8. Sınıf SDR Dikey Fen Bilimleri Sayfa 118-119 Cevapları

Sizce çözeltilerin asidikliğinin veya bazikliğinin ölçüsü nedir? Aşağıdaki etkinliği yaparak bu sorunun cevabını bulunuz.

Asitlerin ph değeri 7den küçüktür en küçüğe gittikçe asitlik özelliği çoğalır ph değeri 7 nin üstünde olan nı ise bazdır yukarıya gittikçe bazlık özelliği artar ph değeri 7 olan ise saf sudur.

Etkinlik 4-4

Gerekli Malzemeler
‣ 100 mL’lik beherglas (5 adet)
‣ Sodyum karbonat (Na2CO3)
‣ Sodyum hidroksit (NaOH)
‣ pH çizelge kâğıdı
‣ Limon suyu
‣ pH kâğıdı
‣ Sirke
‣ Saf su
‣ Spatül
‣ Baget

Etkinliğin Yapılışı
➜ Beherglaslardan birini yarısına kadar limon suyu, diğerini ise yarısına kadar sirke ile doldurunuz.
➜ İçinde limon suyu ve sirkenin bulunduğu beharglasları su ile tamamlayınız.
➜ Boş beherglaslardan birine bir spatül sodyum hidroksit, diğerine ise sodyum karbonat koyunuz.
➜ Beherglaslardaki sodyum hidroksit ve sodyum karbonat üzerine, beherglasların yarısına kadar su doldurup bunları baget ile karıştırınız.
➜ Öğretmeninizin gözetiminde, beherglasların çözeltilerine pH kâğıdını daldırıp çözeltilerin pH değerlerini pH çizelge kâğıdından yararlanarak belirleyiniz.
➜ Boş bir beherglası yarısına kadar saf su ile doldurunuz.
➜ pH kâğıdını saf suya daldırıp saf suyun da pH değerini, pH çizelge kâğıdından yararlanarak belirleyiniz.

Neler Gözlemlediniz?
✔ Hangi maddeleri içeren beherglasta pH kâğıdının rengi değişti? Hangilerinde değişiklik olmadı? Nedenini açıklayınız.

Oldukça güçlü bir baz olan sodyum hidroksit, gıda sanayisinde de kullanılmaktadır. Özellikle karamel ve meşrubat işlemlerinde, kakao ve çikolata yapımında, zeytinlerin yumuşatılmasında gibi birçok işlemde kullanılır. Bu yüzden sodyum hidroksit olan beherglastta enk değişimi görülmüştür. İnsan vücudu için pek de zararı olmayan sodyum bikarbonatın konulduğu beherglast da ise değişim görülmemektedir.

✔ İncelediğiniz çözeltileri asidik ve bazik olarak sınıflandırabilir misiniz? Bu sınıflandırmayı pH çizelge kâğıdı ile nasıl yaparsınız? Açıklayınız.

Suyun pH değerini ölçmek için pH ölçüm kağıtları kullanılır. İdeal bir sondaj sıvısının hazırlamaya başlamadan önce ölçülen suyun pH değeri 8,5 ile 9,5 arasında olmalıdır. Eğer pH bu değerlerin altında ölçülmüş ise suya, istenilen pH değerine ulaşıncaya kadar soda külü veya kostik soda katılabilir. Fakat kostik soda çok güçlü bir alkali olduğundan suya katılırken dikkat edilmelidir. Çünkü çok küçük miktarlardaki kostik soda, suyun pH değerini aşırı şekilde yükseltebilir. Sondaj sıvısı hazırlarken pH değeri 10’dan daha yüksek olan suları kullanmak, çamurun içindeki polimer zincirlerini kıracağından hem istenilen viskoziteye ulaşılamaz hem de bekledikçe çamurda ayrışmalar görülebilir. Ayrıca kostik sodanın insan derisini de yakıcı özelliği olduğu için kullanırken çok dikkatli olunmalı, eldivensiz ve gözlüksüz kesinlikle kullanılmamalıdır.

✔ Çözeltilerin pH değerleri ile asidiklik ve baziklik arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız.

Asitlerin ph değeri 7den küçüktür en küçüğe gittikçe asitlik özelliği çoğalır ph değeri 7 nin üstünde olan nı ise bazdır yukarıya gittikçe bazlık özelliği artar ph değeri 7 olan ise saf sudur