11. Sınıf Meb Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 205-215 Cevapları

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 205 — Hazırlık Cevapları

1) Bu şiirden yararlanarak ana vatan ve göç kavramlarının sizdeki çağrışımlarını açıklayınız.

Kısa cevap: Ana vatan güven ve aidiyet hissi verir;
göç ise ayrılık, özlem ve zorluk demektir.

Ana vatan, insana köklerini, ait olma duygusunu ve güvenli bir yuvayı hatırlatır.
Göç ise çoğu zaman ayrılık acısını, belirsizliği, özlemi ve yeni bir hayata tutunma çabasını çağrıştırır. İnsan, bir yandan geçmişini korumaya çalışırken diğer yandan yeni bir yaşam kurmanın zorluğunu yaşar.

2) Hatıraların sanat eserlerinin oluşumuna katkıları sizce nelerdir? Açıklayınız.

Kısa cevap: Hatıralar, eserin daha samimi ve etkileyici olmasını sağlar.

Sanatçı, eserlerini oluştururken kendi hatıralarından ve yaşadıklarından beslenir. Bu durum:

• eseri daha gerçekçi yapar,
• duyguları derinleştirir,
• okuyucunun esere kolayca bağlanmasını sağlar.

Böylece ortaya çıkan sanat eseri daha canlı, içten ve kalıcı olur.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 210 — Metni Anlama ve Çözümleme Cevapları

Soru 1 - Okuduğunuz parçadaki millî, manevi ve evrensel değerler ile sosyal, siyasi, tarihî ve mitolojik ögeleri tespit ediniz.

Millî ve manevi değerler: Vatan sevgisi, dinî duyarlılık, aile bağı, dayanışma, fedakârlık.

Sosyal ve tarihî ögeler: Endülüs’ün yıkılışı, göçler, Osmanlı ve Memluk Devleti dönemi olayları, dönemin yaşam şartları.

Evrensel değerler: Adalet, özgürlük, insan onuru, sevgi, barış, merhamet.

Soru 2 - Zaman ve mekân özelliklerinin metne katkısını belirleyiniz.

Cevap: Metnin zamanı 15. ve 16. yüzyıllardır; mekân ise Granada, Fas, Kahire ve Roma’dır.
Bu zaman ve mekânlar:

• kahramanın yaşadığı değişimleri,
• medeniyetler arası geçişi,
• tarihsel süreci ve kültürel farklılıkları

daha gerçekçi ve inandırıcı bir şekilde yansıtır.

Soru 3 - Metinde kullanılan anlatım biçim ve tekniklerini örnek ifadeler üzerinden açıklayınız.

Anlatım biçimleri:

• Öyküleyici anlatım: Olaylar akış içinde anlatılır.
• Betimleyici anlatım: Mekân ve insanlar ayrıntılı bir şekilde tasvir edilir.

Örnek ifade “Sokaklar her türlü dilenci ile doluydu.”

Anlatım teknikleri:

• Geriye dönüş: Kahramanın geçmişe dönerek yaşadıklarını anlatması.
• İç çözümleme: Kahramanın duygu ve düşüncelerinin verilmesi.

Bu teknikler, kahramanı daha yakından tanımamızı sağlar.

Soru 4 - Sanatçının biyografisinde verilen bilgilerden yararlanarak yazar ile metin arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.

Cevap: Amin Maalouf eserlerinde genellikle:

• tarih,
• kimlik arayışı,
• göç,
• kültürler arası çatışma

temalarını işler.

Afrikalı Leo’da da kahramanın sürgün edilmesi, farklı toplumlarda yaşamaya çalışması ve kimliğini koruma mücadelesi bu bakış açısını yansıtır.

Soru 5 - “Dahası, tüccarların yaptığı hileleri açık etmemek karşılığında altın dinar alıyordu. Babamın bunu varsıllığını artırmak amacıyla yaptığına inanmıyorum. Bence tek kaygısı açlık olgusunu yapabildiğince ailesinden uzakta tutmaktı.”
Metinden alınan bu cümleleri temel insani tutum ve erdemler bakımından yorumlayınız.

Cevap: Bu cümleler, babanın:

• ailesini korumaya çalışan,
• sorumluluk sahibi,
• fedakâr,
• merhametli ve ahlaklı

bir insan olduğunu gösterir. Para onun için amaç değil, ailesinin huzuru ve güvenliği için bir araçtır.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Sayfa 211 – Kalemin İzinden & Karşı Pencereden

Kalemin İzinden Cevapları

Soru: “Bizim için her şeyden önce sığınabileceğimiz bir çatı altı bulmak gerekiyordu. Fas’a dalga dalga gelen Endülüslü göçmenler yaşanabilecek bütün evleri almışlardı. Ev bulmak çok zordu. Üç yıl önce gelen Boabdil’in yedi yüz kişiyi birlikte getirdiği söyleniyordu. Şimdilerde onların kendi mahalleleri vardı ve Elhamra’daki yaşantılarını -gururları dışında- burada sürdürüyorlardı. Genelde yeni gelenler, Verda yanımızda olmasaydı bizim de yapacağımız gibi, en yakın akrabalarının yanında barınıyorlardı. Olanlardan sonra Hâlî’lerin evinde tek gece bile geçirilemezdi. Babam çok haklı olarak küçük düşürüldüğüne inanıyordu.”*

Bu parçanın anlatımında “kahraman anlatıcı” bakış açısı kullanılmıştır. Paragrafı farklı bir bakış açısıyla yeniden yazınız.

