Dış püskürük kayaçlar nedir

Mantodan ayrışan lavların yer kabuğunda bulunan çatlak ve kırıkları takip ederek yeryüzüne kadar ulaşması ve burada çok hızlı bir şekilde soğuması ile oluşan kayaçlardır. Dış püskürük (volkanik) kayaçların başlıca özellikleri şunlardır:

• Soğuma çok hızlı şekilde gerçekleştiğinden yüzeyleri çatlaklı ve kırıklıdır.
• Çatlak ve kırıkları fazla olduğundan nispeten dayanıksızdırlar.
• Genel olarak daha koyu renklidirler.
• Soğuma hızlı gerçekleştiği için mineraller çok belirgin değildir.
• Başlangıçta çok sıcak oldukları için içlerinde bitki ve hayvan fosillerine rastlanılmaz. Dış püskürük kayaçlar oluşumlarına, oluştukları yere ve özelliklerine göre çeşitli alt gruplara ayrılır.

Dış Püskürük (Volkanik) kayaçların başlıcaları şunlardır:

a. Andezit: Dış kuvvetlere karşı oldukça dirençlidir. Ankara taşı adı da verilir. Gri, yeşilimsi, kırmızı siyah renkli fiziki volkanik bir kayaçtır.

b. Bazalt: Siyahımsı koyu renge sahip fiziksel ve kimyasal etkilere karşı oldukça dayanıklı bir kayaçtır. Ağır ve ince yapılıdır.

c. Obsidiyen (Volkan camı): Yer altından çıkan lavların çok aniden soğuması ile meydana gelen koyu siyah renkli, camsı bir yapısı olan kaygan, çok sert bir kayaçtır. Bu kayaçlar genellikle deniz tabanlarından çıkan lavların soğuması ile oluşurlar volkan camı da denir, Yapay cama göre daha serttir.

ç. Tüf (volkan külü): Şiddetli volkanik patlamalar sırasında havaya karışan volkan küllerinin bir süre sonra yer çekiminin etkisi ile yeryüzüne tekrar inerek birikmesi ve daha sonra bu küllerin kendi ağırlıkları ve doğal bir çimento ile birleşmesi sonucu meydana gelen çok hafif, dış kuvvetlere karşı dayanıksız, gözenekli kayaçtır.