10. Sınıf Meb Kimya Ders Kitabı Sayfa 105 Cevapları

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları (MEB Yayınları)

Sayfa 105 – Kontrol Noktası

Soru 1: Glikozun yanma tepkimesi:
C₆H₁₂O₆(s) + 6O₂(g) → 6CO₂(g) + 6H₂O(s)

Tepkimede 3,6 g glikoz kullanıldığında 27 °C sıcaklıkta ve 1 atm basınçta üretilen CO₂ gazının hacmi kaç mL’dir?
(H: 1 g/mol, C: 12 g/mol, O: 16 g/mol)

Cevap:

Önce glikozun mol sayısı bulunur:
M(C₆H₁₂O₆) = 6×12 + 12×1 + 6×16 = 180 g/mol
n(glikoz) = 3,6 / 180 = 0,02 mol

Tepkimeye göre;
1 mol glikoz → 6 mol CO₂
0,02 mol glikoz → 0,12 mol CO₂

Gaz yasası formülüne göre:
T = 27 + 273 = 300 K, P = 1 atm, R = 0,082 L·atm/mol·K
V = nRT / P
V = 0,12 × 0,082 × 300 / 1 = 2,952 L = 2952 mL

Sonuç: 27 °C ve 1 atm’de oluşan CO₂ gazının hacmi 2952 mL’dir.

Soru 2: Bir öğrenci ideal gaz denklemini bir bilgisayar oyunu üzerinden uygulamak istiyor.

Platform 2×5 kareliktir.
Her karede basınç, sıcaklık veya mol sayısı verilmiştir.
Balon her adımda yalnız sağa veya çapraza ilerleyebilir.

Amaç: 0 °C, 1 atm, 1 mol gaz içeren balonun hacmi 56 L’ye ulaşmadan çıkışa varmasıdır.
(Balon 56 L olduğunda patlamaktadır.)

a) Balonun patlamadan çıkışa ulaşabilmesi için izlenmesi gereken yol:

İzlenmesi gereken güvenli rota:
➡️ 1,5 atm → 546 °C → 0,5 mol → 3 atm → 273 °C

b) Seçilen yolun her adımında yapılan hesaplamalar:

Başlangıç:
n = 1 mol, P = 1 atm, T = 273 K
V₀ = 22,4 L

1️⃣ 1,5 atm:
V₁ = 22,4 × (1 / 1,5) = 14,9 L

2️⃣ 546 °C (T=819 K):
V₂ = 14,9 × (819 / 273) = 44,8 L

3️⃣ 0,5 mol:
V₃ = 44,8 × (0,5 / 1) = 22,4 L

4️⃣ 3 atm:
V₄ = 22,4 × (1,5 / 3) = 11,2 L

5️⃣ 273 °C (T=546 K):
V₅ = 11,2 × (546 / 819) = 7,5 L

Sonuç: Balonun hacmi hiçbir adımda 56 L’yi geçmemiştir. Balon patlamadan çıkışa ulaşır.

c) Diğer yollar neden seçilmemelidir?

Bazı yollar balonun patlamasına yol açar çünkü hacim 56 L sınırını aşar:

0,5 atm → 546 °C:
V = 22,4 × (819 / 273) / 0,5 = 134,4 L (Balon patlar ❌)

1,5 atm → 819 °C:
V = 22,4 × (1092 / 273) / 1,5 = 59,7 L (Balon patlar ❌)

1,5 atm → 546 °C → 2 mol:
V = 44,8 × 2 = 89,6 L (Balon patlar ❌)

Bu nedenle 1,5 atm → 546 °C → 0,5 mol → 3 atm → 273 °C rotası en güvenli ve doğru yoldur.