9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 199 Cevapları Tuna Yayınları

Etkinlik

Aşağıdaki metni okuyarak soruları cevaplayınız.
Kendilerine ikta verilen sipahilerin halka nasıl davranacaklarını bilmeleri gerekir. Kendilerine bırakılan malı alınca eğer halka iyi davranırlarsa ne âlâ. Fena muamele ederlerse iktaları ellerinden alınır. Halk padişahın sarayına gidip hâlini anlatmak isterse onları bundan menetme yetkileri yoktur. Buna aykırı hareket eden sipahinin diğerlerine ibret olması için elinden iktası alınarak cezalandırılır.
Mehmet Altay Köymen, Nizamü’l-Mülk, Siyerü’l-Mülük veya Siyasetnâme, 5. Fasıl, s. 58 (Kısaltılmıştır.).

İkta sahiplerinin halka kötü davranmaları durumunda ortaya çıkabilecek sonuçlar neler olabilir?

İkta sahiplerinin halka kötü davranmaları durumunda ortaya çıkabilecek sonuçlar şunlar olabilir:

• İktalarının Ellerinden Alınması: Eğer sipahiler halka kötü davranırlarsa, iktaları ellerinden alınabilir. Bu, halkın haklarını korumak ve adaleti sağlamak amacıyla yapılır.
• Halkın Padişahın Sarayına Başvurması: Halk, padişahın sarayına gidip hâlini anlatmak isterse, sipahilerin bundan menetme yetkileri yoktur. Bu, halkın doğrudan padişaha başvurma hakkını korur.
• Cezalandırma ve İbret Verme: Buna aykırı hareket eden sipahinin diğerlerine ibret olması için elinden iktası alınarak cezalandırılabilir. Bu, diğer sipahilere örnek olması amaçlanır.

Nizâmülmülk’ün yukarıdaki sözlerine bakarak Büyük Selçuklu Devleti’nin yönetim anlayışı hakkında neler söylenebilir?

Nizâmülmülk’ün yukarıdaki sözleri, Büyük Selçuklu Devleti’nin yönetim anlayışında adaletin ve halkın haklarının korunmasının önemini vurgular. İktaların halka iyi davranılması gerektiği ve aksi takdirde cezalandırılacağı bir yönetim anlayışı benimsenmiştir.