Cevap: Hasan ve ailesi için en önemli mesele, sığınabilecekleri bir çatı bulmaktı. Fas’a dalgalar hâlinde gelen Endülüslü göçmenler, yaşanabilecek bütün evleri çoktan doldurmuştu; bu yüzden barınacak bir yer bulmak neredeyse imkânsız hâle gelmişti. Üç yıl önce Boabdil’in yedi yüz kişiyi beraberinde getirdiği söyleniyordu. Şimdi bu göçmenlerin kendi mahalleleri vardı ve Elhamra’daki yaşamlarını, yalnızca gururlarını kaybetmeden, burada sürdürmeye çalışıyorlardı. Yeni gelenlerin çoğu, tıpkı Hasan’ın ailesinin de yapmak zorunda kaldığı gibi, yakın akrabalarının yanında kalıyordu. Ancak yaşananlardan sonra Hâlî’lerin evinde bir gece bile misafir edilmelerine izin verilmemişti. Hasan’ın babası, bu durumu derin bir onur kırıklığı olarak görüyordu.

Karşı Pencereden Cevapları

Soru: Bir roman yazarı olsaydınız 21. yüzyılda yaşanan savaşların ortaya çıkardığı neticelerden hangilerini konu edinirdiniz? Düşüncelerinizi gerekçeleriyle birlikte arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Bir roman yazarı olsaydım, 21. yüzyılda savaşların insan hayatında açtığı zorunlu göç ve mültecilik, ailelerin parçalanması, çocukların yaşadığı savaş travması, şehirlerin yıkılması ve kültürel mirasın yok olması gibi sonuçları ele alırdım. Bunun yanında, tüm bu yıkımın içinde doğan dayanışma, yeniden inşa çabası ve umudu da anlatmak isterdim. Çünkü günümüzde savaşların en görünür yüzü sadece yıkım değil; aynı zamanda insanların hayata tutunmak için verdiği onurlu mücadeledir.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 212-213 Cevapları

Dil Bilgisi Cevapları

Soru: Aşağıdaki cümlelerde bulunan anlatım bozukluklarını tespit ediniz.
Cümlelerin doğru şeklini yazınız.

1️⃣ Yeni kaydolan öğrenciler bu kadar çekimser davranması normaldir.

Doğru: Yeni kaydolan öğrencilerin bu kadar çekingen davranması normaldir.

2️⃣ Okulu bitirince öğretmen olarak doğduğu kasabada çalışmaya başladı.

Doğru: Okulu bitirince doğduğu kasabada öğretmen olarak çalışmaya başladı.
(Sizde “doktor” yazılmıştı — anlam kayması oluşuyordu.)

3️⃣ Bahçe sahibi gelince yavaş yavaş kaçıverdik.

Doğru: Bahçe sahibi gelince hemen kaçıverdik.

4️⃣Ailesi istedi diye başka bir şehre taşınan komşularına yardım ediyordu.

Doğru: Ailesi istedi diye başka bir şehre taşınan komşularına yardım ediyordu.
(→ Bu cümlede bozukluk yok, olduğu gibi kalabilir.)

5️⃣ Kardeşini bulmak için bir aşağı bir yukarı çıkıyor.

Doğru: Kardeşini bulmak için bir aşağı inip bir yukarı çıkıyor.

Sıra Sizde Cevapları

Soru - Metindeki kesme, tırnak ve üç noktanın kullanım amaçlarını yazınız.

Kesme (’):
Özel isimlere gelen ekleri ayırmak için
(Kısrak’ın, Doru’nun)

Tırnak (“ ”):
Doğrudan aktarılan sözleri göstermek için

Üç nokta (…):
Sözün devam ettiğini ya da duygusal etkiyi vurgulamak için

Kalemin İzinden Cevapları

Soru 1 - Metindeki yazım yanlışlarını düzeltiniz.

Yanlış → Doğru

• Her hangi → Herhangi
• eldeedemezdim → elde edemezdim
• bursaya → Bursa’ya
• konyaya → Konya’ya
• cevab → cevap

Soru 2 Uygun noktalama işaretlerini yazınız.

Doğru yazımı:

Sokakta gün boyu bağrışmalar, çağrışmalar (!)
Yorulmak nedir bilmeyen bir yığın çocuk (…)
Ne gürültülü bir yermiş burası (!)

