12. Sınıf Meb Din Kültürü 4. Ünitemizi Değerlendirelim Cevapları

4. ÜNİTEMİZİ DEĞERLENDİRELİM
A. Aşağıda verilen açık uçlu soruları cevaplayınız.

1. İcma, mübah ve mekruh kavramlarını açıklayınız.

İcma: İcma, Hz. Muhammed’in (s.a.v.) vefatından sonra herhangi bir asırda müctehidlerin bir meselenin dinî hükmü üzerinde ittifak etmeleridir.

Mübah: Mükkellefin yapıp yapmamakta özgür bırakıldığı davranışlardır. Caiz ve helal kavramlarının mübahla yakın anlam ilişkisi vardır.

Mekruh: Yapılması dinen hoş karşılanmayan fakat kesin ve açık delillerle de yasaklanmayan davranışlardır

2. İslam’ın helal ve haramı belirlemedeki ölçütlerini yazınız.

• Helal ve haramlar konusundaki fetvalar Kur’an, sünnet ve icmaya aykırı olamaz.
• İyi niyet haramı helal yapmaz.
• Haramı helalleştirmek için hile yapmak haramdır.
• Şüpheli şeylerden sakınmak gerekir.
• Miktarın azlığı ve çokluğu haram hükmünü değiştirmez.
• Temiz, akıl ve beden sağlığına faydalı gıdalar yenilebilir.
• Pis, akıl ve beden sağlığına zararlı gıdalar yenilemez.
• İsraftan sakınmak gereklidir.
• Eti yenilen hayvanların beslenme ve kesim usullerine dikkat edilmelidir.
• Harama yaklaştıran şeylerin de haram olduğu unutulmamalıdır.

3. İslam’ın fakirliği önlemeye yönelik aldığı tedbirleri yazınız.

• Fakirliği bir istismar aracı olarak kullanılmasını yasaklamıştır.
• İslam insanları alın teri dökerek rızkını temin etmeye yönlendirmiştir.
• Zenginlere paylaşmayı, yoksulu görüp gözetmeyi, helal kazanç elde etmeyi ve kazancı helal yolda harcamayı tavsiye edip; fakirlere çalışmayı, rızkı temin etmek için çaba sarf etmeyi tavsiye etmiştir.
• Faiz, rüşvet, karaborsa, emek sömürüsü ve israf yasaklanmıştır.
• İnfak ve cömertlik övülmüş; zekât, sadaka, infak, komşu hakkı gibi yollar sunmuştur.

4. İşçinin haklarını ve görevlerini yazınız.

İşçinin Hakları

• Hiçbir iş, işçinin hayatından ve sağlığından önemli olamaz.
• Çalışma şartları insanın şeref ve haysiyetine uygun bir biçimde olmalıdır
• Gerekli eğitimler verilmelidir.
• İşveren de işçinin sosyal güvenliğini sağlamalı, işçinin emniyeti için gereken tedbirleri almalıdır.

Sorumlulukları

• İşini ciddiyetle ve özenle yerine getirmeli,
• Sorumlu olduğu iş alanını kendine emanet olarak görmeli ve korumalı,
• Kendine verilen sorumlulukları yerine getirmelidir.

B. Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları uygun şekilde cevaplayınız.

5. İslam dini ortaya koyduğu ilkelerle yeryüzünde güven ve huzur ortamı oluşturmayı amaçlamıştır. Bu amacı gerçekleştirmek için canın korunmasının üzerinde ısrarla durur. Yukarıdaki paragrafı en güzel şekilde destekleyen ayet aşağıdakilerden hangisidir?
A) “Ey iman edenler! Şarap, kumar, putlar, fal ve şans okları birer şeytan işi pisliktir…” (Mâide suresi, 90. ayet.)
B) “.Kim bir kimseyi… öldürürse bütün insanları öldürmüş gibi olur.” (Mâide suresi, 32. ayet.)
C) “İnsanlardan öyleleri vardır ki: “Biz Allah’a ve ahiret gününe iman ettik.” derler; oysa inanmış değillerdir.” (Bakara suresi, 8. ayet.)
D) “Rabb’in O’ndan başkasına kulluk etmemenizi, anneye babaya iyilikle muamele etmenizi emretti…” (İsra suresi, 23. ayet.)
E) “Onlar, ‘Ey Rabb’imiz! Eşlerimizi ve çocuklarımızı bize göz aydınlığı kıl ve bizi Allah’a karşı
Cevap: B

