10. Sınıf Meb Tarih Ders Kitabı Sayfa 47-49 Cevapları

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 47 Cevapları

Soru 1: Uygulama adımlarını takip ederek görüş geliştirme tekniğini uygulayınız.

• Süreklilik: Onlu sistem, kut inancı, töreye bağlılık, orduda süvarilerin önemi.
• Değişim: İslamiyet’ten sonra şer’î hukuk, divan teşkilatı, gulam sistemi, ikta askerleri ve donanma ortaya çıkmıştır.
• Nedenler: Dinî unsurların etkisi, coğrafi şartlar, yeni düşmanlarla mücadele ihtiyacı.
• Etkileri: Merkezî otoritenin güçlenmesi, halkın devlete bağlılığı, Türk-İslam medeniyetinin gelişmesi.

Soru 2: Uygulama adımlarını takip ederek “Ben Kimim?” etkinliğini yapınız.

• Atabey: Meliklere eğitim verir, eyaletlerde bulunur, zamanla nüfuz kazanabilir.
• Naib: Sultan adına devlet işlerini yürütür, vekil konumundadır.
• Kâdılkudât: Kadıların başıdır, şer’î davaları yönetir.
• Yuğruş: Karahanlılarda vezirdir, divan işlerini yürütür.
• Melikü’s-Sevahil: Donanma komutanıdır, sahil güvenliğinden sorumludur.
• Emîr-i Dâd: Örfî davalara bakar, adaletin sağlanmasında görevlidir.
• Hâcibü’l-Hüccâb: Saray düzenini sağlar, hükümdara en yakın görevli.
• Emîrü’l-Ümerâ: Ordunun başkomutanıdır.
• Melik: Hükümdar ailesinden eyalet yöneticisidir.
• Pervane: Yazışmaları düzenler, ferman ve beratları hazırlar.
• Sultan: Devletin en yetkili kişisidir.
• Hace-i Buzurg: Gaznelilerde başvezirdir, divanın başında bulunur.

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 48 Cevapları

Soru: Aşağıda verilen değişim ve süreklilik formlarını doldurunuz.

Doldurduğunuz formların öğretmeniniz tarafından sayfa 49’da verilen dereceleme ölçeğiyle değerlendirileceğini unutmayınız.

Durum, Kurum veya Fikrin Adı: Türkistan’dan Türkiye’ye Türk devlet yapısı

• Değişenler: Divan teşkilatı, gulam sistemi, ikta askerleri, donanma, şer’î hukuk.
• Değişmeyenler: Kut inancı, töre, onlu sistem, süvarilerin önemi, hükümdarlık sembolleri.
• Değişimin Nedenleri: İslamiyet’in kabulü, yeni coğrafi şartlar, farklı milletlerle temas, dış tehditlere karşı savunma ihtiyacı.
• Değişimin Sonuçları: Merkezî otorite güçlendi, Türk-İslam medeniyeti gelişti, Anadolu Türkleşti, kalıcı Türk devletleri kuruldu.

Durum, Kurum veya Fikrin Adı: Türk ordu teşkilatı

• Değişenler: Gulam sistemi, ikta askerleri, donanma, farklı milletlerden askerler, ağır silahlar ve filler.
• Değişmeyenler: Onlu sistem, süvarilerin önemi, ok-yay gibi hafif silahlar, hükümdarın başkomutanlığı, ordu-millet anlayışı.
• Değişimin Nedenleri: İslamiyet’in kabulü, yeni coğrafi şartlar, Haçlı ve Moğol tehditleri, fetihlerin genişlemesi.
• Değişimin Sonuçları: Ordu daha düzenli ve güçlü hale geldi, devletin sınırları genişledi, Türk-İslam medeniyeti askerî güce dayalı olarak yayıldı.

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 49 Cevapları

Soru: Öğrencilerin doldurduğu değişim ve süreklilik formlarını aşağıdaki ölçütlere göre “Evet”, “Kısmen” veya “Hayır” seçeneklerini işaretleyerek değerlendiriniz.

1. Durum, kurum veya fikir belirlenmiştir. | Evet
2. Seçilen durum, kurum veya fikir değişim ve süreklilik açısından değerlendirilebilir niteliktedir. | Evet
3. Durum, kurum veya fikrin tarihle bağlantısı kurulmuştur. | Evet
4. Değişenler belirtilmiştir. | Evet
5. Değişmeyenler belirtilmiştir. | Evet
6. Değişimin nedenleri açıklanmıştır. | Evet
7. Değişimin sonuçları ortaya konmuştur. | Evet
8. Durum, kurum veya fikre ilişkin benzerlik ve farklılıklar ifade edilmiştir. | Evet
9. Yapılan açıklamalar ve gerekçelendirmeler bilimsel bilgilerle örtüşmektedir. | Evet
10. Yazım ve noktalama kurallarına uyulmuştur. | Evet

Değerlendirme Sistemi:

Dereceleme ölçeğinde verilen yanıtlar dikkate alındığında öğrenci tüm kriterleri başarıyla yerine getirmiştir. Değerlendirme sonucunda öğrencinin değişim ve süreklilik formunu doldurma becerisinin oldukça başarılı olduğu söylenebilir.

Gelecek Derse Hazırlık

Soru: Uygulama adımlarını takip ederek etkinliği yapınız.

• Öğretmeninizin yönlendirmesiyle sınıfta eşit sayıda kişiden oluşan gruplara ayrılın.
• Kitabın sayfa 50 “Düşünelim” bölümündeki konu başlıklarını inceleyin.
• Gruplar halinde bu başlıklardan birini seçin (örneğin: Selçuklu mimarisi, sanat eserleri, ticaret yolları, para sistemi vb.).
• Seçtiğiniz konuyla ilgili kısa bir araştırma yapın ve notlar alın.
• Sonraki derse bu notlarla gelip sınıfta grup halinde paylaşmaya hazır olun.