Fiziksel ve kimyasal değişimlerde bağ enerjileri

Sadece fiziksel özelliklerin değişmesi ile gerçekleşen olaylara fiziksel değişim denir. Bütün hâl değişim olayları, parçalanma, kırılma gibi değişimler fiziksel değişimdir. Maddenin katı hâlden sıvı hâle geçmesi fiziksel bir değişimdir. Bir parça kâğıdın yırtılması, camın parçalanması, mumun erimesi gibi olaylar sadece fiziksel özelliklerin değiştiği fiziksel değişimdir. Tablo 3.19’da her biri fiziksel bir değişim olan hâl değişim olayları verilmiştir.

Fiziksel değişimlerde moleküller arası etkileşimler (zayıf etkileşimler) kopar veya oluşur. Suyun buharlaşması sırasında, su molekülleri arasında bulunan hidrojen bağlarının koptuğu kabul edilir. Naftalinin süblimleşmesi, apolar naftalin molekülleri arasındaki London kuvvetlerinin kopması ile oluşur. Su buharının kırağılaşmasında ise zayıf çekim kuvvetleri ortaya çıkar. Sonuç olarak fiziksel değişimler genellikle zayıf çekim kuvvetlerinin kopması veya ortaya çıkması ile oluşur.

Maddenin kimyasal özelliklerinin değişmesi ile gerçekleşen değişimlere kimyasal değişim denir. Kimyasal değişimlerde maddenin iç yapısında değişiklikler oluşur. Her kimyasal değişimde, farklı kimyasal özelliklerde en az bir yeni madde oluşur. Kimyasal değişim sırasında kimyasal özellikler yanında fiziksel özellikler de değişir. Bütün yanma olayları, saf madde veya çözeltilerin elektrolizi, asit ve bazların nötralleşmeleri, küflenme, bozunma, çürüme gibi olayların tamamı kimyasal değişimdir. Bu değişimlerin tamamında maddenin yapısında, kimlik özelliklerinde değişiklik meydana gelir. Yeni maddeler oluşur. Oluşan yeni maddelerin farklı kimyasal formülleri ve farklı adları vardır.

Aşağıda bazı fiziksel ve kimyasal olaylar kJ/mol biriminde enerji değişimleri ile birlikte verilmiştir:

C₆H₆(s) + 34 kJ/mol → C₆H6(g) (Fiziksel değişim)
Mg²⁺(g) + O^2–(g) → MgO(k) + 3850 kJ/mol (Kimyasal değişim)
C₂H₅OH(s) + 6,5 kJ/mol → C₂H₅OH(g) (Fiziksel değişim)
NaI(k) + 700 kJ/mol → Na⁺(g) + I^–(g) (Kimyasal değişim)