Atmosferin katmanları ve özellikleri

Atmosfer: Yerküreyi çepeçevre saran ve içerisinde çeşitli gazların bulunduğu tabaka. Gaz yuvarı, Hava yuvarı.

Atmosferin Katları, atmosferi oluşturan gazlar sıcaklıklarına, fiziksel ve kimyasal özelliklerine göre çeşitli katmanlara ayrılır. Atmosfer 5 ana katmandan oluşur. Aşağıdaki şekilde yer alan atmosfer katmanları sıcaklıklarına göre sınıflandırılmıştır.

• Troposfer
• Stratosfer
• Mezosfer
• Termosfer
• Ekzosfer

Troposfer

• Atmosferin en alt katmanıdır.
• Su buharının tamamı bu katmanda bulunur.
• Meteorolojik olaylar bu katmanda gerçekleşir.
• Troposfer, daha çok yerden yansıyan ışınlarla ısındığı için yerden yükseldikçe sıcaklık her 200 m’de ortalama 10°C azalır. Sıcaklığı tutan gazların yere yakın kesimlerde daha yoğun bulunması ve atmosferin üstten soğuması bu durumun oluşmasında etkilidir.

Stratosfer

• Troposferin üst sınırından itibaren 50 km yüksekliğe kadar çıkar.
• Bu katmanda su buharı olmadığı için meteorolojik olaylar görülmez.
• İçerdiği ozon molekülleri Güneş’ten gelen mor ötesi ışınları soğutarak bu katmanın ısınmasına yol açar.
• Güneş’ten gelen zararlı ışınları (ultraviyole) tutar.

Mezosfer

• Stratosferin üzerinde yer alan tabakadır.
• Küçük boyutlardaki gök taşları, hızla girdikleri bu katmanda sürtünme etkisi ile parçalanarak yok olurlar. Atmosfere toz olarak karışır.

Termosfer

• Gaz molekülleri oldukça seyrektir ve gazlar, iyonize olmuş bir hâlde bulunur.
• Yoğunluğu oldukça az olduğu için yerden gönderilen radyo dalgalarını yeryüzüne yansıtır.

Ekzosfer

• Termosferin üzerinde yer alan en dış katmandır.
• Bu katmanın üst sınırında yer çekimi oldukça az olduğundan gaz molekülleri uzaya kaçar. Ancak atmosferin dış sınırının yer çekimi etkisinin tamamen yok olduğu 10.000 km’ye kadar olduğu kabul edilir.