10. Sınıf Tarih Arayış Yılları Bilgilerinizi Ölçünüz Soruları ve Cevapları

A) Aşağıdaki cümlelerde noktalı yerlere uygun sözcükleri yazınız.

1. Osmanlı Devleti’nin Rusya ile imzaladığı ilk antlaşma ÇEHRİN Antlaşması’dır.

2. Osmanlı tımar sistemi 17. yüzyılda yerini İLTİZAM sistemine bırakmaya başlamıştır.

3. Günümüz Osmanlı İran sınırı büyük ölçüde KASRI ŞİRİN Antlaşması ile çizilmiştir.

4. Osmanlı Padişahı 4.MURAT 1638’de Bağdat’ı yeniden Osmanlı topraklarına kattığı için “Bağdat Fatihi” adıyla anılmıştır.

5. Osmanlı Devleti, Akdeniz ticaretinin güvenliğini sağlamak amacıyla 1669’da GİRİT Adası’nı fethetmiştir.

6. Osmanlı Devleti İSTANBUL Antlaşması ile Rusya’ya İstanbul’da sürekli elçi bulundurma hakkı vermiştir.

7. 17. yüzyılda yaşayan NEF’İ Osmanlı tarihinin en önemli hiciv şairlerindendir.

8. Osmanlı Devleti ile Kutsal İttifak arasındaki savaşlar KARLOFÇA Antlaşması ile sona ermiştir.

9. II. Osman HOTİN Savaşı’ndaki disiplinsizliği nedeniyle Yeniçeri Ocağı’nı kaldırmaya karar vermiştir.

10. Kâtip Çelebi CİHANUMA adlı eserinde dünya coğrafyası hakkında bilgiler vermiştir.

B) Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız

(D) 1. Zitvatorok Antlaşması ile Osmanlı Devleti’nin Avusturya karşısındaki siyasi üstünlüğü sona ermiştir.

(Y) 2. Vakai Vakvakiye, Osmanlı Devleti’nde 17. yüzyılda çıkan bir eyalet ayaklanmasıdır.

(Y) 3. Otuz Yıl Savaşları Kutsal Roma Germen İmparatorluğu’nun zaferiyle sonuçlanmıştır.

(D) 4. Güneş merkezli evren teorisi Kopernik tarafından ortaya atılmıştır.

(D) 5. 17. yüzyıl Avrupa’da Akıl Çağı olarak adlandırılmıştır.

(D) 6. Osmanlı Devleti’nde modern anlamda ilk bütçe Tarhuncu Ahmet Paşa tarafından yapılmıştır.

(D) 7. Bucaş Antlaşması Osmanlı Devleti’nin Batı’da topraklarına yeni bir toprak kattığı son antlaşmadır.

(Y) 8. II. Viyana Kuşatması’ndan sonra Avrupa’da kurulan Kutsal İttifak’a katılan devletlerden biri de Fransa’dır.

(Y) 9. Sultan Ahmet Camii Mimar Sinan tarafından yaptırılmıştır.

(D) 10. Naima, tarih alanındaki çalışmalarıyla tanınmış Osmanlı bilim insanlarından biridir.

C) Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.

1. 17. yüzyıl ıslahatlarının genel özellikleri nelerdir?

1 Bu dönem ıslahatları gelişme aşaması bulamamış düşünce aşamasında kalmıştır.

2 Kuvvet ve şiddet yolu ile ülkede asayişin sağlanması yoluna gidilmiştir.

3 Islahatlarda Avrupa örnek alınmamıştır.

4 Yeniçeri, ulema ve halkın tepkisi ile karşılaşmıştır.

5 Yönetim, hukuk ve teknik alanlarda ıslahat yapılmamıştır.

6 Duraklamaya çözüm olmadı.

7 Islahatların ağırlık noktasını ordu ve ekonomi oluşturur.

8 Islahatların öncülüğünü padişah ve devlet adamları yapmış ve ıslahatlar şahıslara bağlı kalmıştır.

2. 17. yüzyılda Avrupa’da ekonomi alanında ortaya çıkan merkantilizm düşüncesinin temel esasları nelerdir?

