11. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 121 Cevapları Meb Yayınları

3.1. LABORATUVAR ETKİNLİĞİ

DENEYİN AMACI

Farklı maddelerin çözünürlüklerini karşılaştırabilme.

Yönerge: Deney basamaklarını takip ederek deneyi gerçekleştiriniz. Deneyle ilgili soruları cevaplayınız.
Araç Gereç: 6 adet deney tüpü, 20 mL’lik dereceli silindir, 6 adet tıpa, etiket, tüplük, 30 mL CCl4, 30 mL su, 10 mL zeytinyağı, 2 g iyot, 4 g NaCl.

DENEYİN BASAMAKLARI

1. Öğretmeniniz rehberliğinde dörder kişilik gruplara ayrılınız.
2. Etiketlere 1’den 6’ya kadar numara yazıp etiketleri deney tüplerine yapıştırınız. Deney tüplerini tüplüğe yerleştiriniz.
3. 1, 2 ve 3 numaralı deney tüplerine dereceli silindir ile ölçerek her birine 10 mL su; 4, 5 ve 6 numaralı deney tüplerine de 10 mL CCl4 koyunuz.
4. 1 ve 4 numaralı deney tüplerinin her birine 5 mL zeytinyağı, 2 ve 5 numaralı deney tüplerine 1 g iyot, 3 ve 6 numaralı deney tüplerine de 2 g NaCl ekleyiniz.
5. Deney tüplerinin ağzını tıpa ile kapatınız.
6. Deney tüplerini iyice çalkalayınız ve tüplükte bir süre bekletiniz.

DENEYİN SONUÇLANDIRILMASI

1. Aşağıdaki tabloyu her bir deney tüpü için homojen veya heterojen olarak doldurunuz.

Aşağıdaki tabloyu her bir deney tüpü için homojen veya heterojen olarak doldurunuz.

• Tüp 1 (Su + Zeytinyağı): Heterojen
• Tüp 2 (Su + Iyot): Homojen
• Tüp 3 (Su + NaCl): Homojen
• Tüp 4 (CCl4 + Zeytinyağı): Homojen
• Tüp 5 (CCl4 + Iyot): Homojen
• Tüp 6 (CCl4 + NaCl): Heterojen

2. Aşağıdaki tabloya gözlemlediğiniz deney tüpleri ile ilgili istenen bilgileri yazınız.

Aşağıdaki tabloya gözlemlediğiniz deney tüpleri ile ilgili istenen bilgileri yazınız.

• Tüp 1: Zeytinyağı suyun üzerinde yüzüyor.
• Tüp 2: Iyot su içinde tamamen çözüldü.
• Tüp 3: NaCl su içinde tamamen çözündü.
• Tüp 4: Zeytinyağı ve CCl4 birbiriyle karıştı.
• Tüp 5: Iyot CCl4 içinde tamamen çözüldü.
• Tüp 6: NaCl CCl4’ün dibinde birikti.

Çözerek Öğrenelim

1. Aşağıdaki madde çiftleri arasında oluşan etkileşim türünü verilen boşluklara yazınız.

a) NH3 – H₂O → Hidrojen Bağı, Dipol-dipol etkileşimi
b) MgCl₂ – H₂O → İyon-dipol etkileşimi
c) CS₂ – CH₄ → İndüklenmiş dipol-İndüklenmiş dipol etkileşimi
ç) H₂S – CCl₄ → Dipol-indüklenmiş dipol etkileşimi

2. Çözünen maddenin çözücü içindeki çözünme süreci nasıl gerçekleşir? Açıklayınız.
Cevap: Çözünme süreci bu etkileşimler sayesinde üç basamakta gerçekleşir: Çözücü tanecikleri arasındaki etkileşim zayıflar, tanecikler birbirinden ayrılır.