11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Cumhuriyet Döneminde Tiyatro 1923-1950 Cevapları

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 198 Cevapları

DERSE HAZIRLIK

1. Yukarıdaki görüşlere katılıp katılmadığınızı nedenleriyle belirtiniz.
Cevap: Katılıyorum. Çünkü tiyatro sahnesi dünya gibidir. O sahnede oynan her şey aslında günlük hayattan alınmadır. Bizim yaşadığımız çevrede insana ne ait varsa tiyatro sahnesinden izleyenlere sunulur.

2. Sizi güldüren olay ya da durumlar nelerdir? Belirtiniz.
Cevap: Ben genelde normal şartlar altında karşılaşmayacağımız bazı şaka ve komik unsurların olduğu söz ya da olaylara gülerim. Mesela yürürken birinin kafasına dökülecek bir bardak su ve adamın yüzünün ifadesi bana komik gelir.

3. Aşağıdaki görsellerden hareketle modern tiyatronun sahne özellikleri hakkında neler söylenebilir?
Cevap: Dekoru, ışıklandırması vardır. Sahne izleyenlere göre biraz yukarıda kalır ki bunun sebebi de izleyenlerin sahnedeki oyuncuları daha iyi takip etmesi, görmesi ve oyuna daha iyi konsantre olmasını sağlamaktır.

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 204 Cevapları

1. Fermanlı Deli Hazretleri adlı metnin tema ve konusunu belirleyiniz.
Cevap: Osmanlı İmparatorluğu’nun son dönemlerinde İstanbul’da geçer. Dönemin sadrazamı Mustafa Paşa’nın vekilharç katibi Musa Efendi, Padişah’ın fermanı ile dar ağacına asılır. Asıldığı ağaç ağırlığına dayanamaz ve Musa efendi düşer… Onun ölümden kurtulduğunu gören celllat, verilen emri bir kere yerine getirdiği için ikinci kez Musa Efendi’yi asmaz ve onun canını bağışlar. Padişah’da “deliyi affedelim” diye ferman buyurur. Musa efendi bir süre tımarhanede kalır. Delileri eğlendirmek için muskalar yazar. Tesadüfen delilerden biri iyileşince, herkes derdine çare bulması için Musa Efendi’ye gelmeye başlar. Musa Efendi’nin adı artık halk arasında Fermanlı Deli Hazretleri olarak anılır ve her derde çare bulduğuna inanılır.

2. Tiyatro türünün ortaya çıkmasında sözlü ve yazılı kültürün, toplumsal değişim ve etkileşimlerin rolünü belirleyiniz.
Cevap: Sanat dallarının doğuşunda ve gelişmesinde insanın kendini ifade etme ihtiyacının, dinsel inançların, toplumsal yapının ve kültürler arası etkileşimlerin etkisi var. Tiyatro da başka sanatlar gibi dinsel törenlerden doğmuş, sonra dinden bağımsızlaşarak sanatlaşmıştır. Kökeninde, ilkel insanın doğa olaylarını kendi bedensel hareketleriyle simgesel olarak temsil etme çabaları yatar.

3. Metindeki şahıs kadrosunun özelliklerini belirleyiniz.

• Musa
• Şatır
• Bayram
• Rakım Ağa
• Nigar
• Behram
• Padişah(Sultan)
• Cellat

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 205 Cevapları

4. Metinle ilgili beğeni, tespit ve eleştirilerinizi gerekçelendirerek ifade ediniz.
Cevap: Metni beğendim. Çünkü iyi kurgulanmış. Okurken heyecan seviyesi ve merak duygusu hep yukarıda kalıyor. Bu da metnin okur tarafından ilgiyle okunmasını sağlıyor. Bir de işlediği konuyu bence güzel ele almış.

5. Metnin başkahramanı Musa’yı geleneksel Türk tiyatrosundaki tiplerle karşılaştırınız.
Cevap: Musa tipi, halktan biri olan her zaman halkın yanında olan, çoğu zaman zekası iyi niyeti ve aklıyla sorunları çözen iyiliğinin karşılığını her zaman kazanarak alan ve halkın kahramanı sevdiği kişi olan Keloğlan, Nasrettin Hoca gibi bir kahramandır.

a. Yukarıdaki bilgiden hareketle Fermanlı Deli Hazretleri adlı metinle yazarın hayatı arasındaki ilişkiyi değerlendiriniz.
Cevap: Yazar, olayları ve kahramanları kendi yaşamından hareketle kurgulamış ve kahramanlarının özelliklerini bu duruma göre oluşturmuştur. Bundan dolayı eser yazar arasındaki ilişki önemlidir.

b. Yukarıdaki bilgiden hareketle eserin yazarın hayatındaki önemini belirtiniz.
Cevap: Bu güzel oyunun sayesinde Yazarın başarısı artış tanınırlığı günden güne artmıştır., Musahiboğlu’nun Dârülbedâyi sahnesinde oynanan ilk oyunudur. İlk kez 15 Kasım 1927 gecesinde oynanmış ve yazarına eski ününden daha yaygın bir ünün ve gelişmenin kapılarını açmıştır.

