12. Sınıf Kimya Ders Kitabı Sayfa 107-108-109-110-111-112 Cevapları Anka Yayınevi

2. Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları

A. Aşağıdaki metinde boş bırakılan yerleri, uygun kelimeler ve kavramlarla tamamlayınız.

Organik kimya, karbon ve bileşiklerini (1) inceleyen bilim dalıdır. Karbon atomunun dört (2) değerlik elektronunun bulunması, elektronegatifliğinin fazla (3) oluşu ve oluşturduğu bağların (4) daha kararlı olması çok sayıda bileşik 5) oluşturmasının nedenleridir çok (6) sayıda karbon atomu birbirine bağlanarak kararlı yapıda düz (7) zincirli, dallanmış ya da halkalı (8) yapıda bileşikler oluşturabilmektedir. Bu bileşiklerde karbon atomu hibritleşmeye uğramaktadır. Hibritleşme, yeni hibrit orbitallerinin oluşması için s, p ve d orbitallerinin karışımıdır. Bu karışım değişik şekillerde olabilir. Örneğin bir s ve bir p orbitalinin karışması sonucu sp (11) hibrit orbitalleri oluşur. CH4 bileşiğinde karbon atomu sp³ (12) hibritleşmesi yapmıştır VSEPR kuramına göre bağ elektronlarının birbirini itmesi sonucu atomlar birbirinden en uzağa yerleşmiş konumdadır. Bu nedenle CH4 molekülü Tetrahedral (14) yapıdadır ve 109,50 (15) bağ açısına sahiptir.

B. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Aşağıda verilen bileşiklerin Lewis elektron nokta yapılarını yazınız.

a. C₂H₆ →
b. CH₃OH →
c. C₂H₂ →
ç. HCN →
d. HCOOH →
Cevap: Aşağıdaki tabloda cevap verilmiştir.

2. sp3 hibritleşmesi yapan iki farklı VSEPR gösterimine sahip bileşik örneği verip bunların molekül geometrilerini belirtiniz.
Cevap: CH4, VSEPR gösterimi = AX4 Molekül şekli = Düzgün dört yüzlü NH3, VSEPR gösterimi = AX4E Molekül şekli = Üçgen piramit

3. Anorganik ve organik bileşikler arasındaki üç farkı belirtiniz.
Cevap: Yapısında C atomu içeren bileşikler organik, içermeyenler ise anorganiktir. Organik bileşikler çoğunlukla kovalent yapılıdır. Organik bileşiklerin erime ve kaynama noktaları çok düşüktür.

4. Karbon atomunun çok sayıda bileşik oluşturmasının nedenlerinden üçünü belirtiniz.
Cevap: Karbon atomunun dört değerlik elektronun bulunması, elektronegatifliğinin fazla oluşu, oluşturduğu bağların daha kararlı olması

5. Karbon atomunun allotroplarını yazarak birini açıklayınız.
Cevap: Elmas, grafit ve fulleren

6. Hibritleşmeyi tanımlayarak s ve p orbitallerinin karışması ile oluşan hibritleşme türlerinden birini açıklayınız.
Cevap: Bir atomun farklı enerji düzeylerindeki orbitallerinin birbiriyle karışarak aynı enerji düzeyine sahip yeni orbitaller oluşturmasına hibritleşme (melezleşme) denir.

C. Aşağıda verilenleri dikkatlice okuyunuz. İfadeler doğru ise “D” harfini işaretleyiniz, yanlış ise “Y” harfini işaretleyerek ifadenin doğrusunu yandaki kutucuğa yazınız.

(D) 1. Yapısında C atomu içeren bileşiklerin büyük çoğunluğu organik, içermeyenler ise anorganiktir.
(Y) 2. Karbon atomları arasında oluşan tekli bağ, ikili ve üçlü bağlara göre daha kararlıdır.
(D) 3. Elmasta karbon atomları sp3 hibritleşmesi yapmıştır. (Üçlü bağ daha kararlıdır.)
(D) 4. Ağ örgülü yapıya sahip elmas ve grafit, sıvı çözücülerde çözünmezken moleküler yapıya sahip fullerenler uygun çözücülerde çözünmektedir.
(D) 5. Lewis, atomların tüm elektronlarını atom p) simgesinin etrafında noktalarla gösterir. (Değerlik elektronlarını noktalarlagöstermiştir.)
(D) 6. Çok atomlu moleküllerde genellikle elektronegatifliği en büyük atom, merkez atomdur. (Elektronegatifliği küçük olan merkez atomdur.)
(D) 7. VSEPR kuramına göre bir bağı oluşturan bağ elektronları ya da bağa katılmamış ortaklanmamış elektron çiftleri daima birbirini iter.
(D) 8. NH3 bileşiğinin VSEPR gösterimi, AX3 şeklindedir (AX₃E)
(D) 9. Grafen; esnek yapılı, çok dayanıklı ve şeffaf bir materyaldir.
(D) 10. Molekül formülü, bileşiği oluşturan atomların en küçük tam sayılarla gösterildiği formüldür. (Basit formüldür.)

Aşağıda verilen tanımları ilgili kavramlarla eşleştiriniz.