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 214 — Hazırlık Cevapları

Değerlendirme Yazısı – Kuyucaklı Yusuf

Dinlediğim eser, Sabahattin Ali’nin Kuyucaklı Yusuf romanıdır. Romanın konusu; küçük yaşta anne ve babasını kaybeden Yusuf’un kasaba yaşamında adaletsizlik, çıkar ilişkileri ve sınıfsal eşitsizliklerle yüzleşmesidir. Ana düşünce, dürüst ve temiz insanların yozlaşmış bir toplum içinde tutunmakta zorlanmasıdır.

Olay örgüsü kronolojik ilerler. Başlıca kişiler Yusuf, Muazzez ve Kaymakam Salahattin Bey’dir. Olayların geçtiği mekânlar ağırlıklı olarak Anadolu’nun küçük kasabalarıdır ve toplumsal yapıyı yansıtır. Dil sade, anlatım gerçekçidir.

Roman, bireyin toplumla çatışmasını, yalnızlığını ve iç dünyasını güçlü biçimde işler. Cumhuriyet Dönemi’nin toplumcu gerçekçi çizgisini taşır. Karakterler inandırıcıdır; Yusuf’un iç çatışmaları derinlikli biçimde verilmiştir.

Bu yönleriyle Kuyucaklı Yusuf, hem dönemin sosyal yapısını hem de insanın içsel direnişini çarpıcı biçimde gösteren önemli bir romandır.

Karşılaştırma — Yaşlı Adam ve Deniz

Romanda Santiago’nun düşünceleri, umutları ve korkuları ayrıntılı biçimde anlatılır; iç çözümleme ön plandadır.
Filmde ise görsellik, deniz ve mücadele sahneleri daha etkileyici yansıtılmıştır.

• Romanda: iç dünya, düşünceler, semboller güçlüdür.
• Filmde: görüntü, müzik ve doğa vurgusu ön plandadır.

Her iki tür de insanın doğayla mücadelesi, sabır ve azim temasını başarıyla vermektedir.

Dinle – Yorumla: Ayaşlı ile Kiracıları

Memduh Şevket Esendal bu romanda, sıradan insanların gündelik hayatını sade ve sıcak bir dille anlatır. Bir apartmanda yaşayan kiracıların ilişkileri, sevinçleri, kırgınlıkları ve dedikoduları doğal biçimde aktarılmıştır.

Abartı yoktur; olaylar hayatın içindendir. Karakterler “bizden biri” gibidir. Roman, şehir hayatını, ekonomik sıkıntıları ve insan ilişkilerini gerçekçi biçimde yansıttığı için samimi ve canlıdır. Yazarın gözlem gücü ve diyaloglardaki doğallık eserin en güçlü yönüdür.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 215 — Hazırlık Cevapları

Sıra Sizde

Soru: Aşağıda verilen bulmacayı çözünüz.

Yukarıdan Aşağıya

1. Millî ve dinî duyarlılıklarla yazılan Ruh Adam, Deli Kurt gibi romanların yazarı. (Hüseyin Nihal Atsız)
2. Cumhuriyet Dönemi Türk edebiyatının ilk dönem romanlarında görülen edebî akım. (Realizm)
3. Bireyin iç dünyasını esas alan romanlarda sıkça yer verilen kuram. (Psikanaliz)
5. Romanlarında ağırlıklı olarak köyü ve köylüyü ele alan ve Yılkı Atı eseriyle ünlenen Türk romancı. (Abbas Sayar)
7. Yaprak Dökümü ve Yeşil Gece romanlarının yazarı. (Reşat Nuri)
10. Oğuz Atay’ın romanlarında etkisi görülen edebî anlayış. (Modernizm)
12. “Babası oğlundan akşam ondan önce eve gelmesini istemiş.” cümlesindeki anlam belirsizliğini gidermek için kullanılması gereken noktalama işareti. (Kesme)
13. “Sakın bir daha bunu yapma” cümlesinin sonuna getirilmesi gereken noktalama işareti. (Ünlem)

Soldan Sağa

4. Huzur ve Sahnenin Dışındakiler romanlarının yazarı. (Ahmet Hamdi)
6. “Eminim ki şartlar gerektirmeseydi belki de bu yapılanlara razı gelmezdi.” cümlesindeki anlatım bozukluğunun nedeni. (Çelişki)
8. Toplumcu gerçekçi roman anlayışının önemli örneklerinden Kuyucaklı Yusuf romanının yazarı. (Sabahattin Ali)
9. Tolstoy’un romanlarından biri. 11. “Bu konudaki önerileri ve teklifleri dikkate alacağım.” cümlesindeki anlatım bozukluğu. (Diriliş)
14. “Kendine özgün düşünceleri vardı sanatçının.” cümlesinde yanlış anlamda kullanılan özgün kelimesinin yerine getirilmesi gereken sözcük. (Özgü)
15. İbrahim Efendi Konağı adlı romanı ve mistik üslubuyla tanınan Türk yazar. (Sâmiha Ayverdi)