10. Sınıf Meb Tarih Ders Kitabı Sayfa 13-29 Cevapları

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 13-29 Cevapları

Sayfa 13 Keşfedelim Cevapları

1040–1299 yılları arasında meydana gelen önemli askerî gelişmeler hakkında verilen formu doldurunuz.

Bildi̇klerim:

• Dandanakan Savaşı (1040): Büyük Selçuklu Devleti’nin kuruluşunu sağlamıştır.
• Pasinler Savaşı (1048): Selçukluların Bizans’a karşı kazandığı ilk büyük zaferdir.
• Malazgirt Savaşı (1071): Anadolu’nun kapıları Türklere açılmıştır.
• Miryokefalon Savaşı (1176): Anadolu’nun Türk yurdu olduğu kesinleşmiştir.
• Haçlı Seferleri (1096–1270): Doğu-Batı ilişkilerini etkilemiş, Anadolu ve İslam dünyasında siyasî-sosyal sonuçlar doğurmuştur.
• Hıttin Muharebesi ve Kudüs’ün Yeniden Fethi (1187): Selahaddin Eyyubi, Kudüs’ü Haçlılardan almıştır.
• Kösedağ Savaşı (1243): Anadolu Selçuklu Devleti’nin zayıflamasına yol açmıştır.

Merak Ettiklerim:

• Malazgirt Savaşı’nda Bizans ordusunun yenilmesinde hangi stratejiler etkili olmuştur?
• Haçlı Seferleri, Anadolu’daki Türk beylikleri üzerinde nasıl bir etki bırakmıştır?
• Kösedağ Savaşı sonrasında Anadolu’da hangi devletler güç kazanmıştır?

Öğrenelim

Soru: 1040–1299 yılları arasında meydana gelen önemli askerî mücadelelerle ilgili metin, kaynak ve görsellerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

Cevap: 1040 Dandanakan Savaşı ile Büyük Selçuklu Devleti resmen kurulmuş, 1071 Malazgirt Zaferi ile Türkler Anadolu’ya kesin olarak yerleşmiştir. 1176 Miryokefalon Savaşı ise Bizans’ın Türkleri Anadolu’dan atma ümidini tamamen sona erdirmiştir. Bu süreçte Türkler, hem İslam dünyasının koruyucusu olmuş hem de Anadolu’da kalıcı bir yurt edinmiştir.

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2025-2026)

Sayfa 14 Cevapları

Kaynak A

Soru: İncelediğiniz metin, kaynak ve görsellerden yola çıkarak öğretmeninizin rehberliğinde iki soru hazırlayınız. Bu soruları arkadaşlarınızla birlikte cevaplayınız.

1. Soru: Dandanakan Savaşı’nın kazanılması Türklerin İslam dünyasındaki rolünü nasıl etkilemiştir?

Cevap: 1040 Dandanakan Zaferi, Büyük Selçuklu Devleti’nin kuruluşunu sağlamıştır. Bu zaferle Türkler, İslam dünyasının siyasi ve askerî koruyucusu haline gelmiş, Abbasî Halifeliği üzerindeki baskılar sona ermiştir. Türkler bundan sonra İslam dünyasında lider ve koruyucu güç konumuna yükselmiştir.

2. Soru: Selçukluların Bizans ve Gaznelilerle yaptığı savaşların Anadolu’nun Türkleşmesine katkısı ne olmuştur?

Cevap: Selçukluların Bizans ve Gaznelilere karşı kazandığı savaşlar, Anadolu’nun kapılarını Türklere açmıştır. Özellikle 1048 Pasinler Zaferi ve 1071 Malazgirt Zaferi sonrası, Anadolu’ya büyük Türk göçleri başlamıştır. Böylece Anadolu’da Türk-İslam kültürü yayılmış, bölgede Türkleşme ve İslamlaşma süreci hızlanmıştır.

Soru: Pasinler Savaşı ile ilgili metni ve kaynağı inceleyerek soruyu cevaplayınız.

Sayfa 15 Cevapları

Soru: Pasinler Savaşı Türk tarihinin seyrini nasıl etkilemiştir? Açıklayınız.

