Fotosentez hızına etki eden faktörler

Fotosentez hızı, birim zamanda üretilen oksijen miktarı ile ölçülebilir. Ancak sıcaklık, ışık şiddeti, ışığın rengi ve karbondioksit miktarı gibi faktörlere bağlı olarak fotosentez hızı değişir. “Kabarcık Oluşturalım” etkinliğinde gözlemlediğiniz gibi kabarcık sayıları bu faktörlerin değişiminden etkilenmiştir. Örneğin aydınlatma lambasını uzaklaştırdığımızda kabarcık sayısında azalma gözlemlediniz. Bu durum, ışık şiddeti azaldığında fotosentez hızının azaldığını gösterir.

Bitkiler yeşil renkteki ışığı yansıttıkları için yeşil ışıkta fotosentez hızı en azdır. Kırmızı ışıkta ise yeşil ışığa göre fotosentez hızı daha fazladır. “Kabarcık Oluşturalım” etkinliğinde kırmızı ışık altında kabarcık sayısının daha fazla olmasının sebebi de budur.

Fotosentez için uygun sıcaklığın gerekli olduğundan bahsetmiştik. “Kabarcık Oluşturalım” etkinliğinde de buz parçaları koyduğunuz düzenekte kabarcık sayılarının azaldığını gözlemlediniz. Bu durumun nedeni, fotosentez için gerekli olan sıcaklığın genellikle 25-30 derece olmasıdır. Fotosentez için gerekli olan karbondioksit miktarının artması, fotosentez hızını belli bir değere kadar artırır. “Kabarcık Oluşturalım” etkinliğinde suya eklediğiniz soda, ortamdaki karbondioksit miktarını artırdığından kabarcık sayısı artmıştır. Peki, su miktarı fotosentez hızını nasıl etkiler?

Su, tüm canlıların ihtiyaç duyduğu bir maddedir. Fotosentez için gerekli olan suyun miktarındaki değişme, fotosentez hızını etkileyen faktörlerdendir. “Suyun Etkisi” etkinliğinde az su verdiğiniz bitkinin diğer bitkiye göre yavaş geliştiğini gözlemlediniz.

Fotosentez hızını etkileyen faktörler

A. Çevresel faktörler

1. CO₂ miktarı
2. Işığın dalga boyu
3. Işık şiddeti
4. Sıcaklık
5. Mineraller
6. Su miktarı

B. Kalıtsal Faktörler

1. Kloroplast sayısı
2. Yaprak genişliği
3. Stomaların yapısı ve sayısı
4. Kutikula kalınlığı
5. Enzim miktarı