6. “Allah size ancak ölüyü (leşi), kanı, domuz etini ve Allah’tan başkası adına kesileni haram kıldı. Her kim bunlardan yemeye mecbur kalırsa, başkasının hakkına saldırmadan ve haddi aşmadan bir miktar yemesinde günah yoktur.” (Nahl suresi, 115. ayet.)
Yukarıdaki ayete göre aşağıda verilenlerden hangisi vanlıstir?
A) Yenilmesi haram kılınanlar dört tanedir.
B) Haddi aşmadan her şey yenebilir.
C) Zaruretler haramları mübah kılar.
D) Kendiliğinden ölmüş hayvanlar yenilemez.
E) Allah’tan başkası adına kesilen hayvanlar haram kılınmıştır.
Cevap: B

7. Yenilmesi aslen helal olan gıdaların elde ediliş yöntemi de önemlidir. Buna göre aşağıdaki bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Yenilmesi helal olan hayvanlar helal yiyeceklerle beslenmelidir.
B) Hayvan kesiminde Allah’ın (c.c.) adının anılması gerekmektedir.
C) Yenilmesi helal olan gıdalara katılan maddeler de helal olmalıdır.
D) İstihale yöntemi tüm gıdaları helal hâle çevirmektedir.
E) Genetik değişiklikle gıdalar sağlığa zararlı hâle gelirse yenilmesi caiz olmaz.
Cevap: D

8. Aşağıda verilen ayet ve hadislerden hangisi ekonomik hayatla ilgili değildir?
A) “Kişi kendi emeğiyle kazandığından daha hayırlı bir yiyecek yememiştir…” (Buhârî, Buyû, 15.)
B) “.Ana babaya, akrabaya, yetimlere, yoksullara, yakın komşuya, uzak komşuya, yanınızdaki arkadaşa, yolcuya, elinizin altındakilere iyilik edin.” (Nisâ suresi 36. ayet.)
C) “.Fakirlik endişesiyle çocuklarınızı öldürmeyin.” (En’âm suresi 151. ayet.)
D) “Bakmakla yükümlü olduğu kimseleri ihmal etmesi, kişiye günah olarak yeter.” (Ebû Dâvûd, Zekat, 45.)
E) “…ölçüyü ve tartıyı doğru yapın…” (En’âm suresi 152. ayet.)
Cevap: D

“ Haram, Allah’ın kitabında haram kıldıklarıdır. Helal, Allah’ın kitabında helal kıldıklarıdır. Hakkında açıklama bulunmayanlar ise sizleri serbest bıraktıklarıdır.” (Tirmizi, Libâs, 6.)
9. Yukarıdaki hadis-i şerifte “serbest bırakılanlar” olarak tanımlanan kavram aşağıdaki seçeneklerin hangisinde doğru olarak verilmiştir.

A) Haram B) Müfsit C) Farz D) Mendup E) Mübah
Cevap: E

10. Rum suresi 41. ayeti genetiği değiştirilmiş ürünler ve insan sağlığı üzerindeki etkileri bağlamında değerlendiriniz.
Cevap: “İnsanların bizzat kendi işledikleri yüzünden karada ve denizde düzen bozuldu…”(Rum suresi, 41. ayet.)

Genetiği değiştirilen ürünlerin görünüşte kazanç sağlayacağı ama evrende var olan düzeni bozacağı için çok zararlı sonuçlar olacağını, insan sağlığını da etkileyeceği şeklinde değerlendirebiliriz.

11. Birey ve toplum olarak yeryüzünde Allah’ın (c.c.) var ettiği dengeyi korumak için neler yapılabilir? Yazınız.
Cevap: Çevremizi ve doğayı korumak. Doğaya zarar veren ürünleri kullanmamak.

12. Dinin, canın, aklın, neslin ve malın korunmamasını yeryüzünde düzenin bozulması açısından değerlendirerek yazınız.
Cevap: Dinin, canın, aklın ve malın korunmaması toplumların varlıklarını tehlikeye atar. İnsan hayatı tehlikeye girer. Neslin geleceği tehlikeye girer. Sağlıklı bir toplum oluşmaz, aklı zayıflatan kötü alışkanlıklar yayılır, kişi mal edinme hürriyetine sahip olmaz. Birey olarak, dengeyi korumak için, doğayı ve çevremizi korumalıyız, aşırı tüketim yapmamalıyız. Doğaya zarar veren ürünleri kullanmamalıyız.

Ç. Aşağıda verilenleri uygun şekilde eşleştiriniz.

(B- Organ nakli) 1- Tedavi maksatlı tıbbi bir işlemdir. Günümüz İslam âlimleri onun bazı şartlarla caiz olduğunu açıklamışlardır.
(D- Haram) 2- Ötenazinin dinen hükmüdür
(C- Zarûrât-ı dîniyye) 3- Dinin içtihada konu olmayan kesin emir ve yasaklarıdır.
(A- Otopsi) 4- Ceset üzerinde yapılan tıbbi inceleme.
(E- Şirk) 5- Allah’a inanmakla birlikte başka varlıkları da tanrı kabul etme.