9. Sınıf Fizik Ders kİtabı Sayfa 62-69 Cevapları Ata Yayıncılık

2. ÜNİTEYİ DEĞERLENDİRELİM

A. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Maddelerin özkütleleri hangi durumlarda ayırt edici bir özelliktir?
Cevap: Sabit sıcaklık ve basınç altında saf maddeler için ayırt edici bir özelliktir.

2. Bulaşıkların temizlenmesinde bulaşık deterjanının kullanılmasının nedenini açıklayınız.
Cevap: Deterjan kullanılarak suyun yüzey geriliminin azaltılması sağlanır. Böylece suyun kirli, bulaşıklı olan her yere girmesi sağlanarak temizleme işlemini gerçekleştirmesi sağlanır.

3. Sabit sıcaklık ve basınç altında saf maddelerin kütle-hacim grafiklerinin farklılığı nedir?
Cevap: Sabit sıcaklık ve basınç altında saf maddelerin kütle-hacim grafiklerinin eğimleri birbirinden farklıdır. Başka bir deyişle bu maddelerin özkütleleri birbirinden farklıdır.

4. Geometrik şekli düzgün olan ve düzgün olmayan maddelerin hacimleri nasıl bulunur?
Cevap: Geometrik şekli düzgün olan maddelerin hacimleri matematiksel modelleme yani formül yardımıyla hesaplanabilir. Geometrik şekli düzgün olmayan maddelerin ise dereceli silindir ve su yardımıyla bulunur.

5. Maddelerin ortak özelliklerini açıklayınız.
Cevap: Maddelerin ortak özelliklerine; kütle, hacim, sıcaklık, ağırlık, boşluklu yapı, eylemsizlik vb. örnek olarak verilebilir.

6. Adezyon ve kohezyon kuvvetlerinin özelliklerini açıklayınız.
Cevap: Adezyon kuvveti, farklı tür maddelerin molekülleri arasındaki çekme kuvvetidir. Örnek olarak su ile cam tüp arasındaki çekim kuvveti verilebilir. Kohezyon kuvveti, aynı tür moleküller arasındaki çekme kuvvetidir. Örnek olarak masa üzerine dökülen cıvanın topaklanmasının nedeni kohezyon kuvvetinin etkisi olarak verilebilir.

7. Kâğıt havlunun ucu ıslatıldığında ıslanan kısmın zamanla arttığı gözlenir. Bu olayın sebebini açıklayınız.
Cevap: Kâğıt havlunun ucunun ıslatılmasıyla ıslanan kısmın zamanla artmasının nedeni kılcallığın etkisinden dolayıdır. Yine benzer şekilde çay şekerinin bir ucunun ıslanması sonrasında bu ıslaklığın yayılması da kılcallığın etkisinden dolayıdır.

8. Bir silindirin tüm boyutlarının iki kat azaltılması dayanıklılığını nasıl etkiler?
Cevap: Boyutları küçültülen silindirin dayanıklılığı artar. Boyutla dayanıklılık arasında ters orantılılık olduğunu hatırlayınız.

9. Sıvıların özelliklerini açıklayınız.
Cevap: Sıvıları oluşturan atom ve moleküllere etki eden kuvvetler katılara göre daha zayıftır. Sıvılar çok küçük bir etki ile yer değiştirirler. Bu nedenle sıvılar akışkan olarak bilinir. Akışkanlar, akma ve şekil değiştirmelerinden dolayı katılara göre farklı özelliklere sahiptir.

10. Yağmur yağdığında yağmur damlalarının, ağaç yapraklarına nasıl tutunduğunu açıklayınız.
Cevap: Yağmur damlaları ile yaprak molekülleri arasındaki adezyon kuvveti nedeniyle yağmur damlaları yapraklara tutunabilir.

B. Aşağıdaki boşlukları, verilen uygun kavramlarla doldurunuz. (Kavramlara ek getirebilirsiniz.)

dereceli silindir yüzey gerilimi kilogram kohezyon borunun yarıçapı dayanıklılık gaz özkütle hacim özkütle yüzey gerilimi

1. Maddenin gaz hâlinin belirli bir hacim ve şekli yoktur.
2. Bir sıvının kendi molekülleri arasındaki çekim kuvveti kohezyon kuvveti olarak isimlendirilir.
3. Bazı su böcekleri su üzerinde yüzey gerilimi nedeniyle yürüyebilir.
4. Kesit alanı/hacim oranının artması dayanıklılık ile ilişkilendirilebilir.
5. Geometrik şekilleri düzgün olmayan cisimlerin hacimleri dereceli silindir ile ölçülür.
6. Sabit sıcaklık ve basınç altında kütle-hacim grafiğinin eğimi ile özkütle bulunur.
7. Kütlenin SI birim sistemindeki birimi kilogram dır.
8. Kılcal borudaki su yüksekliği borunun yarıçapı ile ters orantılıdır.
9. Ebru yapımında özkütle farkından yararlanılır.
10. Bir bardağı, iç hacminden daha fazla su ile doldurabilmemizin nedeni yüzey gerilimidir.

C. Aşağıda verilen ifadeleri okuyunuz. İfadeler doğru ise ifadelerin başına “D”, yanlış ise “Y” yazınız.

1. (D) Sıvı ve gazlar akışkandır.
2. (Y) Maddeyi oluşturan tanecikli yapıların sahip olduğu kinetik enerji en fazla plazmalardadır.
3. (Y) Katı ve sıvılar, sıkıştırılabilir kabul edilir.
4. (D) Ağaçların köklerindeki suyu yapraklarına kadar ulaştırabilmeleri adezyon ve kılcallıkla ilgilidir.
5.(Y) Sıcaklık, ağırlık, hacim, özkütle, kütle maddelerin ortak özellikleridir.
6. (D) Özkütlesi suyun özkütlesinden büyük olan çelikten yapılmış dikiş iğnesi suyun yüzey gerilimi sayesinde yüzebilir.
7. (D) Sıvıların kılcal borularda yükselmesi ya da alçalması kılcallıkla ilgilidir.
8. (Y) Boyutları aynı oranda azaltılan cisimlerin dayanıklılıkları da azalır.
9. (Y) Deterjan veya sabunun suyla karıştırılması suyun yüzey gerilimini artırır.
10. (D) Adezyon kuvvetinin kohezyon kuvvetinden daha büyük olması sıvının temas ettiği yüzeyi ıslatmasına neden olur.

Ç. Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.

1- D 2- C 3- B 4- A 5- C 6- E 7-C 8- D 9- A 10- B 11- B 12- E 13- E 14- A 15- E 16- C 17- E 18- A 19- D 20- D 21- C 22- E 23- C 24- E 25- A 26- C 27- A 28- E 29- B 30- C