Cevap: Pasinler Savaşı (1048), Selçukluların Bizans’a karşı kazandığı ilk zaferlerden biridir. Bu savaş sonucunda Türklerin Anadolu’daki ilerleyişi hız kazanmış, Anadolu’nun kapıları Türklere daha fazla açılmıştır. Ayrıca Selçukluların siyasî ve askerî gücü artarak Bizans’a karşı üstünlük sağlamaları Türklerin kalıcı olacağının göstergesi olmuştur.

Soru: Malazgirt Zaferi ile ilgili metin ve kaynaklardan yararlanarak soruları cevaplayınız.

10. Sınıf Coğrafya Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2025-2026)

Sayfa 16 Cevapları

Soru: Sizce Sultan Alp Arslan, Türklerle sürekli savaş hâlinde olan ve Malazgirt’te esir alınan Doğu Roma İmparatoru’na neden konuk muamelesi yapmış olabilir? Açıklayınız.

Cevap: Sultan Alp Arslan, Malazgirt Zaferi sonrası Doğu Roma İmparatoru Romen Diyojen’e esir düştüğünde konuk muamelesi yapmıştır. Bunun nedeni İslam’ın adalet ve merhamet anlayışıdır. Ayrıca bu tutum, Selçuklu Devleti’nin büyüklüğünü ve siyasî olgunluğunu göstermiştir. Alp Arslan, zaferin yalnızca askerî değil, aynı zamanda siyasî bir kazanıma dönüşmesini istemiştir. Diyojen’e iyi davranarak hem Bizans halkına hem de Batı dünyasına Türklerin adaletli bir devlet anlayışına sahip olduğunu göstermek istemiştir. Bu durum, Selçukluların siyasî itibarını artırmış ve Türk-İslam devlet geleneğinin gücünü ortaya koymuştur.

Sayfa 17 Cevapları

1. İncelediğiniz kaynaklara göre Türklerin Malazgirt Savaşı’nı kazanmasını sağlayan etkenler nelerdir? Açıklayınız.

Cevap: Türklerin Malazgirt Savaşı’nı kazanmasında en önemli etken, Turan taktiği (sahte ricat) olmuştur. Selçuklu ordusu sahte bir geri çekilme manevrası ile Bizans ordusunu dağınık hâle getirmiş ve pusuya düşürmüştür. Ayrıca Sultan Alp Arslan’ın askerlerini iman ve vatan sevgisiyle motive etmesi, Bizans ordusunun ise farklı milletlerden oluştuğu için birlik ve disiplin eksikliği yaşaması zaferi kolaylaştırmıştır. Türklerin hafif süvari birliklerinin hareket kabiliyeti de savaşta belirleyici rol oynamıştır.

2. Malazgirt Savaşı’nın Türk tarihine etkileriyle ilgili bir gazete haberi yazsaydınız bu habere nasıl bir manşet atardınız? Neden?

Cevap: Manşet: “Anadolu’nun Kapıları Türklere Açıldı!”

Çünkü Malazgirt Zaferi (1071), Türklerin Anadolu’ya kalıcı olarak yerleşmesinin önünü açmıştır. Bu zaferden sonra Anadolu’ya büyük Türk göçleri başlamış, Türk-İslam kültürü bu topraklarda kökleşmiştir. Ayrıca bu savaş, Bizans’ın askerî gücünü büyük ölçüde zayıflatmış ve Anadolu’nun Türk yurdu olmasının temelini atmıştır.

10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2025-2026)

Sayfa 18 Cevapları

1. Malazgirt ve Miryokefalon zaferlerinin Türk tarihi üzerindeki ortak etkileri nelerdir?

Cevap: Malazgirt Zaferi (1071) ve Miryokefalon Zaferi (1176), Türklerin Anadolu’daki kalıcılığını pekiştiren iki büyük dönüm noktasıdır. Her iki savaş da Bizans’ın Türkleri Anadolu’dan atma girişimlerini başarısız kılmıştır. Malazgirt Zaferi ile Anadolu’nun kapıları Türklere açılmış, Miryokefalon Zaferi ile ise Anadolu kesin olarak Türk yurdu hâline gelmiştir. Bu zaferler sonucunda Anadolu’da Türk-İslam kültürü yayılmış, göçler hızlanmış ve Bizans savunmada kalmıştır.

