10. Sınıf Meb Kimya Ders Kitabı Sayfa 152-153 Cevapları

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları – Sayfa 152–153 | Çözeltiler – Çözünme Etkinliği

Sayfa 152 – Etkinlik: Çözünme

Etkinliğin Adı: Çözünme
Amacı: Çözünme sürecini modelleyebilme
Süresi: 30 dakika

Soru 1: Aşağıda verilen örnekleri inceleyerek çözünmenin nasıl gerçekleştiğine ilişkin düşüncelerinizi yazınız.

Örnekler:

• A, D, E, K vitaminleri yağda çözünür; suda iyi çözünmez.
• B ve C vitaminleri suda çözünür; yağda heterojen karışım oluşturur.
• Kuru temizlemede apolar çözücüler (perkloroetilen) kullanılır.
• Kolonya, etil alkolün suda homojen karışımıdır.

Cevap: Benzer özellikteki maddeler birbirinde çözünür. Polar maddeler polar çözücülerde (su), apolar maddeler apolar çözücülerde (yağ, benzin) çözünür. Bu nedenle vitaminlerin ve temizlik maddelerinin çözünürlüğü çözücü türüne bağlıdır.

Soru 2: Bir katının bir sıvı içerisinde çözünme sürecini tanecik modeli ile açıklayınız.

Cevap: Çözücü tanecikleri, katının yüzeyindeki çözünen taneciklerini sarar, aralarındaki çekim kuvvetlerini zayıflatır ve tanecikleri ayırarak homojen dağılım oluşturur. Bu süreç solvatasyon (suda hidratasyon) olarak adlandırılır.

Soru 3: Arkadaşlarınızın çizimleri ile kendi çiziminizi karşılaştırınız. Benzerlik ve farklılıkları yazınız.

• Benzerlikler: Çözücü taneciklerinin çözüneni çevreleyerek ayırması gösterilmiştir.
• Farklılıklar: Taneciklerin büyüklüğü, sayısı ve dizilişi çizimlerde farklı gösterilmiş olabilir.

Sayfa 153 – Model Seçimi ve Değerlendirme

Soru 4: Çözünme sürecini en iyi temsil eden modeli seçiniz ve bilimsel yeterliliğini tartışınız.

a) Modelde tanecikler tam olarak temsil ediliyor mu?
Cevap: Evet. Çözücü ve çözünen tanecikleri doğru şekilde gösterilmiştir.

b) Çözücü–çözücü ve çözünen–çözünen tanecikleri uygun şekilde ayrılmış mı?
Cevap: Evet. Çözünme öncesi ve sonrası durumlar ayırt edilebilir biçimde verilmiştir.

c) Çözücü–çözünen tanecikleri uygun şekilde karışmış mı?
Cevap: Evet. Çözünme sonunda homojen karışım oluştuğu net biçimde görülmektedir.

Soru 5: Animasyondaki tanecik modeli ile kendi çiziminizi karşılaştırınız.

Benzerlikler:

• Çözücü–çözücü, çözünen–çözünen ve çözücü–çözünen etkileşimleri gösterir.
• Çözücü tanecikleri çözüneni sarar (solvatasyon).
• Zamanla homojen dağılım oluşur.

Farklılıklar:

• Animasyonda tanecik hareketleri (titreşim, öteleme) daha belirgindir.
• Ara aşamalar ve hız farkları animasyonda daha nettir.
• İyonik/kovalent ayrımı animasyonda daha açık olabilir.

Değerlendirme Soruları

Soru 1: Taneciklerin birbiri içinde çözünmesini etkileyen faktörler nelerdir?

Cevap: Bağ türü, moleküller arası etkileşimler, sıcaklık ve gazlar için basınç çözünmeyi etkiler.

Soru 2: Hangi etkileşim daha etkili olduğunda çözünme gerçekleşir?

Cevap: Çözücü–çözünen etkileşimi, çözücü–çözücü ve çözünen–çözünen etkileşimlerinden daha güçlü olduğunda çözünme gerçekleşir.