İslam medeniyetinde bilim ve düşüncenin gelişim süreci

1. Dönem: Klasik Çağ (VII.-XI. asır)
2. Dönem: Yenilenme Çağı (XII.-XVI. asır)
a. Erken Yenilenme Çağı (XII.-XIV. asır)
b. Geç Yenilenme Çağı (XIV.-XVI. asır)
3. Muhasebe Çağı (XVII.-XVIII. asır)
4. Arayışlar Çağı (XIX. ve XX. asır)

Klasik Çağ’da temel İslam ilimleri ve kurumları kurulmaya başlamıştır, İslam bilimlerinin kurulma zamanını ifade eden tedvîn, tasnif ve tebvîb aşamaları meydana gelmiş, dallara yönelik klasik eserler kaleme alınmıştır.

İkinci karşılaşma Müslümanlarda kurumlarının, ilimlerinin ve tecrübelerin yenilenmesini sağlamıştır. Ayrıca Avrupalılarda ise Müslümanların mezkûr dallarının da yenilenmesinden etkilenerek kendi karanlık çağlarından kurtulma çabalarını sağlamıştır.

• İslam medeniyetinde ilk vahiyle birlikte ilmi çalışmalar başlamıştır.
• İlk önce Kur’an ve sünnetin anlaşılması için hadis, tefsir, fıkıh ve kelam gibi ilim dalları gelişmiştir.
• Daha sonra ise fen ve sosyal bilimler üzerinden bilim ve düşünce gelişmiştir.
• İslam dünyasına felsefe girmiştir.
• Emeviler Dönemi’nde tercüme faaliyetleri olmuştur.
• Büyük tercüme çalışmaları 750 yılından 900 yılına kadar sürmüştür
• Emevi Halifesi Me’mun, Bağdat’ta kütüphane, akademi ve tercüme bürosundan oluşan Daru’l-hikme adı verilen bir müessese kurdu
• Müslümanlar matematik, astronomi, haritacılık, coğrafya, fizik, kimya, tıp, zooloji, botanik, biiyoloji ve benzeri bilim dallarında ilerlediler.
• Bilime yeni buluşlar ile katkı sunmaya başladılar.
• Müslümanlar 10. yüzyılda tüm bilim dallarında eserler vermiş ve teknoloji ile iç içe olmuşlardır.

İslam medeniyetinde öne çıkan başlıca kurumlar