10. Sınıf Meb Kimya Ders Kitabı Sayfa 46 Cevapları

Deney Raporu

Deneyin Adı

Sirke ve Karbonat Etkileşimi: CO₂ Gazı Çıkışı

Raporu Hazırlayan

(Ad – Soyad)

Tarih

… / … / 20…

Deneyin Amacı

Bu deneyde amaç, asit ve bazların günlük hayattaki etkileşimlerini gözlemlemek, ortaya çıkan gaz çıkışını incelemek ve elde edilen bulguları basit hesaplamalarla değerlendirmektir.

Kullanılan Malzemeler

• 50 mL sirke
• 5 g karbonat (NaHCO₃)
• PET şişe (500 mL)
• Balon
• Ölçü kabı, huni, kaşık
• pH kâğıdı
• Koruyucu gözlük ve eldiven

Teorik Bilgi

Sirke (CH₃COOH) asidik, karbonat (NaHCO₃) ise bazik özellik gösterir. Bu iki madde etkileştiğinde nötrleşme tepkimesi gerçekleşir ve sonuçta su, sodyum asetat ve CO₂ gazı açığa çıkar.
Reaksiyon denklemi:
NaHCO₃ + CH₃COOH → CH₃COONa + H₂O + CO₂↑

Yaklaşık 5 g karbonat kullanıldığında 1,3 litre CO₂ gazı oluşması beklenir.

Deneyin Yapılışı

1. Sirke ölçülerek PET şişeye konur.
2. Karbonat balona yerleştirilir.
3. Balon dikkatlice şişe ağzına geçirilir.
4. Balon aşağı indirilerek karbonat sirkenin içine dökülür.
5. Oluşan kabarcıklar, balonun şişmesi ve pH değişimi gözlemlenir.

Hesaplama ve Bulgular

• Teorik hacim: ≈1,3 L CO₂
• Deneysel hacim: ≈0,8 L CO₂ (örnek)
• Gözlem: Yoğun köpürme, balonun şişmesi, sıcaklık artışı ve pH değerinin 2–3’ten 6–7’ye yükselmesi.
• Fark nedenleri: Gaz sızıntısı, balon şeklinin tam küresel olmaması, ortam koşulları.

Sonuç ve Değerlendirme

Sirke ve karbonat tepkimesi ile asit–baz nötrleşmesi başarıyla gözlemlenmiştir. Deney sonucunda açığa çıkan karbondioksit gazı, hem görsel hem de ölçülebilir şekilde kanıtlanmıştır. Deney, kimyasal tepkimelerin günlük yaşamımızdaki önemini göstermesi açısından oldukça faydalıdır.