17.yy öncelerine baktığımıza zaman devletlerin zenginliği topraklarının miktarı ölçmekteydi ama Merkantilizm düşüncesi Avrupa'da toprağının olmasının zenginlik olmayıp toprak yerine altın, gümüş ve diğer madenleri zenginlik varsaymıştır. Kısaca özetlersek Amerika'da altın ve gümüş madenlerinin bulunmasının ardından devletlerin esas veya asıl zenginliklerinin değerli madenlerden meydana geldiğini savunan ve korumacı bir politikadan yana olan iktisadi öğretidir.

3. IV. Mehmet Dönemi’nde Köprülü Mehmet Paşa’nın olağanüstü yetkilerle sadrazamlığa getirilmesinin nedenleri nelerdir?

4. Mehmet çok küçük yaşta tahta geçmişti. Osmanlı Devletinde asayiş bozulmuştu. haksızlıklar çok fazla artmıştı ve devlet otoritesi çok derinden sarsılmaya başlamıştı. Küçük yaştaki 4. Mehmet bunlarla başa çıkamıyordu. Bunun üzerine valide sultan Osmanlı Devleti ni içte ve dışta sürdüğü bunalımdan kurtarabilmesi için gayet tecrübeli ve bilgili olan Köprülü Mehmed Paşa ya olağanüstü yetkilerle sadrazamlık teklifi götürdü.

4. 17. yüzyılda Osmanlı Venedik ilişkilerinin bozulmasının nedenleri nelerdir?

Osmanlı devleti için 17. yüzyıl duraklama dönemidir. Osmanlı devleti o dönem de Akdeniz de hakimiyet kurmak istemesiyle Venedik ile mücadele içerisindeydi. Osmanlı devleti Akdeniz de bir çok yeri ele geçirmiş ancak Türk gölü sayılması için Girit adasını da fetih etmek zorundaydı. Bu yüzdendir ki Venedik ile ilişkiler bozulmuştur. Aynı zaman da Venedikliler Akdeniz içerisinde korsancılık yapıyorlardı ve Kıbrıs için vergi vermekteydi. Bu sebeplerden dolayıdır ki Venedikler ile Osmanlı Devleti savaş halindedir.

5. İkinci Viyana Kuşatması’nın başarısızlıkla sonuçlanmasının nedenleri nelerdir?

İkinci Viyana kuşatmasını ve bu kuşatmanın ikinci kez başarısız olmasının nedenlerini birlikte inceleyelim;

Kuzey Afrika, Orta Doğu, Anadolu ve Doğu Avrupa'nın hakimi olan Osmanlı Devleti, Orta Avrupa'ya sahip olmak istiyordu
Macaristan devletinin Avrupa baskısından kurtulmak için Osmanlı'dan yardım istemesi üzerine Osmanlı devleti Macaristan'a yürüdü ve oradan ikinci kez Viyana'yı kuşatmak istedi
Bunu öğrenen Viyana kralı Kral Leopold, Osmanlı devleti'nden fazlasıyla korktuğu için Vatikan'a haber gönderdi ve tüm Avrupa'nın kendisine yardım etmesini istedi.
Osmanlı devleti ikinci Viyana kuşatmasında başarılı olabilirdi ancak ordu içerisinde yaşanan anlaşmazlıklar sebebiyle Osmanlı geri çekilmek durumunda kaldı.
Ordu içerisinde yaşanan huzursuzluklar bu dönemde başlamış oldu.

6. Karlofça Antlaşması’nın Osmanlı tarihindeki önemi nedir?

Karlofça Antlaşması 1699 yılında, Avusturya, Lehistan, Venedik ve Osmanlı Devleti arasında imzalanmıştır. Bu antlaşmadan hemen önce yaşanan II. Viyana yenilgisi, antlaşma şartlarının oluşturulmasında etkili olmuştur.
Bu antlaşmanın Osmanlı Devleti açısından önemi, antlaşma ile birlikte Osmanlı Devleti’nin orta Avrupa’daki varlığının sona ermesi ve yabancı devletlerin bu antlaşma ve II. Viyana Kuşatması ile birlikte Osmanlı Devleti’ni Avrupa’dan atma düşüncesinin canlanmasıdır.
Ayrıca, Osmanlı’nın ilk kez toprak kaybettiği antlaşma budur.

