12. Sınıf Meb Din Kültürü Sayfa 66-67 Cevapları

2. ÜNİTEMİZİ DEĞERLENDİRELİM

A. Aşağıda verilen açık uçlu soruları cevaplandırınız.

1. İslam’ın yayılmasında etkili olan fütüvvet kavramını açıklayınız.
Gençlik, erlik, yiğitlik anlamında Arapça bir kelime olan fütüvvet, bir çeşit fedakârlık, mertlik, yiğitlik teşkilatıdır. Fütüvvet, başta Bağdat olmak üzere büyük İslam kentlerinde işsiz güçsüz dolaşan gençleri bir araya getirmiştir. Bu teşkilat başlangıçta tasavvuf ile iç içe iken zamanla mesleki bir teşekkül olan ahi teşkilatının temelini oluşturmuştur.
Sorunun cevabına ulaşmak için tıklayınız

2. İslam’ın yayılmasında etkili olan ribat kavramını açıklayınız.
Fıkıhçılar ribatı şöyle tanımlamaktadırlar: “Ribât, müslümanları kâfirlere karşı korumak için sınırlarda beklemektir. Sınır ise, halkının düşmandan korkusu olduğu her yerdir. Ribât “ribâtul-Hayl” (at bağlamak)’dan gelmektedir. Süvarilerin atlarını bağlayıp nöbet tutmaları olayından adını alan ribât, sınırlarda at bulunsun bulunmasın nöbet tutmak için oluşturulmuş mekânların adı olmuştur (İbn Kudâme, el-Muğnî, VIII, 356).
Sorunun cevabına ulaşmak için tıklayınız

3. İmam Maturidi ve Maturidilik mezhebi hakkında bilgi veriniz.
Maturidilik akaid konusunda Ebû Mansûr Muhammed b. Muhammed b. Mahmûd el-Mâtürîdî‘nin görüşlerini benimseyenlerin oluşturduğu Ehl-i sünnet mezhebinin adıdır. İmam Mâtürîdî yaklaşık 238 (852) yılında Türkistan’da Semerkant şehrinin bir köyü olan Mâtürîd’de doğmuştur.
Sorunun cevabına ulaşmak için tıklayınız

4. Mevlana’nın eserleri hakkında bilgi veriniz.
Mevlana, tefsir, hadis, fıkıh gibi İslami ilimlerde kendini yetiştirmiş, Arapça ve Farsçayı iyi derecede öğrenmiştir. Döneminin edebiyat dili Farsça olduğu için eserlerini Farsça kaleme almıştır. “Divan-ı Kebir, Mesnevi, Fîhi Mâ fîh” başlıca eserleridir.
Sorunun cevabına ulaşmak için tıklayınız

B. Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları uygun şekilde cevaplayınız.

5. Aşağıdakilerden hangisi Anadolu’da ahilik teşkilatının kurulmasında etkili olan faktörlerden biri değildir?
A) Göçebe halkın yerleşik hayata uyum sağlamalarını temin etmek
B) Asya’dan gelen sanatkâr ve tüccar Türklerin yerli sanatkâr ve tüccarla yarışabilecek seviyeye
gelmeleri
C) Anadolu’nun yerli halkı karşısında göçmen Türklerin haklarının korunması
D) Anadolu’nun Türkleşmesi ve İslamlaşmasını sağlamak
E) Esnaflar arasında dayanışma sağlayarak kazançlarını arttırmak

6. Kesin olmamakla birlikte 1340 yılında doğmuş 1430 yılında vefat etmiştir. Gençlik yılları boyunca tefsir, fıkıh, hadis, tasavvuf, matematik, astronomi, felsefe, edebiyat ve dil dersleri aldı. Ankara’da Kara Medresede müderrislik (profesörlük) yapmıştır.
Yukarı bilgileri verilen mutasavvıf aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mevlana Celaleddin Rumi B) Hacı Bektaş-ı Veli C) Hacı Bayram-ı Veli D) Yunus Emre E) İmam Şafiî

7. İslam dünyasında en çok kabul edilen itikadi mezheplerden birisi olan Maturidilik mezhebinin kurucusu İmam Maturidi’nin eserinin ismi nedir?
A) Kitabü’t-Tevhid B) Mesnevi C) Divan-ı Hikmet D) Sahn-ı Semân E) Makâlât

8. ……………………………………… mezhebine göre Kur’an-ı Kerim, ilk ve en önemli kaynaktır. Fakat sünnet konusunda diğer mezheplerden farklı olarak Hz. Peygamber’in sünnetinin yanı sıra, masum (günahsız) olarak kabul ettikleri on iki imamın söz ve fiillerini de sünnet olarak değerlendirirler.
Yukarıdaki boşluğa gelmesi gereken eser adı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Hanefilik B) Caferilik C) Eş’arilik D) Maturidilik E) Şafiîlik

C. Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.
Hz. Peygamber, “Şehitlerin dört mertebesi vardır. İmanı sağlam mü’min, düşmanla karşılaşır ve Allah’a verdiği söze sadık kalarak bu hal üzere öldürülür. Bu kişi kıyamet günü insanların kendisine şöyle başını kaldırarak baktıkları kişidir.” diyerek, başını yukarı kaldırdı…” (Tirmizî, Fedâilü’l-cihad, 14.)
“İnsanlar arasında, atının dizginini tutmuş Allah yolunda cihad eden ve kötülüklerden sakınan kimseler ile misafirini ağırlayan ve onun hakkını veren kişilerin (Allah katında) bir benzeri yoktur.” (Ahmed b. Hanbel, Müsned, C 7, s. 39.)

9.Türklerdeki alplik ruhunu İslamiyetteki cihat ve şehitlik düşüncesi bağlamında değerlendiriniz.

İslamiyet’teki cihat ve cihatın ahirette sağlayacağı mükâfat, Türklerin ideallerine, alplik ülküsüne ve gaza ruhuna uygundu.

10. Fütüvvet ve ahilik teşkilatları ile burada bulunan derviş, sufi ve erenlerin faaliyetlerine yön vermede ayet ve hadislerin rolünü değerlendiriniz.

Ayet ve hadisler bu kişilerin yaptıkları faaliyetleri belirlemiştir. Fütüvvet ve ahilik teşkilatı bu sayede Allah yolunda savaşan, fakirleri doyuran, misafir eden ve meslek teşkilatı olarak adaletli işler yapmıştır.

11. Hz. Peygamberin “Bir benzeri yoktur.” diyerek övdüğü kimselerin özellikleri nelerdir? Yazınız.

Bu kimseler, fütüvvet düşüncesi ile teşkilatlanan ahilik teşkilatıdır. Özellikleri fedakar, mert, yiğit, alçakgönüllü, eli açık, başkalarını seven, misafirperver, hoşgörülü, dünya malına önem vermeyen kişilerdir.

Ç. Aşağıda verilen cümleleri kelimelerle eşleştirelim.
(A) 1. Ahmet Yesevi A) Ebu Hanife
(C) 2. Sarı Saltuk C) Divan-ı hikmet
(D) 3. Hacı Bektaş Veli D) Ahilik
(E) 4. Kırşehir E) Balkanlar
(F) 5. Fıkhu’l-ekber F) Makâlât