11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 247-248-249-250-251-252 Cevapları Cem Yayınları

8. Ünite Değerlendirme Çalışmaları

A. Aşağıda verilen metni okuyunuz. Metnin altında verilen soruları cevaplayınız.

1. Yukarıdaki metin, konusu ve ele alınışına göre hangi eleştiri türüne girer? Nedenleriyle birlikte noktalı alana yazınız.
Cevap: Yukarıdaki metin konusu ve ele alınışına göre sanatçıya dönük eleştiridir. Çünkü bu metinde sanatçı merkeze alınmış, sanatçının kişiliği ve genel manada sanatçı kişiliği üzerinde durulmuştur.

2. Yukarıdaki metinde eleştirinin hangi özellikleri vardır? Açıklamalarınızı noktalı alana yazınız.

– Bir sanatçının olumlu ve olumsuz yönleri üzerinde durulmuştur.
– Sanatçı ve sanatçının edebî yönüyle ilgili bilgi verilmiştir.
– Yer yer öznelliğe kaçılsa da genel anlamda nesnel bir tutum söz konusudur.

3. Yukarıdaki metinde hangi anlatım biçimleri kullanılmıştır? Açıklamalarınızı noktalı alana yazınız.
Cevap: Yukarıdaki metinde metin boyunca sanatçıyla ilgili bilgiler verildiği için açıklayıcı anlatım kullanılmıştır.

B. Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız. Nedenlerini açıklayınız.

(D) Edebî eserlerin incelenerek olumlu, olumsuz yönlerinin ortaya konduğu yazı türüne eleştiri denir.
(D) Yazarın tutumuna göre eleştiriler, izlenimsel ve bilimsel eleştiriler olmak üzere ikiye ayrılır.
(Y) Mehmet Rauf’un “Kavgalarım” adlı eserinde eleştiri yazılarına yer verilmiştir.

C. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere uygun kelime veya kelime gruplarım yazınız.

Konusu ve ele alınışına göre eleştiriler esere dönük, sanatçıya dönük, okura dönük, toplum ve dış dünyaya dönük eleştirilerdir.
Eleştirilerde ağırlıklı olarak açıklayıcı ve tartışmacı anlatım biçimleri kullanılır.
Esere dönük eleştirilerde metnin merkezinde eser vardır.

Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli sorulan cevaplayınız.

1. Aşağıdaki sanatçılardan hangisi Cumhuriyet Dönemi Türk Edebiyatı’nda eleştiri türünde eser vermemiştir?

A) Yahya Kemal B) Namık Kemal C) Mehmet Kaplan
D) Sabahattin Eyuboğlu E) Vedat Günyol
Cevap: B

2. Aşağıdaki eserlerden hangisi Türk edebiyatının ilk eleştirisi olarak kabul edilmektedir?

A) Lisan-ı Osmaninin Edebiyatı Hakkında Bazı Mülahazatı Şamildir
B) Tercüman-ı Ahvâl Mukaddimesi
C) Zemzeme Mukaddimesi
D) Edebiyat Üzerine Denemeler ve Eleştiriler
E) Edebiyat Üzerine Makaleler
Cevap: A

3. Aşağıdaki eserlerden hangisi eleştiri türünde değildir?

A) Kavgalarım B) Çalakalem C) Tahrib-i Harabat
D) Takip E) Hayat-ı Muhayyel
Cevap: E

4. Sabahattin Alı, hikâyelerinde her zaman veremediği iç’ı romanlarında verebiliyor Kuyucaklı Yusuf’ta ruh incelemeleri yok ama davranışlardan çevrenin, bir bakıma da kişilerin psikolojisine girebiliyor. Olaylar öylesine ustalıkla seçilmiş, ayrıntılar üzerlerinde hiç işlenmemiş gibi öylesine tabii tertiplenmiş ki insan pek farkına varmadan kendini çevrenin ortasında buluveriyor. Romancı, işlediği ayrıntıları belli etmeden bütün’e gerçeklik vermesini biliyor. Yukarıdaki parça, hangi türden alınmış olabilir?

A) Deneme B) Eleştiri C) Fıkra D) Mülakat E) Sohbet
Cevap: B

5. Aşağıdaki yazar-eser eşleştirmelerinden hangisi yanlıştır?

A) Çalakalem-Vedat Günyol
B) Şiir Tahlilleri-Mehmet Kaplan
C) Eleştiri Gunlüğü-Fethi Naci
D) Hayat ve Kitaplar-Ahmet Şuayp
E) Türk Romanına Eleştirel 8ir Bakış-Gürsel Aytaç
Cevap: E

6. Oğlu, kahvecinin kirli fincanları içinde yıkadığı kovayı aldı. Telve kokan suyu kahvenin önündeki yola serpti, tozla karışık bir su buğusu yükseldi topraktan. Gitti^ çeşmenin yalağından acele doldurdu kovayı, ağacın gölgesinde yatan sarı öküz*ün önüne koydu. San öküz, üzerine konan sinekleri kuyruğu ile, yelpazeliyordu. Bu parçadaki numaralanmış virgüllerden (,) hangisi yanlış kullanılmıştır?

