6. Sınıf Meb Fen Bilimleri 5. Ünite Sonu Değerlendirme Soruları

5. ÜNİTE SONU DEĞERLENDİRME SORULARI

A. Ses ile ilgili olarak aşağıda verilen soruları cevaplayınız.

1. Sesin bir ortamdan diğerine geçmesini engelleme çalışmalarına ses yalıtımı denir. Ses yalıtımında kullanılması gereken maddelerin özellikleri nasıl olmalıdır?
Cevap: Boşluklu, gözenekli, yumuşak, pürüzlü yüzeyli, ekonomik maddeler ses yalıtımında kullanılabilir

2. Sesin bir enerji türü olduğunu kanıtlayan olaylara örnek veriniz.
Cevap: Patlamalarda camların kırılması, ses dalgalarıyla böbrek taşlarının kırılması, çığ düşmelerine sebep olabilmesi sesin enerji olduğunu kanıtlayan örnekler arasındadır

3. Ses yayılmasından, yansımasından faydalanılarak yapılan teknolojik aletlere üç tane örnek veriniz.
Cevap: Sonar cihazı, park sensörleri, mesafe ölçümü yapabilen aletler, tıbbi ultrason cihazı sesin yansıma özelliğinden faydalanan aletlere örneklerdir.

4. Sesin iyi yansıyabilmesi için çarptığı ortamın özellikleri nasıl olmalıdır?
Cevap: Sert ve pürüzsüz yüzeyler sesi iyi yansıtır

5. Güneş’teki patlamaların sesi Dünya’ya neden ulaşamaz
Cevap: Güneş ve Dünya arasında maddesel bir ortam yoktur. Sesin yayılabileceği tanecikler olmadığı için Güneş’teki patlama sesleri Dünya’ya ulaşmaz.

Tablo verilerini inceleyerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.

6. Ortam sıcaklığı ile sesin yayılma sürati arasında nasıl bir ilişki vardır? Nedenini açıklayınız.
Cevap: Ortamın sıcaklığı arttıkça sesin yayılma sürati de artar. Çünkü maddenin sıcaklığı arttıkça maddeyi oluşturan taneciklerin hareketliliği de artar. Böylece ses, madde içinde daha süratli yayılır.

7. Sıcaklıkları aynı olan maddeleri fiziksel hâllerine göre katı, sıvı ve gaz olarak gruplandırınız. Sesin yayılma sürati hangi grupta en fazla, hangi grupta en azdır? Nedenini açıklayınız.
Cevap: Sesin yayılma hızı en fazla katı grubunda, en yavaş da gaz grubundadır. Ses enerjisini madde tanecikleri birbirine aktarır. Tanecikler arasındaki mesafe katılarda en az, gazlarda ise en fazladır.

8. Aşağıdaki cümleleri uygun bir açıklama ile tamamlayınız.

a- Bir dağa karşı bağırdığımızda birkaç saniye sonra sesimizi tekrar duyarız. Çünkü;
Cevap: Sesimiz dağa çarpar. Dağdan yansıyarak bize tekrar döner.

b- Ses yalıtımı için kullanılan süngerler genellikle piramit şeklinde çıkıntılara sahiptir. Çünkü;
Cevap: Pürüzlü, çıkıntılı yüzeyler sesi daha iyi soğurur.

c- Uçakların alçak uçuşu sırasında camlar titreşir. Çünkü;
Cevap: Ses bir enerjidir.

B. Aşağıda verilen ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.

1. (D) Sesin yayılması için maddesel ortam gereklidir.
2. (D) Sesin en hızlı yayıldığı maddeler, katılardır.
3. (Y) Sesin bir yüzeye çarpıp geldiği ortama geri dönmesine soğurulma denir. (Sesin bir yüzeye çarpıp geldiği ortama geri dönmesine ses yansıması denir.)
4. (Y) Madde tanecikleri arasındaki mesafe arttıkça sesin iletim hızı da artar. (Madde tanecikleri arasındaki mesafe arttıkça sesin iletim hızı azalır.)
5. (D) Ses bilimine akustik denir.
6. (D) Aynı kaynaktan çıkan ses farklı ortamlarda farklı işitilir.

C. Aşağıdaki tabloda verilen olaylar ve ses özelliklerini oklarla eşleştiriniz.
Cevap: 1-c 2-d 3-b 4-a

D. Aşağıdaki soruları okuyunuz ve doğru olan seçeneği işaretleyiniz.

1. Ses ile ilgili bir oyun tasarlayan Hira Öğretmen, öğrencilerinden birinin gözlerini kapatıp diğer öğrencileri tek tek konuşturur. Gözleri kapalı olan öğrenci, konuşan arkadaşlarını seslerinden tanımaya çalışır.

Bu oyun ile Hira Öğretmen aşağıdakilerden hangisini açıklamaya çalışmıştır?

A) Sesin yayılma hızı ortamın cinsine bağlıdır.
B) Sesin yayılması için madde tanecikleri gereklidir.
C) Ses işitilme şiddeti, dinleyici ile ses kaynağı arasındaki mesafeye bağlıdır.
D) Sesin özelliği, ses kaynağına bağlı olarak değişir.
Cevap: D

2. Sesin 20°C’taki farklı ortamlarda yayılma süratleri tabloda verilmiştir. Buna göre K, L ve M ortamları aşağıdakilerden hangisi olabilir?

A)Hava, Su, Demir B)Su, Tahta, Hava C)Hava, Demir, Su D)Su, Demir, Hava
Cevap: C

3. Tam ortasında saat bulunan aşağıdaki gibi bir düzenek oluşturulur. Öğrenciler şekilde belirtilen konumlara göre düzeneğin etrafına yerleştirilir. Buna göre saat çaldığında saatin sesini en kısa ve en uzun sürede duyan öğrenciler hangileridir?

A) Efe, Enes B) Enes, Ayşe C) Enes, Efe D) Elif, Efe
Cevap: C

4. Merve; elindeki metal kaşık ile mutfaktaki tencereye, yoğurt kovasına, cam bardağa ve fırın tepsisine vurduğunda değişik sesler duyuyor.

Merve’nin bu olaydan çıkaracağı sonuç aşağıdakilerden hangisi olabilir?
A) Işık hızı, ses hızından büyüktür.
B) Kaynak değişirse ses de değişir.
C) Ses, farklı ortamlarda farklı hızlarda yayılır.
D) Metal kaşık katıdır. Bu yüzden ses en hızlı katılarda yayılır.
Cevap: B

5. Aşağıdakilerden hangisi sesin özelliklerinden faydalanılarak yapılan uygulamalardan biri değildir?
A) Park sensörlerinin geliştirilmesi
B) Deniz derinliğinin tespit edilmesi
C) Dünya ile Mars arasındaki mesafenin ölçülmesi
D) Ultrason cihazı ile doku ve organların görüntülenmesi
Cevap: C

6. Sesin bir ortamdaki yayılma sürati aşağıdakilerden hangisine bağlı değildir?
A) Ortamın saydamlığı
B) Ortamı oluşturan maddenin tanecikleri arasındaki uzaklık
C) Ortamın sıcaklığı
D) Ortamın cinsi

Cevap: A