Büyük İskender, Roma ve Sasani devletlerinin geniş coğrafyalara hükmetmelerindeki etkenler

Büyük İskender, Roma ve Sasani Devletleri tarihte en geniş coğrafyalara en uzun süre hükmetmiş devletler olarak bilinmektedir. Devletlerin geniş coğrafyalara uzun yıllar hükmetmeleri bazı siyasi, hukuki ve kanuni kurallara dayanmaktadır. Bununla birlikte askeri ve iktisadi gücün oluşması da hükmetmeyi kolaylaştırmıştır.

Tarihteki büyük devletlerin geniş coğrafyalar üzerinde uzun yıllar etkili olması adaletle sağlanan bir yönetim anlayışının bulunmasından ileri gelmektedir. Büyük devletler adil düzenler kurarak halkları için sosyal refah ortamının oluşmasında devlet sistemleri kurmuşlardır. Adil düzen ortamının sağlanması ve hükmetme kadrolarının oluşturulması devletin ömrünü uzatır.

Dünya'da sürekli olarak yeni medeniyetler kurulmuş ve bir süre sonra yıkılmıştır. Birçok devlet kurulduktan sonra uzun süre dayanamamış ve yok olmuşlardır. Ancak Büyük İskender, Roma ve Sasani gibi devletler uzun yıllar, geniş coğrafyalara hükmetmişler. Bu başarıyı sağlamalarında önemli olan etkileri şöyle sıralayabiliriz:

• Yönetimin kararlı ve etkili olması
• Yeterli ve güçlü bir ordu
• Adaleti sağlayan yasalar
• Ekonomi
• Hukuk ve vergi sisteminin doğru olması
• Güçlü bir lider
• Yönetim gücünün sağlam meşruiyeti
• Güçlü bir yönetim şekli
• Çağına göre güçlü bir ordu
• Yasalar
• Ekonomik güç, ticari zenginlik
• Güçlü bir vergi ve hukuk sistemi
• Gelişmeye uygun coğrafi yapı
• Çevre ülkelerin zayıflığı
• Sosyal birliktelik, bireylerin aynı kökten gelmesi
• Din olgusu
• Hızlı hareket eden ordu yapısı
• İstila edilen ülkelerden alınan vergi, askeri destek, ganimetler
• Geniş coğrafyada güvenli ulaşım yollarının sağlanması