9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 135 Cevapları Tuna Yayıncılık

Aşağıdaki şiiri okuyunuz ve soruları cevaplayınız.

Bir Gece
On dört asır evvel, yine bir böyle geceydi,
Kumdan, ayın on dördü, bir öksüz çıkıverdi!
Lâkin, o ne hüsrandı ki: Hissetmedi gözler;
Kaç bin senedir, halbuki, bekleşmedelerdi!
Nerden görecekler? Göremezlerdi tabî’î:
Bir kerre, zuhûr ettiği çöl en sapa yerdi;
Bir kerre de, ma’mûre-i dünyâ, o zamanlar,
Buhranlar içindeydi, bugünden de beterdi.
Sırtlanları geçmişti beşer yırtıcılıkta;
Dişsiz mi bir insan, onu kardeşleri yerdi!

Şair dünyanın neresinden ve tarihin hangi döneminden söz ediyor olabilir? Neden?

Cevap: Arabistan’dan Hz. Muhammed’in (s.a.v.) doğduğu günden bahsetmektedir.

Şiirde adı geçen “öksüz” kim olabilir?

Cevap: Hz. Muhammed (s.a.v.)

Şair insanların hangi hareketlerini eleştirmektedir?

Cevap: İnsanların acımasız birer yırtıcıya dönüştüğünü söylemektedir. İnsanların nasıl birbirlerini yediğindne bahsetmektedir.

Detaylı Cevaplar...

1. Şair, şiirde dünyanın Orta Doğu bölgesinden ve İslam peygamberi Hz. Muhammed'in (s.a.v) hayatından bahsediyor olabilir. Şiirdeki "on dört asır evvel" ifadesi, İslam peygamberinin yaşadığı döneme işaret ediyor olabilir. Zira Hz. Muhammed'in (s.a.v) hayatı, Mekke'de doğup, İslam'ı tebliğ etmesi ve Medine'ye hicreti gibi önemli olaylarla dolu olan dönemde yaşanmıştır.

2. Şiirde adı geçen "öksüz", Hz. Muhammed'in (s.a.v) doğumu için kullanılan bir metafor olabilir. Peygamberlik öncesinde Arap Yarımadası'nda birçok toplumun içinde bulunduğu manevi çoraklık ve karanlık dönemi ifade etmek için kullanılmış olabilir.

3. Şair, insanların içinde bulunduğu manevi çöküntüyü ve toplumsal yozlaşmayı eleştirmektedir. "Sırtlanları geçmişti beşer yırtıcılıkta" ifadesiyle insanlığın içine düştüğü vahşet ve zalimlik durumuna vurgu yapılmıştır. Şair, insanların kardeşlik bağlarını unutarak birbirlerine zulmetmelerini eleştirmektedir.