1914 Yeniköy antlaşması maddeleri

Yeniköy Antlaşması, 8 Şubat 1914 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ve Rus İmparatorluğu arasında imzalanmış bir düzenleme antlaşmasıdır. Bu mukavele, Gulkeviç ve Said Halim arasında 8 Şubat 1914 tarihinde İstanbul'da imza edilmiştir. Bu antlaşmayla Osmanlı doğudaki Ermeni illerinin yönetimini fiilen yabancı müfettişlerin idaresine bırakmıştır. Osmanlı'nın I. Dünya Savaşı'na girmesinin ardından 31 Aralık 1914'te yayınlanan bir fermanla müfettişlikler lâğvedilmiştir. Antlaşma Baskın Oran'a göre Ermeni Kırımı'nın en önemli sebebidir.

Yeniköy Antlaşması Maddeleri

• Yeniköy Antlaşması’na göre “6 vilayet’’ olarak adlandırılan Doğu Anadolu 2’ye ayrılır.
• 1. bölge olan Erzurum, Sivas ve Trabzon genel müfettişliğini, Hollandalı Doğu Hindistan Sömürgeleri memurlarından Westenek’e; ikinci bölge olarak ise Van, Bitlis, Harput ve Diyarbakır’ı Norveçli Binbaşı Nicolas Haft’a verilmiştir.
• Bu müfettişler sivil idare, adliye, polis ve jandarmayı tayin edip denetleyebileceklerdir.
• Müfettişler gerekli gördükleri durumlarda devletten asker talep edip kendi emirleri altına alabileceklerdir.
• Suçlu buldukları ya da yetersiz olduklarını düşündükleri memurları mahkemeye sevk edip görevlerinden alabilecekler yeni memurlar tayin edebileceklerdir.
• Bütün kanunlar, kararlar, ilanlar ve emirler yerel dile çevrilip genel müfettişlerin onayı ile mahkemelerde yerel dille konuşulacaktır.
• Osmanlı vatandaşının hepsi askerlik yapacak bu görevlerini oturdukları bölgelerde yapacaklardır.
• Müfettişlerin gözetimi ile her yıl nüfus sayımı yapılacaktır. Mezhep, milliyet ve konuştukları dil sorulacak genel meclis buna göre kurulacaktır.
• Müfettişlere Osmanlı maliyesi tarafından aylık 4’er yüz Osmanlı altını ödenecektir. Ayrıca müfettişler lojmanlarda tahsil edilecektir.