9. Sınıf Evrensel İletişim Kimya Sayfa 129-130 Cevapları

3. ÜNİTE, 5. BÖLÜM SÜREÇ DEĞERLENDİRME

1. Aşağıda verilen olayları fiziksel veya kimyasal olarak belirleyip uygun eşleştirmeleri yapınız.

Fiziksel degisim  -- Kimyasal degisim

Bakır metalinin elektrigi iletmesi --> Fiziksel degisim
Üzüm suyundan sirke eldesi --> Kimyasal degisim
Beton harcının katılasması --> Fiziksel degisim
Naftalinin süblimlesmesi --> Fiziksel degisim

2. Aşağıda verilen değişimlerin fiziksel veya kimyasal olduklarını belirleyip oluşumları sırasındaki enerji değişimlerinin 40 kJ/mol’den büyük veya küçük olabileceğini tahmin ediniz.

3. a) 2KOH(suda) + H2SO4(suda) K2SO4(suda) + 2H2O(s)
b) H2O(s) H2O(g)
Yukarıda verilen değişimlerin hangisinde kimyasal türler parçalanıp yeni kimyasal türler oluşmuştur?
Bu değişimleri oluşumlarındaki enerji değişimlerine göre karşılaştırınız. Hangisi kimyasal, hangisi fiziksel değişimdir?

a) 2KOH(suda) + H2SO4(suda) → K2SO4(suda) + 2H2O(s)
Burada 2KOH molekülünün H2SO4 molekülü ile reaksiyona girip, K2SO4 ve H20 moleküllerinin oluştuğunu görüyoruz. Maddelerin yapılarının tamamen değiştiğini, yeni kimyasal türlerin oluştuğunu gözlemliyoruz. Dolayısıyla burada bir kimyasal değişim söz konusudur. Bu reaksiyonun özel bir adı vardır. Bu bir "Asit - Baz Reaksiyonu"dur. Asit - Baz reaksiyonlarında bir asit ile bir baz reaksiyona girerek tuz ve su oluşturur.

b) H2O(s) → H2O(g)
Burada sıvı halde bulunan suyun enerji alarak gaz hale geçişini görüyoruz. Buharlaşma olayını gözlemliyoruz. Bu bir hal değişimidir ve hal değişimleri fiziksel değişimdir.

4. 2Fe(k) + 32
O2(g) Fe2O3(k) + Isı enerjisi
Yukarıda enerji değişiminin yönü ile birlikte verilen demirin oksitlenmesi tepkimesi için aşağıdaki soruları cevaplayınız.
a) Değişimdeki ısı enerjisi değerinin 40 kJ/mol’den büyük veya küçük olduğunu tahmin ediniz.
b) Değişim sırasında güçlü veya zayıf çekim kuvvetlerinden hangisi kopmuş ve oluşmuştur?
c) Değişimin fiziksel veya kimyasal değişim olduğunu yeni türlerin oluşumuna göre belirleyiniz.

a) Değişimdeki ısı enerjisi değerinin 40 kJ/mol’den büyük veya küçük olduğunu tahmin ediniz.

Kimyasal değişimlerde iyonik veya kovalent bir bileşikteki atomlar arası etkileşimler kopar veya oluşur. Bu etkileşimler güçlü etkileşimlerdir. Kopması veya oluşması sırasındaki enerji değişimleri de genellikle 40 kJ/mol değerinden büyüktür.

b) Değişim sırasında güçlü veya zayıf çekim kuvvetlerinden hangisi kopmuş ve oluşmuştur?

Demir ve Oksijen atomları arasındaki kimyasal etkileşimler (güçlü etkileşimler) kopmuştur.

c) Değişimin fiziksel veya kimyasal değişim olduğunu yeni türlerin oluşumuna göre belirleyiniz.

Kimyasal değişimlerin tamamında maddenin yapısında, kimlik özelliklerinde değişiklik meydana gelir. Yeni maddeler oluşur. Oluşan yeni maddelerin farklı kimyasal formülleri ve farklı adları vardır.

5. Aşağıdaki cümlelerin sonundaki kutucuklara ifade doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

(D) a. Buzun erimesi ve suyun buharlaşması olayları fiziksel değişimdir.
(D) b. Genelde kimyasal değişimlerde gerçekleşen enerji değişimi 40 kJ/mol değerinden daha büyüktür.
(Y) c. Amonyak (NH3) gazının, azot (N2) ve hidrojen (H2) gazlarından elde edilmesi zayıf etkileşimlerin kopup oluştuğu kimyasal bir değişimdir. // Zayıf etkileşimler değil güçlü etkileşimler kopar
(D) ç. Ekmeğin küflenmesi kimyasal bir değişimdir.
(D) d. Her kimyasal değişimde kesinlikle güçlü etkileşimler kopar ve yeni güçlü etkileşimler oluşur.

