Geçmişten günümüze bilgilerin haritaya aktarılması

Tarihin en eski çağlarından beri haritalar insanların sürekli olarak kullandıkları araçlar arasında yer almıştır. Tarihteki ilk harita çizimlerine MÖ 6200 yıllarında mağara duvarlarında rastlanmaktadır. Günümüze ulaşan en eski harita çizimi olarak Kerkük’ün güneydoğusunda bulunan Babilliler’den kalma kil levha gösterilir.

İnsanlık tarihi geliştikçe dağılışlar, yüzey şekillerinin gösterilmesi, göç yollarının önem kazanması bunlara bağlı olarak haritacılık da gelişmiştir. Zamanla haritaların çizim metotları farklılaşmış ve haritası çizilen alan genişlemiştir. Haritanın kullanım alanı gittikçe yaygınlaşmıştır. Haritacılığın gelişim sürecine birçok Türk ve Müslüman bilim adamı katkıda bulunmuşlardır. Bunlardan bazıları: Kaşgarlı Mahmut, İbrahim Mürsel, Piri Reis, Seydi Ali Reis, Matrakçı Nasuh, Mehmet Aşık ve Katip Çelebi’dir

Seydi Ali Reis (? -1563): "Miratül Memalik" (Ülkelerin aynası) adlı yapıtı yazmıştır. (Bu kitap 1815’de Almancaya, 1826’da Fransızcaya, 1899’da İngilizceye, 1963’de Rusçaya çevrilmiştir.) "Mohit" adlı (Okyanus) Bu eseri de birçok Batı diline çevrilmiştir. Coğrafi ögelerin yanında denizcilere yardımı dokunacak çok önemli astronomik bilgilerde içerir. Mirat-ül Kâinat (kaînatın aynası) Bu eserde coğrafya ve astronomi iç içedir. "Seydi Ali Reis" Yeryüzünün yuvarlak olduğunu ve dağların bu yuvarlaklığa engel teşkil etmediği gibi birkaç saptamada bulunmuştur. Özellikle Hint Okyanusu, Kızıldeniz, Umman Denizi gibi yerlerin haritalarının çiziminde önemli olmuştur.

Coğrafi Bilgi Sistemleri (CBS)

Coğrafi bilgi sistemleri anlaşılması zor olan, karmaşık olayları ve yönetim sorunlarının çözümünü kolaylaştırmak amacıyla; mekânsal konumu belirlenmiş verilerin toplanması, yönetilmesi, sisteme işlenmesi ve sonuç çıkarımlı analiz edilmesi, modellenmesi işlemlerini kapsayan donanım, yazılım ve yöntemler sistemidir. CBS uygulamaları gerçekleştirilirken; sistem analizi, sistem tasarımı, sistem veri tabanı, sistemsel gerçekleştirme coğrafi analiz basamaklarından oluşur.

CBS uygulamasının kullanıldığı başlıca alanlar

Coğrafi Bilgi Sistemleri

• Hâlihazır Haritalar
• Kadastral Haritalar
• Tapu Sicil Kayıtları
• Uydu Görüntüleri
• Numarataj Kayıtları
• Ulaşım ve Trafik Verileri
• Teknik Altyapı Verileri
• Diğer Veriler (Sağlık, park, bahçeler vb.
• Gecekondu ve Mesken Kayıtları
• İnşaat Ruhsat ve Mesken Kayıtları
• Zemin ve Jeolojik veriler
• İmar Planları

Mekânsal Verilerin Haritaya Aktarılması

Uzaktan algılama teknikleri kullanılarak mekânsal veriler haritalara aktarılır. Noktasal, çizgisel ve alansal olmak üzere üç gruba ayrılır. Evler, elektrik direkleri, volkanik dağlar ve otobüs durakları gibi veriler noktasal olarak gösterilir. Akarsular, sıradağlar,- yollar, fay hatları gibi veriler çizgisel olarak gösterilir. Millî Parklar ,denizler, göller ve ormanlık saha alansal yöntemle gösterilir.