7. Sultan Ahmet Camii’nin Osmanlı mimarisindeki yeri ve önemi hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Sultan Ahmet Camii'nin Osmanlı devleti mimarisindeki yeri ve önemi üzerine konuşalım;

Sultan Ahmet Camii, sultan camiileri anlamına gelen selatin camiilerinden altıncısıdır.
Muhteşem Osmanlı mimarı Mimar Sinan'ın yapı anlayışına uygun inşaa edilmiştir.
Klasik mimarinin en büyük ve en önemli eseridir.
İznik çinileriyle bezeli olması camiiye mükemmel bir görünüm katıyor ve bu görünümünden dolayı yabancılar arasında Blue Mosque (mavi camii) olarak biliniyor.
Dönemin padişahı birinci Ahmet, camiinin minarelerini altından yapmak istedi ancak maliyeti fazla olacağı için camiinin mimarı Sedefkar Mehmet Ağa, altın sözcüğünü altı yaptı ve böylelikle camiinin altı mükemmel minaresi oldu.
İstanbul'un harika siluetlerinden biridir.
400 yıldan fazla bir geçmişi vardır.

8. Osmanlı Devleti’nin 17. yüzyılda iltizam uygulamasını yaygınlaştırmak durumunda kalmasının nedenleri neler olabilir?

Osmanlı Devleti bazı elayetleri belirli bir vergi karsısında acık artırma yolu ile kişilere satardı. Bu sistem iltizam sistemi olarak adlandırılmıştır. Bu kişilere ise mültezim adı verilmiştir. İltizam uygulması sonucunda devlet eyalet vergilerini peşin olarak almış nakit ihtiyacını karsılayarak yönetici ve askerlerin maasını ödemiştir. Iltizam arazilerinde asker yetişmemiş ve tımarlı sipahilerin önemi azalmıştır. Denetimlerin azalması ve halktan fazla vergi alınması ile devlet zor duruma düşmüştür.

9. Osmanlı Devleti 17. yüzyılda değişen ekonomik şartlar karşısında kendisini korumak için hangi önlemleri almıştır?

Osmanlı devleti 17.yüzyılda değişen ekonomik şartlar karşısında kendisini korumak adına şöyle yöntemler uygulamıştır;

Osmanlı devleti yeniliklerin gerisinde kaldığını fark etti ve yüzüne Batı'ya çevirmeye başladı.
III. Selim ve II. Mahmut döneminde bu yeniliklere ağırlık verilmiştir.
Tanzimat fermanı ve Islahat fermanı yayınlanmış, içte ve dışta oluşan baskılar azaltılmaya çalışılmıştır.
Zarar görmüş olan devlet gücünü kuvvetlendirmek, bozulan askeri otoriteyi yeniden canlandırma çalışmaları yapıldı
Yerli kurumların güçlendirilmesine çalışıldı
Kanuni Esasi ilan edilmiştir. (ilk anayasadır)
III. Selim Nizam ı Cedid teşkilatını kurarak yeni düzen getirmiştir.

10. Otuz Yıl Savaşları’nın diplomasi tarihindeki yeri ve önemi hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Otuz Yıl Savaşları’yla birlikte, Avrupa’da Katolik Fransa’nın Protestanları desteklemesi örneğinde görüldüğü gibi, devletlerin çıkarları dinsel bağlılıkların önüne geçmeye başladı. Başka bir deyişle Westphalia Antlaşması’yla Avrupa’da kendi yasalarına göre davranan, kendi ekonomik ve siyasal çıkarlarını izleyen, istediği tarafta yer alan, ittifaklar kuran ve bozan modern bağımsız devletler dönemi başladı. Bu yönüyle söz konusu antlaşma, modern diplomasinin ve uluslararası ilişkilerin de başlangıcı olarak kabul edildi.

Ç) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1. 17. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin merkezî otoritesi çeşitli nedenlerle zayıflamaya başlamıştır. Aşağıdakilerden hangisi bu nedenlerden biri olarak gösterilemez?

A) Şehzadelerin sancağa çıkması uygulamasına son verilmesi

B) Devlet görevlerinin rüşvetle alınıp satılması

C) Saray kadınlarının devlet işlerine karışmaları

D) Yöneticilerin yetersiz ve tecrübesiz olmaları

E) Dirliklerin has, zeamet ve tımar adlarıyla bölümlere ayrılması

2. Aşağıda 17. yüzyıl Avrupa tarihi ile ilgili bazı bilgiler verilmiştir. Bu bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Rusya’da Batılılaşma hareketi başlamıştır.

