9. Sınıf Meb Coğrafya Sayfa 87-89 Cevapları

4. Bölüm Ölçme ve Değerlendirme

A- Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerlere doğru sözcüğü/sözcükleri yazınız.
1. Silindir projeksiyon ile çizilen bir haritada hata oranı ekvator çevresinde en azdır.
2. Haritaların küçültme oranına ölçek adı verilir.
3. Renklendirme yöntemi kullanılarak oluşturulan haritalara Fiziki haritalar adı verilir.
4. Şehir planları büyük ölçekli haritalardandır.
5. Eş yükselti eğrileri ile oluşturulan haritalara Topoğrafya haritası adı verilir.

B) Aşağıdaki açık uçlu soruların cevabını boş bırakılan alana yazınız.

Orta Çağ’da Avrupa’daki tutuculuğun bilim üzerindeki baskı ve engellemeleri haritacılık alanını da etkilemiştir. Buna karşın İslam dünyası pek çok bilimsel alanda olduğu gibi haritacılık alanında da parlak bir dönem yaşamıştır. Hârizmi, Biruni, Kaşgarlı Mahmut, İdrisi gibi bilim insanları haritacılık alanında önemli çalışmalar yapmıştır.
İslam dünyasının Orta Çağ’da başta haritacılık olmak üzere bilimsel alanda önemli çalışmalar yapmış olmasının nedenleri neler olabilir?

Cevap: İslam medeniyetinin temelinde bilgi (ilim) kavramının olduğu görülür. Bilimsel bir sürecin sonucunda oluştuğu için İslam medeniyetini “bilimsel medeniyet” olarak nitelendirebiliriz. Kur’an ve sünnetin ilme, bilgiye ve öğrenmeye teşvik eden buyrukları, Müslümanların başta dinî ilimler olmak üzere insanlığın faydasına olan her türlü bilgiye yönelmelerine vesile olmuştur denilebilir.

Coğrafi Bilgi Sistemleri; bugün coğrafyacıların, çeşitli mühendislik alanlarındaki uzmanların ve hatta günlük hayatta insanların çok farklı alanlarda kullanıldığı gelişmiş bir sistem hâline dönüşmüştür.

Günümüzde Coğrafi Bilgi Sistemleri günlük hayatta hangi amaçlar için kullanılmaktadır?

• Telekom ve ağ sistemleri
• Kazalar
• Sorunlu bölge analizi
• Tarım uygulamaları
• Afet riskli bölgeler
• Arazi kullanımı
• Yüzey değişimleri
• Sel hasarı tahmini
• Heyelan riski ve hasar tahmini
• Kentsel planlama
• Ulaşım planlaması
• Navigasyon
• Doğal kaynak yönetimi

8. Uzaktan algılama yönteminin faydaları nelerdir?

Cevap: Uzaktan algılama, fiziksel olarak temasa geçilmeden inceleme yapılacak bölge veya bölgeler üzerinde araştırma ve inceleme için geliştirilmiş makine ve ekipmanlardan oluşur.

Özellikle hava durumu olaylarında kullanılan bir yöntemdir.
Kentsel alanların tespit edilerek şehirlerin planlanması aşamasında ve topografik haritaların oluşturulmasında kullanılır.
Ormanlık alanlarda meydana gelen ağaç hasarlarının tespit edilmesi gibi alanlarda kullanılarak orman alanlarına etkili müdahaleyi sağlar.
Tarımsal alanlarında meydana gelen değişimlerin gözlenmesinde kullanılır.
Okyanusların, denizlerin ve buzulların son durumlarının incelenmesine olanak sağlar
9. Renklendirme yöntemi ile oluşturulmuş haritalarda kullanılan renkler ne anlama gelmektedir?

0-200 Yeşil
200-500 Açık Yeşil
500-1000 Sarı
1000-1500 Turuncu
1500-2000 Açık Kahverengi
2000 ve üzeri Koyu Kahverengi

10. Haritalarda ölçek kullanılmasının gerekçeleri neler olabilir?

Cevap: Çünkü Dünyanın sekli geoit olduğundan bunu haritaya aktarmak çok zordur ve bunu az hataya indirgemek için ölçek kullanılır.

