Kayaçların nasıl oluştuklarıyla ilgili araştırma

Kayaçların nasıl oluştuklarıyla ilgili araştırma yaparak elde ettiğiniz verileri sınıfta sununuz.

Kayaçlar çeşitli minerallerin birleşiminden oluşmaktadır. Bu mineraller ve mineralleri içeren taş parçacıkları birikmeye başlar ve sonuçta kayaç oluşur. Uzmanların yer kabuğunun gelişim sürecini gösteren izleri üzerinde araştırdığı kayaçlar yer kabuğu için büyük önem taşıyan topluluklardır. Kayaçlar kökenlerine göre farklı gruplara ayrılır. Bunlar tortul kayaçlar, magmatik kayaçlar, metamorfik kayaçlar olmak üzere 3 grupta toplanır. Bu gruplar da alt gruplara ayrılır. Magmatik kayaçlar kendi içinde püskürük, volkanik ve katılaşım kayaçları olarak üçe ayrılır. Tortul kayaçlar kendi içinde sediment ve birikim kayaçlar olarak ayrılır. Metamorfik kayaçlar başkalaşım kayaçları olarak da bilinir. Yer kabuğunun gelişim ve oluşum sürecinde kayaçlar çok önemli olmuştur. Kayaçların içerdikleri minerallere ve birbirleri arasındaki kimyasal farklılıklara göre yer şekillerinde farklı etkiler oluşur.

2. Sizce kayaçların yapısı ile yeryüzü şekillerinin oluşumu arasında bir ilgi var mıdır? Bu konudaki düşüncelerinizi defterinize yazınız.
Kayaçlar farklı renk ve özellikte bulunmaktadır. Kayaçların farklılık içinde olması yer şekillerinin de farklılık içinde olmasına neden olur. Kayaçlar yer şekillerinin yapısının oluşmasında etkili olur. Aşınma, erime, donma, bozunma gibi durumlar yer şekillerine yeni özellikler katar.

Kayaçların renkleri ve sertlikleri aynı mıdır? Yer şekillerinin oluşumları ile kayaçların özellikleri arasında bir ilgi olabilir mi?
Kayaçlar yeryüzünü oluşturan unsurlardır. Kayaçların çoğu birbirinden farklı yapıdadır. Farklı kimyasal yapıda olan kayaçlar, farklı yeryüzü şekillerinin oluşmasında etkili olmaktadır. Kayaçların kolay aşınması ya da sağlam bir yapıda olması da mümkündür. Kayaçların renkleri ve sertlikleri farklı farklıdır. Yer şekillerinin oluşumları ile kayaçları özellikleri birbirine bağlı etkenlerdir. Kalker, jips, tuzlu kayaçların olduğu yerlerde karstik yapılı yer şekillerinin oluşma nedenlerinden biri de budur. Sıcak ve soğuk su kaynakları, sıcaklık değişimleri ve rüzgarlar doğal etkenler olarak yer şekillerinin oluşmasında etkili olur.

İç püskürük kayaçtır. – Dış püskürük kayaçtır. – Fiziksel tortul kayaçtır. – Kimyasal tortul kayaçtır.- Organik tortul kayaçtır. – Başkalaşım kayaçtır. – Bulunduğu yerde görülebilecek yer şekilleri

• Granit - İç püskürük kayaçtır ve Başkalaşım kayaçtır
• Bazalt - Dış püskürük kayaçtır
• Tüf - Fiziksel tortul kayaçtır
• Kalker - Kimyasal tortul kayaçtır
• Mercankaya - Organik tortul kayaçtır

Bulmaca Aşağıdaki bulmacayı çözünüz.

1. Fiziksel tortul kayaçlardan biri.(KONGLOMERA)
2. Bir iç püskürük kayaç.(GRANİT)
3. Kuvarsitin bulunduğu kayaç grubu.(BAŞKALAŞIM)
4. Kömürün bulunduğu kayaç grubu.(ORGANİKTORTUL)
5. Kimyasal tortul kayaçlardan biri.(JİPS)
6. Granitlerden oluşan topografyaya verilen ad.(TOR)
7. Volkanik tüflerin aşınmasıyla meydana gelen kule biçiminde şekiller.(PERİBACASI)
8. Kalkerin başkalaşmasıyla oluşan kayaç.(MERMER)
9. Kalkerler üzerinde oluşan yer şekilleri.(KARSTİKŞEKİLLER)
10. Dış püskürük kayaçlardan biri.(BAZALT)
11. Kimyasal tortul kayaçlardan biri.(KALKER)