B) İngiltere’de Haklar Bildirisi kabul edilmiştir.

C) Yedi Yıl Savaşları yapılmıştır.

D) Almanya, Otuz Yıl Savaşları’ndan yenilerek çıkmıştır.

E) İngiltere’de meşrutiyet yönetimine geçilmiştir.

3. I. Yeniçerilerin sayısının artması

II. Savaşların yenilgiyle sonuçlanması

III. Ticaret yollarının yön değiştirmesi

Yukarıdakilerden hangisi ya da hangileri 17. yüzyılda Osmanlı ekonomisinin bozulmasının nedenleri arasında sayılabilir?

A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

4. Aşağıdakilerden hangisi Osmanlı Devleti’nin Duraklama Dönemi’ne girmesinin nedenlerinden biri olarak gösterilemez?

A) Yeniçeri Ocağının bozulması

B) Padişahların yetersizliği

C) Azınlıkların bağımsızlık istekleri

D) Gelirlerin azalması

E) Beşik ulemalığı uygulamasının başlaması

5. Aşağıdakilerden hangisinin Osmanlı Devleti’nde tahta geçme usulündeki belirsizliğin giderilmesine yönelik düzenlemelerden biri olduğu söylenebilir?

A) Sancağa çıkma uygulamasına geçilmesi

B) Ülke hanedanın ortak malıdır, anlayışının benimsenmesi

C) Devşirme sisteminin başlatılması

D) Ekber ve erşed sistemine geçilmesi

E) Kardeş katli kanununun çıkarılması

6. Osmanlı Devleti’nde 17. yüzyılda yapılan ıslahatlar geçici bir rahatlama sağlamış ancak devletin karşı karşıya bulunduğu sorunlara kalıcı ve köklü çözümler getirememiştir. Bu durumun en temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?

A) Islahatların sorunların nedenlerini ortadan kaldırmaya yönelik olmaması

B) Sorunların şiddet kullanılarak çözülmeye çalışılması

C) Yabancı devletlerin isyancıları kışkırtmaları

D) Halkın ıslahatlara destek vermemesi

E) Islahatların kişilere bağlı kalması

7. I. Celâli İsyanlarıyla karşı karşıya kalmıştır.

II. Avrupa karşısında geri çekilme sürecine girmiştir.

III. Mali alanda ıslahat yapmaya karar vermiştir.

Yukarıdaki gelişmelerden hangisi ya da hangileri

Osmanlı Devleti’nin II. Viyana Kuşatması’nda uğradığı başarısızlık sonucunda ortaya çıkmıştır?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

8. Aşağıdakilerden hangisinin Osmanlı Devleti’nin 17. yüzyılda uygulamaya başladığı iltizam sisteminin sonuçlarından biri olduğu söylenemez?

A) Mültezimlerin ortaya çıkması

B) Tarımsal üretimin azalması

C) Köyden kente göçün artması

D) Yeniçeri Ocağının bozulması

E) Ücretli asker sayısının artması

9. Aşağıdakilerden hangisi Celâli İsyanlarının nedenlerinden biri olarak gösterilemez?

A) Askerlere ayarı düşük akçe ile maaş ödenmesi

B) Rüşvet ve kayırmanın yaygınlaşması

C) Tımarların adaletsiz şekilde dağıtılması

D) Savaşların uzun sürmesi veya yenilgilerle sonuçlanması

E) Eyaletlerdeki yöneticilerin keyfî uygulamaları

10. Katolik Avusturyalıların baskıları altında bulunan Macarlar 17. yüzyılın sonlarına doğru Osmanlı Devleti’nden yardım istemişlerdir.

Bu durum aşağıdaki gelişmelerden hangisine ortam hazırlamıştır?

A) II. Viyana Kuşatması’na

B) Girit Adası’nın kuşatılmasına

C) Vasvar Antlaşması’nın imzalanmasına

D) Osmanlı Devleti’nde padişah değişikliğine

E) Macaristan’ın Osmanlı topraklarına katılmasına

10. Sınıf Tarih Arayış Yılları Soruları ve Cevapları

10. Sınıf Tarih Arayış Yılları Bilgilerinizi Ölçünüz Soruları ve Cevapları