Ekosistemin ögeleri ve işleyişi

Çeşitli büyüklükteki ekosistemler, canlı ve cansız ögelerden oluşmaktadır.

Ekosistem

• Canlı Ögeler
  • Üreticiler
  • Tüketiciler
  • Ayrıştırıcılar
• Cansız Ögeler
  • Fiziksel Ögeler
    • Işık
    • Nem
    • Isı
    • Toprak
  • Kimyasal Ögeler
    • Organik Maddeler
      • Canlılar tarafından üretilen yağ, karbonhidrat ve proteinler
    • İnorganik Maddeler
      • Karbon
      • Hidrojen
      • Fosfor
      • Azot
      • Su
      • Oksijen

Ekosistemi oluşturan cansız etmenler fiziksel ve kimyasal ögelerden oluşur.
Ekosistemdeki fiziksel ögeler iklim koşulları ve toprak özelliklerinden oluşmaktadır. Bu ögeler canlıların yeryüzündeki dağılımını etkilemektedir.
Ekosistemi oluşturan kimyasal ögeler organik ve inorganik olmak üzere ikiye ayrılır. Ayrıştırıcıların ölü ve canlı atıkları ayrıştırması sonucu ortaya çıkan maddeler organik maddeleri oluşturur. Karbon, hidrojen, fosfor ve azot gibi maddeler ise inorganik maddelerdir.
Ekosistemdeki canlı ögeler üç gruba ayrılır. Bunlar üretici, tüketici ve ayrıştırıcılardır.

Üreticiler, fotosentez yapabilen yeşil bitkiler ile bazı mikroorganizmalardır. Bitkiler topraktan mineral ve su, havadan karbondioksit alır, güneş enerjisini kullanarak fotosentez yapar. Bir dizi reaksiyonu içeren fotosentez süreci sonunda yeşil bitkiler besin maddesi üretmektedir. Buna göre bitkiler, inorganik maddeleri organik maddelere dönüştürmektedir. Bundan dolayı yeşil bitkilere üretici denilmektedir.

Tüketiciler, besin üretme özelliğine sahip olmayan canlılardır. Bunlar da birincil, ikincil ve üçüncül tüketiciler olmak üzere sınıflandırılmaktadır. Birincil tüketiciler, bitki yiyerek beslenir. Otobur olarak da bilinen bu canlıların bazıları çekirge, tavşan, geyik ve zebradır. Tüketicilerin bir kısmı da hayvanlarla beslenir. İkincil tüketici ya da etçil olarak adlandırılan bu hayvanların başlıcaları kurbağa, yılan, aslan, tilki ve kartaldır. Bitkiler ve hayvanlarla diğer bir deyimle her tür besin maddesiyle beslenen canlılar ise hepçil ya da üçüncül tüketici olarak adlandırılır. Tavuk, ayı ve insan bu grupta yer almaktadır.

Ayrıştırıcılar, ölü organizmalar ile bunların atıklarını parçalayan mikroorganizmalardır. Bu canlılar, organik maddeleri ayrıştırarak bunları, bitkilerin tekrar kullanabileceği forma dönüştürür.