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 206 Cevapları

Kişisel çıkarlar ile milletin çıkarları çatıştığında farklı tutumlar izleyen kişilerin davranışları nasıl değerlendirilmelidir? Tartışınız.
Cevap: Kişisel çıkarlar için hiç bir zaman milletin çıkarları göz ardı edilemez. Çünkü bu dünyada en önemli şey milletin çıkarlarıdır. Bundan dolayı bencillik yapıp da kendi çıkarlarını düşünenler vatanlarına ihanet içinde davranırlar. Bundan dolayı da bu kişilerden olmak yerine vatan millet sevdalısı insanlar olmamız gerekir.

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 210 Cevapları

1. “Delâlet için vereceğin hisseden başka hiçbir şey almamak şartıyla müzakereyi ben idare edeyim.” cümlesindeki altı çizili kelimenin anlamını cümlenin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahmininizin doğruluğunu kaynaklardan kontrol ediniz.

Cevap: Delalet: aracı olma durumu. Kılavuzluk etme anlamına gelmektedir.

2. Sönmeyen Ateş adlı metindeki zaman ve mekânın özelliklerini belirleyiniz.

Zaman: Milli Mücadele Yılları
Mekân: İtalya, İstanbul, Anadolu

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 211 Cevapları

3. Sönmeyen Ateş adlı metindeki karşılaşma ve çatışmaları belirleyiniz.

Cevap: Kişisel çıkarlar ile vatan, millet çıkarlarının çatışmasını okuruz.

4. Metinde millî, manevi ve evrensel değerleri belirleyiniz.

Cevap: Vatan sevgisi, vatan uğruna kendi değerlerinden vazgeçme, Türklük bilinci, milletin yaşadıklarına ve çektiği acılara sessiz kalmama gibi değerler vardır.

5. Metinde sosyal, siyasi ve tarihî öğeleri belirleyiniz.

• Milli mücadele yıllarında halkın hali
• Savaşın yol açtığı olumsuzluklar
• Milli Mücadelede Ankara hareketi
• Mustafa Kemal’in mücadele ruhu
• Halkın yoksulluk içinde yaşaması

6. GALİP — Mükemmel. Mükemmel amma, sen bu heyecan içinde buraya niçin, ne maksatla geldiğini unutuyor gibisin.
FUAT — Unutmuyorum. Unutmadığım için de utanıyorum Galip!
Yukarıdaki diyalogda altı çizili sözle anlatılmak istenen nedir? Metinden hareketle açıklayınız.

Cevap: İnsan yaşadığı topluma, milletinin yaşadıklarına kayıtsız kalamaz. Bu diyalogda da göreceğimiz üzere Fuat milletin çektiği sıkıntılara kayıtsız kalamamasını anlatır.

7. Metindeki dramatik örgüyü belirleyerek aşağıdaki tabloya yazınız

Kurtuluş Savaşı’nın yaşandığı günlerde varlıklı ve nüfuzlu birkaç aile İstanbul’dan İtalya’ya kaçmıştır.(Ailelerden biri (eski Paşa Seyfeddin Bey, kızı Neriman Hanım ve damadı Fuat Bey)
Bu aile askerî mühimmatın tedarikinde İtalyanlarla Ankara Hükûmeti arasında komisyonculuk yapmaktadır.
Ankara Hükûmeti’nden yüksek fiyat istemektedir.
Fuat; karısı ve kayınpederinin ısrarı sonucu mühimmat tedariki görüşmeleri için Ankara’ya gider.
Mustafa Kemal’in Meclis’teki bir konuşmasını dinleyen Fuat, bundan çok etkilenir ve Ankara’ya geliş amacından pişmanlık duyar.
Fuat Bey millî hisleri yüksektir ve mühimmatı ucuza satar.
Fuat; Neriman’a büyük mahrumiyetlere katlanan halkın sırtından çıkacak bir parayı kabul etmez.
Fuat; Neriman’a mütevazı bir hayat süren bir doktorun karısı olmayı teklif eder Neriman kabul etmez ve ayrılır.

11. Sınıf Meb Türk Dili ve Edebiyatı Sayfa 212 Cevapları

1. Yukarıdaki şiirden hareketle tiyatro ile ilgili neler söylenebilir? Tartışınız.

Cevap: Tiyatronun insanın sorunlarını işlediği, İnsanın öz benliğiyle buluşma yeri olduğu, İnsanın oynanan oyunlarda durmadan kendini aramasını, aşkın, kederin, umutların ve sevinçlerin tiyatro perdesinden halka ulaştığı anlatılmaktadır.

2. Akıl sağlığı yerinde olmayanlara karşı toplumun yaklaşımı nasıldır, nasıl olmalıdır? Gözlemlerinizden hareketle tartışınız.

Cevap: Toplumda akıl sağlığı yerinde olmayanlar anlayışla karşılanmalı onlara yardımcı olunmalı onların hayatını kolaylaştırıcı önlem ve planlamalar yapılmalıdır. Toplumumuzda bir kesim bu hassasiyetlere uyarken bir kısım ise ne yazık ki gerekli anlayışı göstermekten uzaktır.