Tanımlar

(Organik kimya) 1. Karbon ve bileşiklerini inceleyen bilim dalı.
(Elmas) 2. Bilinen en sert doğal madde.
(Nanotüp) 3. Grafen tabakası denilen altıgen karbon halkalarından oluşmuş iki boyutlu tabakaların tıpkı bir kâğıt gibi kıvrılarak silindir şekline getirilmiş hâli.
(Sigma bağı) 4. s orbitallerinin uç uca örtüşmesi sonucu oluşan tekli bağ.
(Hibritleşme) 5. Bir atomun farklı enerji düzeylerindeki orbitallerinin birbiriyle karışarak aynı enerji düzeyine sahip yeni orbitaller oluşturması.
(Düzgün dört yüzlü) 6. 109,5° bağ açısına sahip molekül şekli.
(Molekül formülü) 7. Bileşiği oluşturan atomların gerçek sayılarını gösteren formül.
(Allotrop) 8. Bir elementin atomlarının uzayda farklı şekillerde dizilmesi ile oluşan yapı.
(Ortaklanmamış elektron çifti) 9. Bağ yapımına katılmayan elektron çifti.
(sp³) 10. AX4 VSEPR gösterimine sahip molekülün hibritleşme türü.

D. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1. NH3 molekülü ile ilgili
I. Anorganik bir bileşiktir.
II. VSEPR gösterimi AX3’tür.
III. N atomu sp3 hibritleşmesi yapmıştır.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) II ve III
Cevap: D

2. Aşağıda verilen bileşiklerden hangisi organik değildir?

A) CO2 B) CH4 C) C2H5OH D) HCOOH E) CH3NH2
Cevap: A

3.
I. Yapısında C atomu bulunur.
II. Çoğunlukla iyonik yapılıdır.
III. Kendilerine has renkleri ve kokuları vardır.
Organik bileşiklerle ilgili yukarıdaki yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: D

4. Bilim insanlarına ait aşağıdaki buluşlardan hangisi yanlış verilmiştir?

A) Friedrich Wöhler laboratuvarda üre sentezlemiştir.
B) Johann Jakob Berzelius ilk kez organik kelimesini kullanmıştır.
C) Lewis, atomların tüm elektronlarını atom simgesinin etrafındaki noktalarla göstermiştir.
D) Friedrich August Kekule, atomların değerlikleri kadar bağ yapabileceğini belirtmiştir.
E) Archibald Scott Couper, atomların yapı içindeki yerleşimini bağ çizgisi ile göstermiştir.
Cevap: C

5. C2H4 bileşiği ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?

A) C atomları arasında üçlü bağ bulunur.
B) C atomları sp2 hibritleşmesi yapmıştır.
C) Molekülde 1 tane pi bağı vardır.
D) Molekülde 5 sigma bağı bulunur.
E) VSEPR gösterimi AX3’tür.;
Cevap: A

6. C,H ve O atomlarından oluşan organik bir bileşiğin analizinde kütlece % 37,5 C ve % 12,5 H içerdiği bulunmuştur. Buna göre bileşiğin basit formülü aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? (C = 12, H = 1, O =16)

A) CH4O B) C2H6O C) CH2O D) C2H5O2 ) CH3O
Cevap: A

7. Karbon atomu ile ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi doğrudur?

A) Periyodik sistemin 1. periyodunda 4A grubunda bulunur.
B) Altı valens (değerlik) elektronu vardır.
C) Kendi arasında sadece tekli bağ yapabilir.
D) Elmas ve grafit dışında allotropu yoktur.
E) sp, sp2 ve sp3 hibritleşmeleri yapabilir.
Cevap: E

8. Karbon atomunun allotropları ile ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?

A) Elmasta karbon atomları sp3 hibritleşmesi yapmıştır.
B) Grafit bilinen en sert maddedir.
C) Grafitin yapısında delokalize elektronlar bulunur.
D) Fullerenlerin çoğu C60 moleküllerine sahiptir.
E) Nanotüpler güçlü ve iletken lifler oluşturabilir.
Cevap: B

9. Aşağıda verilen moleküllerden hangisinin Lewis formülü yanlıştır?
Cevap: B

10. CH3- CH2- CH = CH – CH2- C = CH Yukarıda verilen bileşikteki sigma (a) ve pi (n) bağı sayıları aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?

A) 16 3
B) 6 3
C) 3 16
D) 3 6
E) 15 4
Cevap: A

11. CH4 molekülü ile ilgili aşağıda verilenlerden hangisi yanlıştır?

A) Karbon atomu sp3 hibritleşmesi yapmıştır.
B) Molekül şekli düzgün dört yüzlüdür.
C) Karbon atomu üzerinde dört ortaklanmamış elektron çifti vardır.
D) VSEPR gösterimi, AX4 şeklindedir.
E) C ve H atomları arasında oluşan bağın açısı 109,5°

• Cevap: C

12. Aşağıda verilen bileşiklerden hangisinin karşısındaki VSEPR gösterimi doğrudur?

A) NH3 AX3
B) H2O AX2E
C) HCOOH AX3E
D) CH3NH2 AX2E:
E) BH3 AX3
Cevap: E

13. Basit formülü CH olan bileşikle ilgili
I. Molekül kütlesi 26 ise molekül formülü C2H2’dir.
II. Karbonun hidrojene kütlece birleşme oranı 1’dir.
III. Karbon ve hidrojen atomlarından oluşmuştur.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: D

14. C ve H’den oluşan bir bileşiğin 0,1 molü yakıldığında 8,8 gram CO2 ve 0,3 mol H2O gazı oluştuğu biliniyor. Buna göre, bileşiğin basit formülü aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir? (C = 12,H = 1)

A) CH4 B) CH3 C) C2H3 D) C2H6 E) C3H7
Cevap: B

15. Sadece basit formülü bilinen bir bileşiğin
I. Hangi atomlardan oluştuğu,
II. Atomların kütlece birleşme oranı,
III. Atomlarının molce birleşme oranı
niceliklerinden hangileri bilinir?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
Cevap: E

16. Yukarıdaki bileşik ile ilgili
I. Basit formülü C2H4O’dur.
II. 5 sigma bağı içerir.
III. 1 numaralı karbon atomu sp3 hibritleşmesi yapmıştır.
yargılarından hangileri doğrudur?

A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
Cevap: A