Atatürk’ün uluslararası ilişkilerde temel aldığı ölçütler

Atatürk, dış güçlerle olan ilişkilerde her zaman ülkenin kendi çıkarlarını ön planda tutmuştur. Atatürk'ün dış politika ilkeleri şu şekildedir:

Gerçekçilik: Mustafa Kemal Atatürk'ün dış politikaları gerçekçidir. Daima gerçeği arar ve boş hayaller peşinde koşmaz. Daha gerçekçi hedefler koyar, milli çıkarları gerçekleştirme konusunda kararlı olmayı amaçlar.

Bağımsızlık: Atatürk, Türk Devletinin gerçek bağımsızlığını her zaman ön planda tutmayı amaçlar. Bu bağımsızlık siyasi, mali, iktisadi, kültürel ve askeri gibi her konudadır. Bu ilke, milli mücadele sürecinde her türlü bağımsızlık ilkelerine gölge düşürecek hususları ortadan kaldırmayı amaçlar.

Barışçılık: Atatürk dönemindeki dış politika ilkelerinin bir diğer özelliği barışçıl olmasıdır. Özellikle Millî Mücadele döneminde savaş ortamında bile görüşmeler yoluyla barışın sağlanması amaçlanmıştır. Bu doğrultuda Mustafa Kemal Atatürk, "Yurtta Sulh, Cihanda Sulh" sözüyle dış politika ilkelerinin temel yaklaşımını vurgulamıştır.

Güvenlik: Ülkenin güvenliği konusunda Atatürk'ün çalışmaları da olmuştur. Mustafa Kemal Atatürk, Türk Cumhuriyeti'nin kendisini koruması için güvenlik önlemlerinin almasının gerekliliğine inanmıştır. Böylece halkın kendi gücüne dayalı ekonomik ve askeri yapılanmayı sağlam temellere oturtmak için çalışmalarda bulunmuştur. Ülkenin salt kendi gücünün yetersiz kaldığı alanlarda, bölgesel barışın korunması için ittifaklar yaparak barışçıl bir yol izlemiştir. Böylece ülke güvenliğinin sağlanabileceği durumlarda gerekli görüldüğü zamanlar ittifak kurulabileceği öngörülmüştür.

Batıcılık: Türkiye'nin çağdaşlaşma ilkeleri doğrultusunda Batı'ya yakınlaşmayı, modernleşmeyi, uygarlaşmayı amaç edinir. Atatürk, ülkenin çağdaş uygarlık düzeyine ulaşması konusunda Batılılaşma ilkesini benimser. Bu sebeple dış ilişkilerde batıya öncelik tanır. O dönemlerde uygarlığın ilerlemesi, batılılaşmayla eşdeğerdi. Atatürk batılı bir anlayış kazandırmanın bir güvenlik görevi olduğu inancıyla hareket etmiştir.

Akılcılık: Atatürk'ün Türk dış politika anlayışı, aklı ve bilimi esas almıştır. Uluslararası ilişkilerde, karşılıklı yarar ilkesi esas alınmıştır. Bu ilkeyle beraber yeni devlet uluslararası hukuka bağlı kalmıştır.