I. Alanların değişmesi
II. Açıların değişmesi
III. Şekillerin bozulması
11- Hangileri haritalarda Dünya’nın küresel şeklinden kaynaklanan hatalardandır?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III
D) II ve III E) I, II ve III

Cevap: E

12. Kuzey Kutup Noktası’nı merkeze alan bir düzlem projeksiyon ile çizilmiş dünya haritasında hata oranı aşağıda verilen ülkelerden hangisinde daha azdır?
A) Brezilya B) Norveç C) Türkiye D) Avustralya E) Mısır

Cevap: B

13. Bir yerin haritasının çizimine başlanılmadan önce aşağıdakilerden hangisinin belirlenmesi gerekir?
A) Ölçek B) Lejant C) Yön oku D) Kullanım amacı E) Coğrafi koordinat

Cevap: D

14. Türkiye siyasi haritasının ölçeğinin paydası iki kat büyütüldüğünde haritada İzmir ile İstanbul arası uzaklık hakkında aşağı- dakilerden hangisi söylenebilir?
A) 2 kat küçülmüştür.
B) 2 kat büyümüştür.
C) 4 kat küçülmüştür.
D) 4 kat büyümüştür.
E) 8 kat küçülmüştür.

Cevap: A

I. Türkiye fiziki haritası
II. Türkiye idarî bölünüş haritası
III. Trabzon ili jeomorfoloji haritası
15-Yukarıda konularına göre verilen harita türlerinden hangileri tematik haritalardandır?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III

Cevap: B

16- Yukarıdaki çizgi ölçeğin kesir ölçek karşılığı aşağıdakilerden hangisidir?
A) 1/200.000 B) 1/400.000 C) 1/600.000 D) 1/800.000 E) 1/1.000.000

Cevap: A

17. 1/2.000.000 ölçekli dünya fiziki haritasının ölçek paydasındaki sayı iki kat büyütülerek tekrar çizilmiştir.
Elde edilen haritada;
I. hata oranı,
II. küçültme oranı,
III. ayrıntıyı gösterme gücü gibi özelliklerden hangilerinin artması beklenir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) I,II ve III

Cevap: C

18. Türkiye fiziki haritasında;
I. eğim bulma,
II. profil oluşturma,
III. idari sınırları belirleme
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

Cevap: C

19. “Dünya’nın Görünümü” adlı eser—————-
‘ye aittir. Eserinde 2.402 şehir ve coğrafi unsurun koordinatları yer alır.
Metinde boş bırakılan alana aşağıdaki bilim insanlarından hangisi yazılmalıdır?
A) Piri Reis B) Biruni C) Ali Macar Reis D) Hârizmi E) Kâtip Çelebi

Cevap: D

20. Yeryüzünde geniş alan kaplayan göl, ova, orman gibi mekânsal veriler haritalara aktarılırken
I. alan,
II. çizgi,
III. noktalama
yöntemlerinden hangileri kullanılır?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) I ve III E) II ve III

Cevap: A

21-Uşak ili, 1/1.000.000 ölçekli Türkiye siyasi haritasında yaklaşık 50 cm2 alan kapladığına göre Uşak ilinin iz düşümsel gerçek alanı kaç km2 dir?
A) 1.000 B) 2.000 C) 3.000 D) 4.000 E) 5.000

Cevap: E

22. Topoğrafya haritasında aşağıdaki yer şekillerinden hangisi yoktur?
A) Sırt B) Falez C) Zirve D) Delta E) Akarsu vadisi

Cevap: D

23. Topoğrafya haritasındaki E ve B noktaları arası yükselti farkı kaç metredir?
A) 100 B) 150 C) 200 D) 255 E) 300

Cevap: B

24-Aşağıdakilerden hangisi Orta Çağ’da haritacılık alanına katkı sağlamış Türk ve Müslüman bilim insanlarından değildir?
A) İdrisi
B) Biruni
C) Hârizmi
D) Kâtip Çelebi
E) Kaşgarlı Mahmut

Cevap: D

25-Bir haritanın yalnızca ölçeğinden yararlanılarak
I. eğim hesaplama,
II. alan hesaplama,
III. uzunluk hesaplama
işlemlerinden hangileri yapılabilir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III

Cevap: D

Eş yükselti eğrilerinin bir yamaçta eğimin azaldığı yöne doğru yapmış olduğu büklümlere………………………..adı verilir.
26-Yukarıdaki metinde boş bırakılan alana aşağıdaki yer şekillerinden hangisi yazılmalıdır?
A) Sırt B) Boyun C) Haliç D) Plato E) Kapalı çukur

Cevap: A

27. Aşağıdakilerden hangisi eş yükselti eğrilerinin özelliklerinden değildir?
A) Eş yükselti eğrileri kapalı eğrilerdir.
B) Sıfır metre eş yükselti eğrisi deniz kıyısını gösterir.
C) Eş yükselti eğrilerinde dıştan içe doğru yükselti artar.
D) Bir eş yükselti eğrisi üzerindeki tüm noktaların yükseltileri aynıdır.
E) Eş yükselti eğrileri arası yükselti farkı yer şekillerinin eğim durumuna göre değişir.

Cevap: E