Sayfa 19 Cevapları

Anadolu’da kurulan ilk Türk beylikleri ile ilgili metin ve bilgi görselinden yararlanarak soruyu cevaplayınız.

Sayfa 22 Cevapları

Soru 1: İlk Türk beylikleri Anadolu’nun Türkleşmesi için hangi faaliyetleri yürütmüş olabilir? Açıklayınız.

Cevap: İlk Türk beylikleri Anadolu’da kalıcı eserler yaparak Türk-İslam kültürünü yaymışlardır. Cami, medrese, kervansaray, köprü gibi yapılar inşa ederek hem halkın ihtiyaçlarını karşılamışlar hem de Türk-İslam medeniyetini Anadolu’ya taşımışlardır. Ayrıca Bizans, Gürcü ve Haçlılara karşı mücadele ederek Anadolu’nun güvenliğini sağlamış, bölgeyi Türk yurdu haline getirmişlerdir.

Haçlı Seferleri, Hıttin Muharebesi ve Kudüs’ün yeniden fethi ile ilgili verilenlerden yararlanarak soruları cevaplayınız.

10. Sınıf Meb Felsefe Ders Kitabı Cevapları (2025-2026)

Sayfa 23 Cevabı

Soru: 1. Haçlı Seferi’nin sonuçları Türk tarihinin seyrini siyasi ve askeri açıdan nasıl etkilemiş olabilir? Açıklayınız.

Cevap: Haçlı Seferleri, Türk tarihini hem siyasi hem de askeri açıdan önemli ölçüde etkilemiştir.

• Askeri Açıdan: Türkler, Haçlılara karşı başarılı savunmalar yaparak Anadolu’daki varlıklarını korumuşlardır. Bu mücadeleler sırasında Türk ordusu savaş tecrübesini artırmış, Anadolu’nun Türkleşme süreci hızlanmıştır.
• Siyasi Açıdan: Haçlı Seferleri, Türk-İslam dünyasında birlik ve dayanışma duygusunu güçlendirmiştir. Selçuklu Devleti ve Anadolu’daki Türk beylikleri Haçlılara karşı ortak hareket etmiş, böylece Anadolu’nun Türk yurdu olarak kalıcılığı pekişmiştir. Ayrıca Haçlıların Anadolu’daki saldırıları, Türklerin Batı’ya karşı da sürekli teyakkuzda kalmalarına neden olmuştur.

Sayfa 24 Cevapları

1. II. Haçlı Seferi’nin sonuçları Türk tarihinin seyrini siyasi ve askerî açıdan nasıl etkilemiş olabilir? Açıklayınız.
Cevap: II. Haçlı Seferi, Türklerin Anadolu’daki siyasi ve askerî gücünü pekiştirmiştir. Haçlılar Anadolu’da başarısız olmuş, bu da Türklerin bölgedeki hâkimiyetini daha da güçlendirmiştir. Seferin başarısızlığı Avrupa’da büyük bir hayal kırıklığına yol açarken Türkler için moral ve siyasi bir üstünlük sağlamıştır.

2. Selçukluların Haçlı askerlerine merhametli davrandıklarını gösteren tutum ve davranışlara örnekler veriniz.
Cevap: Selçuklular, savaş sırasında Haçlı esirlerine merhametle yaklaşmış, yaralıları tedavi etmiş ve esirleri öldürmek yerine serbest bırakmıştır. Ayrıca aç kalanlara yiyecek ve ihtiyaç sahiplerine yardım etmişlerdir. Bu tutum, Türklerin insancıl ve adaletli yönünü ortaya koymuştur.

