Atıkların sınıflandırılması

Belli bir kullanım amacı olan ve kullanım amacı veya süresi dolduktan sonra kullanım amacının dışına çıkarılan her türlü katı, sıvı veya gaz hâlindeki maddeye atık adı verilir. Sanayi devrimi öncesindeki dönemlerde ortaya çıkan atık maddeler, ekosistemdeki doğal döngüler sayesinde birkaç yıl gibi kısa zaman dilimlerinde yok olabilmekteydi çünkü bu dönemlerdeki atıklar daha çok bitkisel, hayvansal ya da toprak kökenli doğal maddeler tarafından oluşturulmakta ve doğal ortamlar tarafından kısa zamanda ayrıştırılabilen atıklardan meydana gelmekteydi ancak sanayi devriminden sonra dünya nüfusunda ve sanayi kökenli atıklarda büyük miktardaki artış, ekosistemin kendini temizleyip yenileyebilme kapasitesinin ötesine geçmiş durumdadır. Sanayileşme ile günlük hayatımıza girmiş olan plastik, sentetik, lastik ve cam gibi atıkların doğal ortamlar tarafından ayrıştırılması çok zor ve uzun zaman gerektirmektedir. Örneğin, yediğiniz ve çöpe attığınız bir elma ve kabuğu doğal çevrede yaklaşık olarak 6 ayda ayrışırken. Bu süre piller için 100 yıl, plastik şişeler için 1000 yıl şeklinde gerçekleşmektedir.

Günümüzde ortaya çıkan ve doğal ortama bırakılan atık maddeler katı, sıvı ve gaz atıklar olmak üzere üç gruba ayrılarak incelenirler.

Katı Atıklar

• Evsel kökenli katı atıklar (Yiyecek atıkları, tekstil atıkları, idari atıklar, Pazar atıkları, zirai ve hayvansal ürün atıkları vb)
• İnşaat kökenli katı atıklar (Yıkıntı, beton ve molozlar)
• Sanayi kökenli katı atıklar (Pil, makine, lastik, plastik vb)
• Tıbbi kökenli katı atıklar (Bulaşıcı atıklar, iğne, bez, İlaç vb)

Sıvı Atıklar

• Kanalizasyon suları, evsel atık yağlar, sanayi atık yağ ve sıvıları, atık petrol türevi yağlar, cıva atıkları, asitler vb.

Gaz Atıklar

• Sanayi tesislerinden çıkan gazlar, fosil yakıt kaynaklı gazlar, egzoz gazları, metan gazı, spreyler vb gibi.

İnsan olan ve sanayi devriminden sonra ortaya çıkan büyük boyutlara ulaşan Atıklar ve atıklardan kaynaklanan tehlikeli maddelerin litosfer, hidrosfer, atmosfer ve biyosferde birikmesi, küresel çevre sorunlarını da beraberinde getirmiştir. Doğal ortamlarda biriken katı, sıvı ve gaz hâlindeki atıkların çevreye ve insan sağlığına olan etkileri şu şekilde gerçekleşmektedir.