Soru ve Cevaplar

Soru a) Vinçlerin kütleleri taşıma süresi bitinceye kadar yaptığı işleri karşılaştırınız.
Cevap: 1. ve 3. vinç 1000 J, ortadaki vinç 3000 J iş yapar. Bu nedenle ortadaki vincin yaptığı iş daha büyüktür.

Soru b) Vinçlerin yüksek yere çıkardığı kütlelerin kazandığı enerji ve bulunduğu konum niceliklerinden hangileri eşittir? Açıklayınız.
Cevap: 1. ve 3. vincin enerjileri eşittir. Tüm kütleler aynı konumda olduğundan yükseklikleri de aynıdır.

Soru c) Vinçlerin aynı anda çalıştırıldığı bilinmektedir. Buna rağmen vinçlerin kütleleri farklı zamanlarda aynı yüksekliğe çıkarması fizik bilimine ait hangi kavramla açıklanabilir?
Cevap: Bu durum güç kavramı ile açıklanır. Çünkü güç, birim zamanda yapılan iş miktarıyla ilgilidir.

Soru ç) Verdiğiniz cevaplardan yararlanarak iş, enerji ve güç kavramlarının bağlı olduğu değişkenleri belirleyerek yazınız.
Cevap:

İş (W): Kuvvet ve yer değiştirmeye bağlıdır. (W = F·x)
Enerji (E): Kütle, yer çekimi ivmesi ve yüksekliğe bağlıdır. (E = m·g·h)
Güç (P): Yapılan iş ve geçen zamana bağlıdır. (P = W/t)

10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları – MEB Yayınları Sayfa 129 – İş, Enerji ve Güç

2. Etkinlik

Soru: İş, güç ve enerji kavramlarının tanımlarına ve bu kavramların birbirleri ile ilişkisine yönelik aşağıdaki tabloyu doldurunuz. Etkinlikte yapmış olduğunuz tahminlerdeki eksikliklerinizi gözden geçiriniz.

Kavram	Tanımı	Diğer Kavramlarla İlişkisi	Birimi
İş (W)	Bir cisme uygulanan kuvvet ile cismin kuvvet doğrultusundaki yer değiştirmesinin çarpımıdır.	Kuvvet ve yer değiştirme ile doğru orantılıdır, iş yapılması enerji aktarımı anlamına gelir.	Joule (J)
Enerji (E)	İş yapabilme yeteneğidir.	İş yapılırken enerji harcanır ya da aktarılır, enerji türleri arasında dönüşüm olabilir.	Joule (J)
Güç (P)	Birim zamanda yapılan iş veya aktarılan enerji miktarıdır.	İş ve geçen süre ile ilgilidir.	Watt (W)

Değerlendirme

Soru a: Eşit kütlelere sahip olmalarına rağmen yarışı kazanan kişinin Kerem olmasının sebepleri neler olabilir?
Cevap: Kerem’in daha güçlü olmasıdır. Daha kısa sürede aynı işi yaptığı için yarışta öne geçmiştir.

Soru b: Yarış sonunda Kerem ile İrem’in yaptıkları işleri karşılaştırınız.
Cevap: Yaptıkları işler eşittir çünkü ikisi de aynı yüksekliğe çıkmışlardır.

Soru c: Kerem ile İrem’in birim zamanda yaptıkları işleri karşılaştırınız.
Cevap: Kerem birim zamanda daha çok iş yapmıştır çünkü işi daha kısa sürede tamamlamıştır.

Soru ç: Yapılan işin aynı fakat birim zamanda yapılan işin farklı olmasının fizik bilimine ait hangi kavrama karşılık geldiğini yazınız.
Cevap: Bu durum güç kavramına karşılık gelir.