12. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 129-130 Cevapları Ordinat Yayınları

Metni Anlama ve Çözümleme

1. Şiirin teması nedir? Açıklayınız.
Cevap: Şairin babaannesi için yazdığı insan yaşamını konu alan bir şiirdir.

2. Şiirde zamanın geçiciliği nasıl ifade edilmiştir? Açıklayınız.
Cevap: anladım kısacıkmış her şey, insan kısaymış ağaçtan, ikindiden, elmadan, güneşten, kardan, yağmurdan, gölgemiz bile bizden uzunmuş” dizeleriyle anlatmıştır şair.

3. Şiirde insan ömrü nasıl yorumlanmıştır? Açıklayınız.
Cevap: İnsan ömrü kısacıktır. Şair bu kısalığı bazen görmezden gelmekte ve sanki hiç ölmeyecekmiş gibi yaşamayı seçmektedir. Şair de bu şekilde bir yoruma gitmiştir.

4. Şiirde babaanne ve torun ilişkisi nasıl ele alınmıştır? Belirtiniz.
Cevap: Okuduğunuz “insan Kısadır” adlı şiirde şair hayatı sorgulamış ve ölüm karşısında insanın çaresizliğini belirtmiştir.

5. Şiirde geçen “kısa” sözcüklerini bularak kaç farklı bağlamda kullanıldığını belirtiniz.
Cevap: Kısa: Boy olarak azlığı ifade eder. Kısa: Az bir vakti anlatmak için kullanılmıştır. Kısa: Anlık geçişleri ve durumları anlatmak için kullanılmıştır.

6. Şiirdeki ahenk unsurlarını belirtiniz.
Cevap: Şiirde dize içi ses tekrarları ve dize tekrarları ile ahenk sağlanmaya çalışılmıştır. Örneğin “insan” sözcüğü birden çok kez tekrarlanmıştır.

7. Şiirde ağaç-orman ve aşk-şiir arasında nasıl bir mantık ilişkisi kurulmuştur? Açıklayınız.
Cevap: İnsan tıpkı bir ağaç gibidir. Nasıl ki bir ağaç ancak ormanda kendini tamamlarsa insan da toplumda kendini tamamlar. Böylece yalnız değil paylaşarak bölüşerek yaşamış olur.

8. Şiirdeki söyleyicinin psikolojik durumu nasıldır? Açıklayınız.
Cevap: Bence psikolojik olarak biraz üzüntü ile karışık özlem duygusu içindedir. Çok sevdiği babaannesini kaybetmek ona geçmişini çocukluğunun güzel yıllarını özlemle anma durumu doğurmuştur.

9. “İnsan Kısadır” adlı şiirde birinci ve ikinci bölümün ilk dizesi büyük harfle başlarken diğer dizeler küçük harfle başlamıştır. Şiirin bölümlere ayrılma sebebini ve şairin bu tercihi niçin yaptığını tartışınız.
Cevap: Çünkü şair bence anlatmak istediklerini iki farklı bölümde okurla buluşturmuş. Bunu da iki bölümün ilk dizesine büyük harfle başlayarak okuru yönlendirmiş.

10. Aşağıdaki sözcük gruplarını açıklayınız.

aşkı uzun boylu sanmak: Aşkın uzun süreceğini sanmak
insan yanlışlarıyla büyür: İnsanın yaşamda hatalarıyla olgunlaştığını anlatır
aşkı içimizdeki ormandan kurtarmak: Aşkın saf temiz olması, İnsanın kalabalığından uzak durması

11. Dinlediğiniz “Bu Dünya Bir Pencere” adlı türküyle şiir arasında nasıl bir anlamsal ilişki vardır? Yorumlayınız.
Cevap: İki metinde de Dünyanın gelip geçiciliği ve insanın bu dünyada yaşamının kısalığı vurgulanmaktadır.

12. 1980 sonrası Türk şiiriyle ilgili yaptığınız araştırmadan hareketle okuduğunuz şiiri değerlendiriniz.
Cevap: 1980 sonrası şiiri daha çok bireysel anlatıların hakim olduğu bir dönemdir. Bu şiirde de Haydar Ergülen kendi bireysel şiir dünyasını yalnızlık teması üzerinden okura sunmuştur.

1. ETKİNLİK

1979 yılında şiirlerini çeşitli dergilerde yayımlamaya başlayan Haydar Ergülen ilk şiir ödülünü “Unutulmaz Bir Yaz için” adlı şiiriyle almıştır. Ödül aldığı ilk şiir 1982 yılında yayımlanan “Karşılığını Bulamamış Sorular” adlı kitapta yer almıştır. Haydar Ergülen, 1980’li yılların önemli şairleri arasında “imgeci Şair” olarak yerini alır. Ona ait bir şiir incelenirken de bu özelliği dikkate alınmalıdır. Ayrıca şair o dönemde verdiği eserlerle, yazdığı şiirlerle şiirin o günkü birey ve toplumun sorunlarına değinmiştir. Gözlüklü Şiir şekil özellikleri bakımından ele alındığında belirli bir nazım şekline göre yazılmadığı, sade, akıcı ve günlük konuşulan Türkçenin tercih edildiği, anlatımı zenginleştirmek için kalıplaşmış ifadelere ve deyimlere geniş yer verildiği, şiirde ahengin mısra ortası ve sonundaki ses tekrarlarıyla sağlandığı göze çarpmaktadır.
Ertan Erol, Halis Ahmet Özer, Haydar Ergülen’in Gözlüklü Şiir’ini Tahlil Denemesi

Yukarıdaki metne göre “imgeci şair” ne demektir? “İnsan Kısadır” adlı şiir, “imge şiiri” olarak değerlendirilebilir mi? Tartışınız.
Cevap: Şair, şiir ve felsefeyi bir araya getirmiştir. Günlük hayatta pek fark edilmeyen bir konunun felsefi arka planını ele almıştır. Haydar Ergülen gerçeklikle ironi arasında gidip gelen duygu yoğunluğu yüksek şiirler yazmıştır. Sade, lirik ve ince bir üslupla insan-dünya ilişkisini, ölüm-yaşam çatışmasını sorgulamıştır. Şiirini kurarken imgeden bolca faydalanmıştır.

2. ETKİNLİK

1980 kuşağı Türk şiiri, kendisine zaman bakımından en yakın kuşak olarak 60 ve 70 kuşağı şiirinden oldukça farklı anlayışa sahiptir. 1980 askerî darbesinin de etkisiyle 80 kuşağı, kendinden önceki yirmi yılın ideolojik şiir tavrını sanatsal şiire çevirir. Toplumun yansıması olan sanat hareketleri, özelde şairler, bu sessizliğe tabi olmak zorunda kalınca önceki dönemlerden ayrılan, bireyi önceleyen ve sanat yapma hedefi olan şiir anlayışı gelişir. Böylelikle değişen yaşam algısı şairleri şiire dönüş ilkesine yönlendirir.

Servet Şengül, 1980 Kuşağı Türk Şiirine Eleştiriler

Bu açıklamadan hareketle “İnsan Kısadır” adlı şiiri sosyal gerçeklik açısından değerlendiriniz.
Cevap: duygu yoğunluğu yüksek şiirler yazmıştır. Sade, lirik ve ince bir üslupla insan-dünya ilişkisini, ölüm-yaşam çatışmasını sorgulamıştır. Şiirini kurarken imgeden bolca faydalanmıştır.