Hıttin Muharebesi’nin sonuçları Türk tarihinin seyrini siyasi açıdan nasıl etkilemiş olabilir? Açıklayınız.
Cevap: Hıttin Muharebesi sonucunda Kudüs Müslümanların eline geçmiş ve İslam dünyasında büyük bir sevinç yaşanmıştır. Bu zafer, Müslümanların siyasi birlik ve dayanışmasını güçlendirirken, Avrupa’da büyük bir şok etkisi yaratmış ve yeni Haçlı Seferleri’nin başlamasına sebep olmuştur. Türkler için ise bölgedeki siyasi üstünlüğün artmasına katkı sağlamıştır.

Sayfa 26 Cevapları

Soru: III. Haçlı Seferi’nin sonuçları Türk tarihinin seyrini siyasi ve askerî açıdan nasıl etkilemiş olabilir? Açıklayınız.

Cevap: III. Haçlı Seferi, Müslümanlar açısından önemli bir zaferle sonuçlanmıştır. Kudüs’ü yeniden ele geçirme amacıyla düzenlenen bu seferde Haçlı orduları başarısız olmuş, böylece Selahaddin Eyyubi’nin İslam dünyasındaki liderliği daha da güçlenmiştir. Seferin başarısızlığı, Türklerin Anadolu’daki hâkimiyetini korumasını sağlamış ve siyasi gücünü artırmıştır. Ayrıca Avrupalılar büyük kayıplar vererek geri dönmüş, bu durum Türklerin bölgedeki askerî ve siyasi üstünlüğünü pekiştirmiştir.

Sayfa 28 Cevapları

Soru 1: IV. Haçlı Seferi’nin Türk tarihinin seyrine etkileri nelerdir? Açıklayınız.

Cevap: IV. Haçlı Seferi sonucunda İstanbul Latinler tarafından işgal edilip yağmalanmış, Bizans İmparatorluğu büyük bir zayıflama sürecine girmiştir. Bu durum, Türkiye Selçuklu Devleti’nin Akdeniz ve Karadeniz kıyılarında ticaret ve siyasi nüfuzunu artırmasına zemin hazırlamıştır. Ayrıca Haçlıların yön değiştirmesi sayesinde Anadolu’daki Türk ilerleyişi kesintisiz devam etmiş, Türkleşme ve İslamlaşma süreci hız kazanmıştır.

Soru 2: Haçlı Seferleri ile sömürgecilik arasında nasıl bağlantı kurulabilir?

Cevap: Haçlı Seferleri, Avrupa’da ekonomik kazanç ve yeni toprak arayışının bir sonucu olarak başlamıştır. Seferler sırasında Doğu’nun zenginlikleri Avrupa’ya taşınmış, ticaret yolları kontrol altına alınmak istenmiştir. Bu yönüyle Haçlı Seferleri, daha sonraki yüzyıllarda ortaya çıkan sömürgecilik hareketlerinin ilk örnekleri sayılabilir. Avrupa devletleri, seferler aracılığıyla doğunun ekonomik kaynaklarını ve stratejik bölgelerini ele geçirmeyi hedeflemiştir.

Kösedağ Savaşı ile ilgili metin ve kaynaklardan yararlanarak soruyu cevaplayınız.

Sayfa 29 Cevapları

Soru: Köse Dağ Savaşı’nın Türk tarihindeki siyasi etkileri nelerdir?

Cevap: 1243 yılında gerçekleşen Köse Dağ Savaşı’nda Türkiye Selçuklu Devleti, Moğollara yenilerek ağır bir darbe almıştır. Bu yenilgiyle birlikte Selçuklular, Moğol hâkimiyetini kabul etmek zorunda kalmış ve Anadolu’da siyasi birlik büyük ölçüde zayıflamıştır. Devlet otoritesi kaybolmuş, Anadolu’daki beylikler bağımsız hareket etmeye başlamıştır.

Ayrıca Selçuklu hükümdarları Moğollara vergi ödeyerek varlıklarını sürdürebilmiş, ancak siyasi bağımsızlıklarını yitirmiştir. Anadolu, Moğol tahakkümü altına girerek uzun süreli bir istikrarsızlık ve otorite boşluğu yaşamıştır. Bu durum, ilerleyen dönemde Anadolu Beylikleri döneminin başlamasına zemin hazırlamıştır.