10. Sınıf Meb Kimya Ders Kitabı Sayfa 95-96 Cevapları

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 95 Cevapları – MEB Yayınları

Konu: Kontrol Noktası – Gaz Yasaları Uygulamaları

Soru 1: Eski tip akkor ampullerde 27 °C sıcaklıktaki argon gazının basıncı 190 mmHg’dir. Ampul 327 °C sıcaklığa çıktığında basınç kaç atm olur?

Cevap:
P₁ = 190 / 760 = 0,25 atm
T₁ = 27 + 273 = 300 K
T₂ = 327 + 273 = 600 K
P₁ / T₁ = P₂ / T₂ → 0,25 / 300 = P₂ / 600
P₂ = 0,5 atm

Soru 2: Pistonlu kaptaki H₂ gazı 27 °C’den 627 °C’ye ısıtıldığında son basınç kaç atm olur?

T₁ = 27 + 273 = 300 K
T₂ = 627 + 273 = 900 K
V₁ = V, V₂ = 2V
P₁ / T₁ = P₂ / T₂ → 1 / 300 = P₂ / 900 → P₂ = 3 atm
P₁·V₁ = P₂·V₂ → 3·1 = P₂·2 → P₂ = 1,5 atm

Soru 3: Mısırın patlamasını hangi gaz yasası ile açıklayabilirsiniz?

Cevap: Gay-Lussac Kanunu. Sıcaklık arttıkça taneciklerin kinetik enerjisi yükselir, iç basınç artar ve mısır kabuğu patlar.

10. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 96 Cevapları – MEB Yayınları

Konu: Gaz Yasalarının Günlük Hayattaki Uygulamaları

Soru 4: Hiperbarik oksijen tedavisi (HBOT), 1 atm’den daha büyük basınç altında saf oksijen solunmasına dayanan bir tedavi yöntemidir. Bu yöntem, vurgun, emboli, karbonmonoksit zehirlenmesi gibi durumların tedavisinde kullanılır.
Dekompresyon (vurgun) olan dalgıçların dokularında biriken gaz kabarcıklarının HBOT yöntemi ile yok edilmesinde hangi gaz yasasından yararlanılır? Açıklayınız.

Cevap: Bu yöntemde Boyle Yasası’ndan yararlanılır. Çünkü sabit sıcaklıkta basınç arttıkça gaz hacmi azalır. HBOT odasında basınç yükseltildiğinde, dokulardaki gaz kabarcıklarının hacmi küçülür ve çözünmesi kolaylaşır, böylece vurgun tedavi edilir.

Soru 5: Gazlar bulundukları kabın hacmini alır. Bu nedenle gazların hacmi sıcaklık ve basınca bağlı olarak değişir. Doğal gaz faturalarındaki düzeltme katsayısı, gazın ölçüldüğü sıcaklık ve basınca göre düzenlenir.

a) Düzeltme katsayısının 1’den büyük olduğu bir faturada, doğal gaz sayacının bulunduğu ortamı 15 °C sıcaklığına göre kıyaslayınız.
Cevap: Sıcaklık 15 °C’den küçüktür. Çünkü gaz soğudukça hacmi azalır ve gerçek hacimden küçük ölçülür. Bu durumda düzeltme katsayısı 1’den büyük olur.

b) İzmir’de ocak ve temmuz aylarında aynı doğal gaz sayacından eşit hacimde doğal gaz ölçülmüştür. Hangi ayda ölçülen değerin gerçek değere daha yakın olmasını beklersiniz?
Cevap: Gaz ısındıkça genleşir, bu nedenle gerçek değere en yakın ölçüm ocak ayında yapılır. Yazın sıcaklık arttığı için gazın genleşmesi ölçüm doğruluğunu etkiler.

Soru 6: İdeal sürtünmesiz pistonlu bir kapta bir miktar gaz bulunmaktadır. Aşağıdaki işlemler ayrı ayrı uygulandığında gazın basıncı nasıl değişir?

a) Piston sabitken mutlak sıcaklığı üç katına çıkarmak
Cevap: Piston sabit olduğu için hacim sabittir. Sıcaklık artışıyla basınç doğru orantılıdır. Mutlak sıcaklık 3 katına çıkarsa, basınç da 3 katına çıkar.

b) Piston sabitken gaz miktarını yarıya indirmek
Cevap: Madde miktarı basınçla doğru orantılıdır. Gaz miktarı yarıya inerse, basınç da yarıya iner.

c) Sabit sıcaklıkta hacmi %40 azaltacak şekilde pistonu aşağı itmek
Cevap: P₁·V₁ = P₂·V₂
P₁·10V = P₂·6V → P₂ = 5P/3
Yani basınç yaklaşık %66,7 oranında artar.

ç) Hacim üç katına çıkana kadar pistonu yukarı çekmek
Cevap: Sıcaklık ve madde miktarı sabitken, hacim artarsa basınç azalır.
Hacim üç katına çıktığında, basınç üçte birine düşer.