A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
Cevap: E

7. Çeşitli bilim dallarına () kültüre () sanata uygulanabilen yapısalcı yöntemin özelliği nedir () Adından da anlaşılacağı üzere, incelenen nesnenin yapısına yönelmektir () Şöyle de açıklayabiliriz () Yapısalcılık () yüzeydeki birtakım fenomenlerin altında, derinde yatan bazı kuralların ya da yasaların oluşturduğu bir sistemi aramaktır. Bu parçada ayraçlarla () belirtilen yerlere aşağıdakilerin hangisinde verilen noktalama işaretleri sırasıyla getirilmelidir?

A) (;) (,) (!) (.) (.) (,) B) (,) (.) (!) (!) (:) (;) C) (,) (,) (?) (.) (:) (;) D) (;) (,) (?) (.) (;) (,) E) (,) (;) (?) (.) (;) (,)
Cevap: C

8. Aşağıdakilerden hangisinde anlatım bozukluğu yoktur?

A) Bizi neden çağırdığını kimse bilmiyordu.
B) Misafirlere ilgi ve alaka göstermedi.
C) Törende kravat ve ceket giymek zorunluydu
D) Herkes bizi görmüş ama kimse bizimle ilgilenmemişti.
E) Bu konuşmalar, gözlerimi yaşarttılar.
Cevap: D

9. Hiçbiri bunu beklemiyor, onun başaracağına inanıyordu. Bu cümledeki anlatım bozukluğunun benzeri aşağıdakilerden hangisinde vardır?

A) Beni aramış ama ulaşamamıştı.
B) Beni dinledi ama inanmadı.
C) Şiirlerinde hep aynı konuyu işlemiş, bu yüzden çok okunmamıştı.
D) Belgeselleri seviyorum ve onları sürekli izliyorum.
E) Bizi her gün topluyor, bir şeyler anlatıyordu.
Cevap: C

10. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde anlatım bozukluğu vardır?

A) Öğretmenine soru sormakta çekimser davranıyor.
B) Tatile arkadaşlarıyla gidecek.
C) Onun kardeşinin kulağına bir şeyler fısıldadı.
D) Ona yardım etmek için elinden geleni yaptı.
E) Bu sınava hiç hazırlanmamıştı.
Cevap: A

D. Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.

1. Eleştiri yapan kimse, eleştirmeci, eleştirici, tenkitçi, münekkit. (Eleştirmen)
2. Tanzimat Dönemi sanatçısı Namık Kemal’e ait olan ve ilk eleştiri kitaplarından biri olarak kabul edilen eser. (Takip)
3. Cemal Süreya’nın kendisine ‘Edebiyatımızın Cumhurbaşkanı’ unvanıyla hitap ettiği; edebiyatımızda çeviri, eleştiri, dereme sorunlarını ele alan ve bunları yazdığı yazılarıyla tanınan yazar. (Vedat Günyol)
4. Tanzimat sanatçısı Ahmet Mithat Efendi’nin Servetifünun sanatçılarına söylediği bu söz nedeniyle Hüseyin Cahit Yalçın tarafından “Biraz Daha Hakikat” adlı yazı yazıldı. Edebiyatta, sanatta yozlaşma, gerileme anlamlarına da gelen bu söz nedir? (Dekadan)
5. Edebiyatımızda esere yönelik eleştiri turunu başarılarıyla uygulayan yazarlarımızdan biri ve Türk İstiklâl Marşı’ metninin yazarı. (Mehmet Kaplan)
6. Edebi eserlerin üslubunu, dilini, konusunu nesnel bir biçimde eleştiren tür. (Bilimsel)
7. Edebi eserlerin okur üzerindeki izlenimlerinden harekede yapılan eleştiri türü. (İzlenimsel)
8. “Biraz Daha Hakikat” adlı eleştiri yazısının da yer aldığı, Hüseyin Cahit Yalçın’a ait olan eser. (Kavgalarım)
9. Bir kişinin kendi davranışları üzerine yönelttiği yargı, öz eleştiri. (Otokritik)
10. Bir insanı, bir eseri, bir konuyu doğru ve yanlış yanlarını bulup göstermek amacıyla inceleme işi, eleştiri. (Tenkit)
11 Bireyin kişisel görüşünden bağımsız olan, objektif. (Nesnel)
12. Siyaset, edebiyat, teknik, ekonomi vb. konuları inceleyen ve belirli aralıklarla çıkan süreli yayın, bülten, mecmua. (Dergi)

E. Aşağıda verilen tanılayıcı dallanmış ağaçtaki bilgilerden bazısı doğru, bazısı yanlıştır, ilk ifadeden başlayarak ve cevap oklarını takip ederek doğru çıkışa ulaşınız.

“O yeşilliğe hasret, biz de suya.” cümlesinde yüklem eksikliğinden kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır. (D)
“Yaralının yeri değiştirilmemeli ve dokunulmamalıdır.” cümlesinde anlatım bozukluğu yoktur. (Y)
“Yaralıya hafifçe dokunularak bilinci kontrol edilir.” cümlesinde nesne eksikliğinden kaynaklanan anlatım bozukluğu vardır. (Y)
Cevap: 4. çıkış