Dünyanın farklı ülkelerindeki 15 yaş öğrencilerin seviyelerini ölçen Uluslararası Öğrenci Değerlendirme Programı'nın (PISA) bu yıl açıklanan sonuçlarında Türkiye'nin, fen ve matematikte çok geride kalması tartışma yaratmıştı. Okuma becerisi, problem çözme, fen okuryazarlığı ve matematik alanlarından örnek PISA sorularını sizin için seçtik. (Cevaplar son karede)
Bakalım PISA sorularını siz çözebilecek misiniz
111
211
1- Metrotransit
Hangi Metrotransit istasyonundan hem şehir içi otobüslere hem de şehir içi trenlere binilebilir?
311
2- Asit Yağmuru
Normal yağmur, havadan bir miktar karbon dioksit emdiği için zayıf asit özelliği gösterir. Asit yağmuru, kükürt oksitler ve azot oksitler gibi gazları da emdiği için normal yağmura göre daha güçlü bir asit özelliği gösterir. Havadaki kükürt oksitler ve azot oksitler nereden gelmektedir?
411
3- Venüs'ün Geçişi
Fotoğrafta Venüs'ün 2004'te geçişinin bir resmi görülmektedir. Bir teleskop Güneş'e yöneltilmiş ve görüntü beyaz bir kartona yansıtılmıştır. Geçim niçin teleskopla direkt olarak bakmaktan ziyade görüntünün beyaz bir kartona yansıtılmasıyla gözlemlenmiştir?
A) Güneş'in ışığı, Venüs’ün görünmesi için çok parlaktı.
B) Güneş, büyütmeden görebilecek kadar büyüktü.
C) Güneş'i bir teleskop aracılığı ile izlemek gözlerinize zarar verebilir.
D) Görüntünün kartona yansıtılarak küçültülmesi gerekiyordu
511
4- Rüzgar Gücüyle Üretim
Bu grafik bir yıl içerisinde dört farklı yerdeki ortalama rüzgâr hızını göstermektedir. Grafiklerden hangisi rüzgâr gücüyle üretim oluşturmak için en uygun yeri belirtmektedir?
611
5- Fuji Dağı Tırmanışı
Fuji Dağı, her yıl sadece 1 Temmuz’dan 27 Ağustos’a kadar tırmanma için halka açıktır. Bu süre içerisinde yaklaşık 200 000 kişi Fuji Dağı’na tırmanmaktadır. Buna göre, Fuji Dağı’na bir günde ortalama kaç kişi tırmanmaktadır?
A) 340
B) 710
C) 3400
D) 7100
E) 7400
711
6- Göçmen Kuşlar
Göçmen kuşların çoğu, tek tek değil gruplar halinde başka bölgelere göç ediyor. Kuşların bu davranışı, canlıların evriminin bir sonucu. Peki göçmen kuşların çoğunda görülen bu davranışın evrimle ilgisi, bilimsel olarak en iyi nasıl açıklanabilir?
A) Tek başına ya da küçük gruplar halinde göç eden kuşların hayatta kalma ve döllenme ihtimali daha az.
B) Tek başına ya da küçük gruplar halinde göç eden kuşlar, kendilerine uygun besinleri daha kolay bulabiliyor.
C) Büyük gruplar halinde uçmak, diğer kuş türlerinin de göç eden gruba katılmasını kolaylaştırıyor.
D) Büyük gruplar halinde uçmak, her kuşun daha kolay yuva yapabileceği yerler bulmasını sağlıyor.
811
7- Meteorlar
Yeryüzü atmosferine giren uzaydaki kayalara meteor deniliyor. Isınan meteorlar, ışık yayarak yeryüzü atmosferine düşüyor. Meteorların çoğunluğu, yeryüzüne düşmeden önce yanarak yok oluyor. Bir meteorun Dünya’ya çarptığında yarattığı çukura, krater adı veriliyor. Meteor Dünya ve yeryüzüne yakınlaşırken, hızlanmaya başlıyor. Sizce bunun nedeni ne?
A) Dünya, kendi ekseni etrafında dönerek meteoru kendisine doğru çekiyor.
B) Güneş’in yaydığı ışınlar meteoru itiyor.
C) Dünya’nın kütlesi meteoru kendine çekiyor.
D) Meteor, uzay boşluğu tarafından itiliyor.
911
8- Krater Boyu
Bu üç krateri inceleyin. Kraterleri, onları oluşturan meteorların boyutuna göre büyükten küçüğe sıralayın.
A) A, C, B
B) A, B, C
C) C, A, B
1011
9- Krater Yaşı
Bu üç krateri tekrar inceleyin. Kraterleri, ne zaman oluştuklarına göre en eskiden en yeniye doğru sıralayın.
A) B, C, A
B) A, B, C
C) C, A, B
1111
Cevap Anahtarı:
1- Merkez İstasyonu,
2- Duman çıkaran herhangi bir otomobil, fabrika atıkları, petrol ya da kömür gibi fosil yakıtların yakılması, yanardağlardan çıkan gazlar ya da benzer şeyler,
3- C, 4- C, 5- C, 6- A, 7- C, 8- A, 9- C
Kaynak: Hürriyet