İç püskürük kayaçlar nedir

Mantodan ayrışan lavların yeryüzüne kadar ulaşamadan yerin derinliklerinde yavaş yavaş soğuması ile oluşan kayaçlardır (derinlik volkanizması). Bu kayaçların oluşumunu sağlayan en temel neden yer kabuğundaki çatlak ve kırıkların yeryüzüne kadar ulaşamamasıdır.

İç püskürük kayaçların başlıca özellikleri şu şekildedir:

• Çatlak ve kırıkları az olduğundan oldukça dayanıklı kayaçlardır.
• Genel olarak daha açık renklidirler.
• Soğuma yavaş bir şekilde gerçekleştiğinden çatlak ve kırıklara fazla rastlanılmaz.
• Soğuma yavaş yavaş gerçekleştiği için mineraller daha belirgindir ve gözeneklilik azdır.
• Yerin çok derinlerinde oluştukları için bitki ve hayvan fosilleri bulunmaz.
• Üstlerindeki tabakalar aşındırıldığında yüzeye çıkarlar. İç püskürük(volkanik) kayaçlar oluşumlarına, oluştukları yere ve özelliklerine göre çeşitli alt gruplara ayrılır.

İç püskürük (volkanik) kayaçlar şunlardır:

a. Granit: Açık gri renkli ve kristalleri oldukça belirgin olan çok değişik renklerde bulunan bir kayaçtır. Çatlak ve kırıklar az olduğundan fiziki etkilere karşı oldukça dayanıklıdır ancak C02’li soğuk sulara karşı dayanıksızdır

b. Diorit: Gri ya da mat yeşil renkli olan bu iç püskürük kayaç oldukça yumuşak bir dokuya sahiptir. Bu nedenle iç ve dış kuvvetlere karşı oldukça dayanaksızdır. Çok çabuk bir şekilde ayrışmaya uğrar.

c. Siyenit: Genel olarak açık yeşil ve pembe renkli hafif kaygan olan içerisindeki minerallerin iyi geliştiği iç püskürük kayaçtır. Adını Mısır’daki Asvan şehrinden almıştır. Bu kayacın dağılması ile killi topraklar oluşur. Görünüş olarak granite büyük benzerlik gösterir.

ç. Gabro: Genel olarak grimsi veya mavimsi renkte iç püskürük bir kayaçtır. Oldukça sert bir yapısı vardır, içerisinde bulunan mineraller oldukça gelişmiştir. Yapısında yoğun miktarda kalsiyum bulunur. Yol yapımında mıcır malzemesi olarak da kullanılır.