6. Aşağıda verilen cümlelerdeki noktalı yerleri uygun ifadelerle tamamlayınız.
a. Bütün hâl değişim olayları fiziksel değişimdir.
b. İyot (I2) katısının süblimleşerek I2 gazı hâline dönüşmesi sırasındaki enerji değişiminin 40kj/mol’den küçük olması beklenir.
c. Bir iletken telin elektriği iletmesi kimyasal, bir çözeltinin elektriği iletmesi ise fiziksel değişimdir.
ç. Mumun erimesi fiziksel, yanması ise kimyasal bir değişimdir.
d. Yumurtanın pişmesi olayı kimyasal, reçelin şekerlenmesi olayı ise fiziksel değişimidir

7. I. Doğal gazın yanması
II. Dolu yağışı
III. Bir bitkinin fotosentez yapması
Günlük hayatımızda gerçekleşebilen yukarıdaki değişimlerden hangisi ya da hangileri kimyasal değişimdir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

Bütün yanma olayları, saf madde veya çözeltilerin elektrolizi, asit ve bazların nötralleşmeleri, küflenme, bozunma, çürüme gibi olayların tamamı kimyasal değişimdir. Fotosentez esnasında da maddenin kimliği değiştiği için kimyasal değişime örnek teşkil eder.

8. Fiziksel ve kimyasal değişimlerle ilgili;
I. Kimyasal değişimlerde türler parçalanır ve yeni türler oluşur.
II. Fiziksel değişimlerde sadece zayıf çekim kuvvetleri kopar veya oluşur.
III. Bütün yanma, paslanma, mayalanma olayları kimyasal değişimdir.
yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III

I. Kimyasal değişimlerde türler parçalanır ve yeni türler oluşur.  Doğrudur.
II. Fiziksel değişimlerde sadece zayıf çekim kuvvetleri kopar veya oluşur.  Doğrudur.
III. Bütün yanma, paslanma, mayalanma olayları kimyasal değişimdir. Doğrudur.

Cevabın I, II ve III olması gerekmetedir. Bu cevap E seçeneğinde mevcuttur. Cevabımız E seçeneğidir.

9. Aşağıda verilenlerden hangisi fiziksel bir değişimdir?
A) Yemek tuzunun sıvı hâlinin elektrolizi
B) Yoğurdun ekşimesi
C) Demir çivinin paslanması
D) Şekerin karamelleşmesi
E) Yoğurttan ayran yapılması

A) Yemek tuzunun sıvı hâlinin elektrolizi

Yemek tuzunun elektrolizi sonucu NaCl şeklinde bütün olarak duran molekül, Na ve Cl şeklinde atomlarına ayrılır. Kimyasal değişimdir.

B) Yoğurdun ekşimesi

Yoğurt, bekledikçe daha fazla mayaladığı için ekşir. Mayalanma olayı kimyasal bir değişimdir.

C) Demir çivinin paslanması

Paslanma olayı, demirin oksijenle girdiği bir yanma tepkimesidir. Kimyasal bir değişimdir.

D) Şekerin karamelleşmesi

Şekerin karamelleşmesi için yanması gerekmektedir. Yanma tepkimeleri kimyasal değişimlerdir.

E) Yoğurttan ayran yapılması

Yoğurttan ayran yapılması, yoğurdun içine su katarak sıvılaştırılması ile elde gerçekleştirilir. Fiziksel bir değişimdir.

Dolayısıyla cevabımız E seçeneğidir.

10. I. Zeytinyağından sabun eldesi
II. Zeytinden zeytinyağı eldesi
III. Zeytin ağacının zeytin meyvesini oluşturması
Yukarıda verilenlerden hangisi ya da hangileri kimyasal bir değişimdir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III

I. Zeytinyağından sabun eldesi

Kimyasal bir değişimdir. Sabun, yağ kullanılarak vücut yüzeyindeki yabancı maddelere yapışarak su yardımıyla bu maddeleri vücuttan uzaklaştırmaya yarayan araçtır. Sabun elde etmek için zeytinyağı kullanılabilir. Ancak bu süreçte zeytinyağı kimyasal reaksiyonlara sokulur.

II. Zeytinden zeytinyağı eldesi

Zeytinden zeytinyağı elde etmek için zeytinin ezilerek suyunun ve yağının çıkarılması gerekir. Kimyasal bir değişim yoktur. Fiziksel değişimdir.

III. Zeytin ağacının zeytin meyvesini oluşturması

Bu olayı basitçe bir ürün oluşumu şeklinde düşünebiliriz. Zeytin ağacı, sahip olduğu karbonhidratlar, proteinler ve yağları birleştirerek bir meyve oluşturur. Kimyasal bir değişim söz konusudur.

Dolayısıyla cevap I ve III olmalıdır. Bu cevap D seçeneğinde mevcuttur. Cevabımız D seçeneği olmalıdır.