11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 178-179-180-181-182 Cevapları Gizem Yayıncılık

5. Ünite: Sohbet ve Fıkra Ünitesini Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları – Gizem Yayınları – Sayfa 178

A) Aşağıdaki soruları verilen metne göre cevaplayınız.

1) Metnin konusunu, iletisini ve hedef kitlesini belirleyiniz.

✅ Metnin Konusu: Yazarın Adsız Köşk adlı kitabı çevirirken yaşadığı deneyimler ve çeviri süreci hakkındaki düşünceleri.

✅ Metnin İletisi: Bir kitabın çevirisi yapılırken çevirmen, sadece kelimeleri değil, aynı zamanda yazarın duygu ve düşüncelerini de aktarmaktadır.

✅ Metnin Hedef Kitlesi:

• Edebiyat ve çeviriyle ilgilenenler,
• Adsız Köşk kitabını merak edenler,
• Yazarın düşüncelerini yakından takip eden okurlar.

2) Okuduğunuz metnin türünü belirleyiniz. Türün öne çıkan belirgin özelliklerini söyleyiniz.

Metnin Türü: Söyleşi (Sohbet)

Belirgin Özellikleri:
???? Yazar, okuruyla konuşuyormuş gibi samimi bir üslup kullanmıştır.
???? Düşüncelerini kanıtlama çabasına girmemiş, sadece kendi fikirlerini paylaşmıştır.
???? Okuyucuya yöneltilmiş sorular içerir ve okurun katılımı hedeflenir.
???? Günlük, akıcı ve içten bir anlatım tarzı benimsenmiştir.

3) Yazarın okura yaklaşımı hakkında değerlendirme yapınız.

Cevap: Yazar, okuyucuya karşı resmi bir dil kullanmaktan kaçınmış ve daha çok bir arkadaş sohbeti havasında yazmıştır. Samimi ve içten bir üslup benimsemiş, düşüncelerini doğrudan aktarmış ve okuyucuyu düşündürmeye yönlendirmiştir. Okur ile sıcak bir bağ kurarak resmiyetten uzak, doğal ve konuşma havasında bir anlatım sergilemiştir.

4) Metinde yararlanılan anlatım biçimini ve düşünceyi geliştirme yollarını tespit ediniz.

✅ Anlatım Biçimi: Tartışmacı Anlatım

✅ Düşünceyi Geliştirme Yolları:
???? Örnekleme → Oscar Wilde ve Montaigne örnekleri verilmiştir.
???? Tanık Gösterme → Oscar Wilde’ın Dorian Gray’in Portresi adlı eserinden bahsedilerek fikirler desteklenmiştir.
???? Soru-Cevap Tekniği → Yazar, metinde bazı sorular yönelterek okuru düşünmeye sevk etmiştir.

5) Kişisel görüşleri ortaya koyma açısından metni değerlendirirseniz yazar hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap: Yazar, özgün bir bakış açısına sahip, sanat ve edebiyata derin bir ilgisi olan biri olarak öne çıkmaktadır. Düşüncelerini açık, yalın ve samimi bir dille anlatmış, okura kendi fikirlerini dayatmadan bir sohbet havasında iletişim kurmuştur. Okuyucuyu düşündürmeye teşvik eden, aynı zamanda doğal bir akıcılıkla yazan bir yazar kimliği sergilemiştir.

B) Boşluk Doldurma Etkinliği

Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri verilen ifadelerden uygun olanlarıyla tamamlayınız.

(fıkra, mizahi fıkra, sohbet, Ahilik, düzeltme, kesme)

✅ 1. Okuru karşısına alarak sanki onunla konuşuyormuş gibi bir üslupla yazılan sohbet türünde yazar, okurun hoşça vakit geçirmesini sağlayarak okura kendi düşüncelerini iletir.

✅ 2. Fıkra, gazete ve dergilerin belli sütunlarında yayımlanan, güncel konuları ele alan düzyazı türüdür.

✅ 3. Mizahi fıkra, içinde gülmece öğesi barındıran, güldürürken düşündürmeyi amaçlayan kısa öyküdür.

✅ 4. Ahilik, XIII. yüzyıldan itibaren Anadolu’da etkin bir rol üstlenerek ahlaki ve sosyal öğretileri olan bir mesleki örgüttür.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları – Sayfa 179

5. Arapça ve Farsçadan dilimize giren bazı kelimelerle özel adlarda bulunan ince "g" ve "k" ünsüzlerinden sonra gelen "a" ve "u" ünlülerinin üzerine düzeltme işareti (^) konur.

C) Kavramları Sanatçılarla Eşleştirme

Doğru Eşleştirmeler:

Ç) Doğru / Yanlış Soruları

D) Çoktan Seçmeli Sorular

Soru:
Gazete ve dergilerin belli sütunlarında yayımlanan, güncel konuları ele alan yazı türüdür. Toplumda bir kamuoyu oluşturabilir. Güncel olan her konu, yazarın görüşü doğrultusunda yorumlanarak okura sunulur. Öne sürülen görüş ve düşünceleri kanıtlama zorunluluğu yoktur.

Bu parçada sözü edilen tür aşağıdakilerden hangisidir?

✅ A) Fıkra
B) Makale
C) Mizahi fıkra
D) Öykü
E) Sohbet

Cevap: ✅ A (Fıkra)

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları – Gizem Yayınları – Sayfa 180

2) Aşağıdaki iki metin için verilen seçeneklerden hangisi doğrudur?

Soru:
Aşağıda verilen iki metin için hangi değerlendirme doğrudur?

