11. Sınıf Meb Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 72-76 Cevapları

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı – Sayfa 72 Hazırlık Soruları

Soru 1: “Mahmud II’nin ölümü üzerine... Gülhane Hattı ile cemiyet hayatında yeni bir devir başlar…”
“…Tanzimat cereyanı… gelecek nesillere acı bir imtihan olmaktan başka bir şeye yaramamıştı.”

Bu metinlere göre Batılılaşmanın Osmanlı toplumuna etkileri ile ilgili düşüncelerinizi açıklayınız.

Cevap : Batılılaşma Osmanlı’da toplumsal ve kültürel bir kırılma oluşturmuştur. Toplum yeni değerleri benimsemeye çalışmış ancak bu süreçte uyum sorunları, kimlik çatışmaları ve dengesiz bir değişim yaşanmıştır.

Soru 2: Fikirlerin aktarılmasında şiirin bir araç olarak kullanılması konusunda neler düşünüyorsunuz? Açıklayınız.

Cevap : Şiir, düşünceleri etkileyici ve akılda kalıcı şekilde iletir. Duygu yoğunluğu sayesinde mesajın daha güçlü hissedilmesini sağlar; bu nedenle şiir, fikir aktarımında etkili bir araçtır.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı – Sayfa 75 Cevapları

Metni Anlama ve Çözümleme

1) Bilim, hukuk gibi evrensel unsurlar şiirde okura nasıl aktarılmaktadır?

Cevap: Şiirde bilim ve hukuk, uygarlığın temel taşları olarak sunulur. Örneğin “buhâr, berk, ulûm” gibi ifadeler bilimi; “hukuk-ı şahs u tasarruf” ise birey hakkını temsil ederek bu değerlerin gerekliliğini vurgular.

2) Şiirin teması nedir?

Cevap: Şiirin teması, 19. yüzyılda akıl, bilim ve hukuk temelli toplumsal ilerleme düşüncesidir.

3) Şiirde ahengi sağlayan unsurlar nelerdir ve metne nasıl katkı sağlar?

Cevap: Şiirdeki ahengi aruz ölçüsü, ses tekrarları ve düzenli söyleyiş oluşturur. Bu unsurlar şiire ciddi, öğretici ve ritmik bir yapı kazandırır.

4) Şiirde lirik, didaktik, pastoral ve epik unsurlardan hangileri ağır basmaktadır?

Cevap: Şiirde didaktik yön baskındır. Çünkü şair, duygudan çok bilgi verme ve toplumu ilerlemeye yönlendirme amacı taşır.

5) Sadullah Paşa’nın şiir anlayışı hakkında neler söyleyebilirsiniz?

Cevap: Sadullah Paşa, şiiri bilimi, yeniliği ve Batı düşüncesini tanıtmak için kullanan bir anlayışa sahiptir. Şiiri bireysel duygudan çok toplumsal faydaya yöneliktir.

Sıra Sizde

Soru: Ziya Paşa ile Amicis’in İslam beldelerine bakışlarındaki farkın sebepleri neler olabilir?

Cevap: Ziya Paşa içeriden bakan biri olarak geri kalmışlığı eleştirir, Batılılaşma gereğini vurgular.
Amicis ise yabancı bir gözle İstanbul’un güzelliğine hayran kalmıştır.
Bu fark, biri eleştirel bir reform isteğiyle, diğeri estetik bir bakışla yaklaşmasından kaynaklanır.

Karşı Pencereden

Soru: Brezilya bayrağındaki “düzen ve ilerleme” sözü ile şiirdeki dizeler karşılaştırıldığında hangi sonuca ulaşılır?

Cevap: Her iki metin de 19. yüzyılda toplumların düzen, hukuk ve ilerleme ihtiyacını gösterir.
Brezilya bayrağı pozitivist düzen anlayışını, Sadullah Paşa’nın dizeleri ise Osmanlı’da hukuk ve toplumsal düzen arayışını temsil eder.
Sonuç olarak, farklı coğrafyalarda aynı çağın ortak ilerleme düşüncesi görülür.

11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı – Sayfa 76 Cevapları

Divan Şiiri – Tanzimat I. Dönem Şiiri Karşılaştırması

Divan Şiiri

• Nazım Şekli: Gazel, kaside, mesnevi gibi klasik biçimler
• Nazım Birimi: Beyit
• Dil ve Anlatım: Ağır, süslü, Arapça-Farsça kelimeler yoğun
• Tema: Aşk, tasavvuf, bireysel duygular
• Ölçü: Aruz

Tanzimat I. Dönem Şiiri

• Nazım Şekli: Klasik biçimlere ek olarak yeni ve daha serbest denemeler
• Nazım Birimi: Beyit, dörtlük, bent
• Dil ve Anlatım: Sade, halka yakın, anlaşılır
• Tema: Vatan sevgisi, hürriyet, adalet, toplumsal sorunlar
• Ölçü: Aruz, (yer yer hece kullanımına ilk adımlar)