12. Sınıf Din Kültürü Ders Kitabı Sayfa 85-86 Cevapları Erkad Yayıncılık

3. Ünitemizi Değerlendirelim

A. Aşağıdaki açık uçlu soruları cevaplayınız.

1. Tasavvufi düşüncenin oluşum aşamaları hakkında bilgi veriniz.
Cevap: Tasavvufi düşüncenin oluşum aşamaları, İslam’ın erken dönemlerinde mistik ve içsel deneyimlere dayanan bir yolculuğun ortaya çıkmasıyla başlar. Bu yolculuk, manevi öğretmenlerin rehberliğiyle, zikir, meditasyon, nefes çalışmaları gibi uygulamalarla ve Kur’an’ın derin anlamını keşfetme çabasıyla devam eder. Bu süreçte, tasavvufi düşünce, Allah’a yakınlık, birlik ve aşk üzerine odaklanırken, içsel dönüşüm ve ruhsal gelişim hedeflenir.

2. Yesevilik hakkında öğrendiklerinizi açıklayınız.
Cevap: Yesevilik, Alevi-Bektaşi geleneğinin önemli bir koludur ve inançlarını Yesevi dedesi olarak bilinen Hace Bektaş Veli’ye dayandırır. Yesevilik, İslam’ın mistik yorumunu benimserken, evrensel insan sevgisi, hoşgörü, adalet, eşitlik ve ahlaki değerlere vurgu yapar. Yeseviler, cem ritüelleri ve musiki eşliğinde dualarını yapar, semah dönerler ve Hızır ve Ali gibi kutsal figürlere saygı duyarlar.

3. Cem ve cemevi hakkında öğrendiklerinizi açıklayınız.
Cevap: Cem, Alevi-Bektaşi toplumunun ibadet ve toplumsal etkileşimini içeren önemli bir ritüeldir. Cemler, Alevi-Bektaşi inananları tarafından cemevlerinde gerçekleştirilir. Cemlerde, dualar, semah dönme, ilahi ve nefesler eşliğinde topluluk bir araya gelir. Cemevleri, ibadetin yanı sıra toplumsal etkinliklerin, eğitimin ve kültürel faaliyetlerin de merkezi konumundadır.

4. Semah hakkında öğrendiklerinizi açıklayınız.
Cevap: Semah, Alevi-Bektaşi inancının ritüellerinden biridir. Semah, dönenlerin Allah’a yönelerek manevi bir deneyim yaşadığı bir dönme hareketidir. Bu ritüelde, semah dönenler, müzik eşliğinde dönerek kendilerini manevi bir transa ve birlik hissine ulaştırmayı amaçlarlar. Semah, bir dönme hareketi olarak fiziksel ve ruhsal bir deneyimi içerir ve birliği, sevgiyi ve Allah’a yönelişi sembolize eder.

5. Hucurât suresinin 10. ayetinde hangi mesajlar verilmektedir? Açıklayınız.
Cevap: Hucurât suresinin 10. ayetinde, müminler arasındaki kardeşlik bağını güçlendirmeye, anlaşmazlıkları çözmeye ve Allah’a itaat etmekten sakınmaya vurgu yapılır. Ayet, müminler arasında dayanışma, sevgi ve uzlaşma duygularının geliştirilmesini teşvik ederken, aynı zamanda Allah’ın rahmetine erişmeyi amaçlar. Mesajı, müminlerin birbirlerine yardım etmeli, kıskançlık ve düşmanlık beslememeli, anlaşmazlıkları çözerek aralarındaki ilişkiyi düzeltmelidir.

B. Aşağıda verilen bilgilerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına ise “Y” yazınız.

1. (Y) Tasavvuf, kelime ve sistem olarak Hz. Peygamber (s.a.v.) zamanında mevcuttu.
2. (Y) Hicri 3. asırda tasavvuf tarikat şeklinde kurumsallaşmıştır.
3. (D) Tasavvufun amacı ahlakı yüceltmektir.
4. (D) Kur’an-ı Kerim’deki ahlaki ilkelere göre ve Hz. Peygamber (s.a.v.) gibi İslam’ı yaşama kararlılığında olan, üstün nitelikli kişiye insan-ı kâmil denir.
5. (Y) Semah, dönerek yapılan Mevlevi törenidir.

C. Aşağıdaki boşlukları verilen sözcüklerden uygun olanlarıyla doldurunuz.

Nakşibendilik zakir peyik Yesevilik cem ocak gülbank Mevlevilik

1 Yesevilik Anadolu’da ortaya çıkan tasavvufi yorumlardan ilki olmakla birlikte devamlılığını sürdürememiş, yerini kendisinden sonra gelen Bektaşilik ve Nakşibendilik gibi tasavvufi yorumlara bırakmıştır.
2 Nakşibendilik Irak, Suriye, Anadolu ve Balkanlarda Nakşibendi tarikatının en yaygın kolu olan Halidilik ile varlığını devam ettirmektedir.
3. AleviIik-Bektaşilikte ocak; dede, seyyid, pir, mürşid, rehber gibi adlarla da anılan dinsel hizmetleri gören kişilerin ailelerini, soylarını nitelemek üzere kullanılan kavramdır.
4. Alevilik-Bektaşilik düşüncesine göre cemaatle yapılan törenlere cem denir.
5. Peyik, cem ile ilgili davetleri duyurur.

Ç. Aşağıdaki soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz.

1. Tasavvufi düşüncenin oluşumundaki süreçlerden biri olan Tarikat Dönemi ile ilgili aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Hicri 6. asır ve sonrasını kapsar.
B) Haşan Basri bu dönemin öne çıkan şahsiyetlerinden biridir.
C) Gazâlî’den sonra kurum olarak faaliyet göstermeye başlamıştır.
D) Tasavvufa bazı felsefe kavramları girmeye başlamıştır.
E) İlk tarikatlar bu dönemde kurulmuştur.
Cevap: B

2. İmam Rabbani sayesinde Hindistan’da, Mevlânâ Halid-i Bağdadi sayesinde de 19. yüzyılda İslam dünyasının en yaygın tarikatı olmuştur. Bu tasavvufi yorumda topluca yapılan zikre “hatm-i hacegan” denir. Hafi (gizli) zikir yapılır ve zikre dışarıdan kimse alınmaz. Bu parçada anlatılan tasavvufi yorum aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kadirilik B) Mevlevilik C) Nakşibendilik D) Rifailik E) Yesevilik
Cevap: C

3.
• Ayinlerinde ney ve kudüm gibi musiki aletlerine yer verilir.
• Semâ ve çile en önemli iki özelliğidir.
• Merkezi Konya’dadır.
Bu bilgiler aşağıdaki tasavvufi yorumlardan hangisiyle ilgilidir?

A) Kadirilik B) Mevlevilik C) Nakşibendilik D) Rifailik E) Yesevilik
Cevap: B

4. Ölen kişinin ardından razılık almak için yapılır. Ölen kişinin borcu varsa ödenir, alacakları varsa yakınlarına teslim edilir. Hayattayken incittiği kimseler varsa onlardan helallik alınır. Daha sonra yemekler yenir, gülbanklar okunur. Bu metinde anlatılan cem türü aşağıdakilerden hangisidir?
A) Abdal Musa cemi
B) Düşkünlükten kaldırma cemi
C) İkrar cemi
D) Musahiplik cemi
E) Dardan indirme cemi
Cevap: E