1. Metin:
Fikir adamıyım, bilim adamıyım ben; derin derin düşüncelerimden çıkıp da süslenmeye, dış güzelliklerle uğraşmaya ayıracak vaktim mi var benim? Okuyup okuyup da içimi bezeyeyim, kafamı donatayım, yeter bana. Ama görenler beni beğenmeyeceklermiş, varsınlar beğenmesinler!

2. Metin:
İçinde bulunduğumuz bu son bir ay benim için kitap fuarlarını dolaşma dönemi oldu. Diyarbakır, Bursa, İstanbul, İsparta, İğdır, Kahramanmaraş gibi pek çok şehri gezdim ve bu fuarlardan izlenimler edindim.

Şıklar:

A) 1. metinde nesnel, 2. metinde öznel anlatıma başvurulmuştur.
B) Her iki metin de güncel bir konu hakkında okura öznel düşünceler iletmek için yazılmıştır.
C) Her iki metinde de okurla karşılıklı konuşur gibi bir üslup benimsenmiştir.
D) 1. metinde açıklayıcı anlatımdan, 2. metinde tartışmacı anlatımdan yararlanılmıştır.
✅ E) 1. metin sohbet, 2. metin fıkra türünde yazılmıştır.

Cevap: E

Açıklama:

• 1. metin, yazarın düşüncelerini samimi bir dille aktardığı sohbet türüne örnektir.
• 2. metin, güncel bir konuyu ele alarak kişisel görüşler içeren fıkra türünde bir yazıdır.

3) Aşağıdaki cümlede numaralanmış kelime ya da eklerden hangisinde yazım yanlışı yoktur?

Cümle:
“Ben yaradılışımdan güzel değilim.” deyip de (I) boyununu bükmek olur mu? Medeniyet dediğiniz, bir bakıma tabiatla savaşmak, tabiatı olduğu gibi bırakmayıp düzeltmek, (II) insan oğlunun istediği hâle getirmek değil midir? Öyle olunca insanlar arasındaki çirkinlikleri de “Ne yapalım, öyle doğmuş onlar!” (III) diyip çirkin bırakamayız, (IV) onlarıda elimizden geldiğince güzelleştirmek borcumuzdur…

Şıklar:

A) I
✅ B) II
C) III
D) IV
E) V

Cevap: B

Açıklama:

• II (insan oğlunun) ifadesinde yazım hatası bulunmamaktadır.
• III (diyip) → Doğru yazımı "deyip" olmalıdır.
• IV (onlarıda) → Doğru yazımı "onları da" olmalıdır.

4) Aşağıdaki metinde numaralanmış kelimelerden hangileri nesne değildir?

Metin: Nasrettin Hoca, fıkralarda (I) Anadolu halkının yaşama biçimini, güldürü öğesini, alay ve eğlenme türünü, övgü ve yergi becerisini dile getirmiştir. Fıkralarının odağında (II) sevgi, yergi, övgü, alaya alma, gülünç duruma düşürme, kendi kendiyle çelişki yaşama vardır. O, kimi zaman (III) bilgin, uysal, utangaç, atak, şaşkın, kurnaz, korkak, atılgan gibi çelişkili nitelikler sergiler. (IV) Karşısındakinin durumuyla çelişki içinde bulunma, gülmecelerinin egemen öğesidir. Bu öğeler (V) Anadolu insanının belli olaylar karşısındaki tutumunu yansıtan düşünce ürünlerini oluşturur.

Şıklar:

A) I ve II
B) I ve V
✅ C) II ve IV
D) III ve IV
E) IV ve V

Cevap: C

Açıklama:

• II (sevgi, yergi, övgü, alaya alma, gülünç duruma düşürme, kendi kendine çelişki yaşama) nesne değil, özne veya zarf tümleci olabilir.
• IV (Karşısındakinin durumuyla çelişki içinde bulunma, gülmecelerinin egemen öğesidir.) burada özne görevindedir.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları – Sayfa 181

5) Aşağıdaki noktalama işaretlerinden hangisinin kullanımı yanlıştır?

Soru: İlkbaharın başlangıcında yedi’şer gün arayla önce havada sonra su ve toprakta oluştuğu sanılan sıcaklık artışı olarak bildiğimiz cemre, Arap dilinde “kor durumunda ateş, ateş koru, ateş hâline gelmiş kömür ve çakıl taşı” (Yolcu, yıl: 1996, sayfa: 292) gibi anlamlara gelir.

A) Düzeltme işareti
B) İki nokta
✅ C) Kesme işareti
D) Virgül
E) Yay ayraç

Cevap: C

Açıklama: “Yedi’şer” kelimesinde kesme işareti yanlış kullanılmıştır. Bu tür ekler kesme işaretiyle ayrılmaz.

6) Aşağıdaki metin türlerinden hangisi tercih edilmelidir?

Soru: Aşağıdaki haber metnini gazetedeki köşesinde ele almak isteyen bir yazar hangi metin türünü tercih eder?

Metin: Aralık 2019’da Çin’in Vuhan kentinde ortaya çıkan Kovid-19’un son varyantı Omikron, 26 Kasım 2021’de tespit edildi.

✅ A) Fıkra
B) Gezi yazısı
C) Haber yazısı
D) Makale
E) Sohbet

Cevap: A

Açıklama: Fıkra, güncel olayları yorumlayan, yazarın kişisel görüşlerini içeren bir yazı türüdür.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları – Sayfa 182

E) Bulmaca Çözümleri