Kaynakları doğru kullanım

İnsanlar doğal kaynakları kullanarak ekonomik faaliyetler yaparlar ve ihtiyaçlarını gidererek hayatlarını devam ettirirler. Fakat doğada bulunan ve ekonomik kaynaklarımız olan topraklar, ormanlar, sular ve madenler tükenmez değildir. Bilinçsizce kullanılması ve tüketilmesi zarar görmelerine hatta tükenmelerine neden olabilir. Canlı hayatı için gerekli su kaynaklarının hatalı kullanımı, gıda ürünlerinin israfı, ormanların tahrip edilmesi, madenlere dayalı ürünlerin bilinçsizce kullanılması bu kaynakların azalmasına veya bitmesine neden olur.

Canlılar için hayat kaynağı olan su kaynakları içme suyu, sulama ve elektrik elde edilme amacıyla kullanılır. Akarsuların, göllerin ve denizlerin atıklarla, çöplerle kirletilmesi ve kullanılmaz hâle gelmesi, su kirliliğine neden olur. Suda yaşayan canlılara zarar verir. İçme ve sulama suyu yetersiz kalabilir. Çevre kirliliği, orman yangınları ve ormanlara zarar verilmesi, erozyon ve toprakların bilinçsiz kullanımı gibi nedenlerle de doğal kaynaklarımız zarar görür. Isınmada ve enerji üretmek amacıyla kullandığımız enerji kaynaklarımızı da bilinçli şekilde kullanmalıyız. Enerji kaynaklarımız;

Yenilenemeyen (Tükenebilen)Enerji Kaynakları;

1. Taş kömürü: Üretimi yeterli olmadığından ithal edilen madendir. Yüksek ısı elde edilen demir-çelik sanayisi ile termik santral ile elektrik üretilen madendir. Zonguldak ve çevresinden çıkarılır.

2. Linyit: Isı ve elektrik elde etmede kullanılır. Ülkemizde birçok yerde vardır. Manisa, Kütahya, Kahramanmaraş çevresi önemli linyit madeni çıkarılan yerlerdir.

3. Petrol: Petrol Batman, Siirt, Adıyaman ve Diyarbakır’da çıkarılmaktadır. Ham petrol Batman, Orta Anadolu (Kırıkkale), Aliağa (İzmir), İpraş (İzmit), Ataş (Mersin) rafinerilerinde işlenmektedir. Ham petrol işlenerek benzin, motorin, gaz yağı gibi yakıtlar elde edilir. Petrol üretimi ihtiyacımızı karşılamadığından ithal edilir.

4. Doğal gaz: Ülkemiz ihtiyacının çok az bir kısmını üretebilmektedir. Bina ısınması, elektrik üretimi gibi değişik sektörlerde kullanılmaktadır. Ülkemizde Tekirdağ, Edirne, Mardin, Düzce gibi illerimizde azda olsa doğalgaz çıkarılmaktadır.

Yenilenebilir (Tükenmeyen) Enerji Kaynakları:

1. Güneş enerjisi: Güneş panelleri sayesinde güneş enerjisinden elektrik üretimi ve sıcak su ihtiyacı elde edilir. Kayseri, Ankara, Balıkesir, Konya, Nevşehir, Van ve Sivas gibi şehirlerimizde kurulan güneş enerjisi panelleri tesisleri sayesinde güneş enerjisinden yararlanılmaktadır.

2. Rüzgâr enerjisi: Rüzgârların sürekli ve etkili olduğu alanlarda kurulan rüzgâr santralleri sayesinde elde edilir. İzmir, İstanbul, Afyon, Balıkesir ve Çanakkale rüzgâr santrallerinin olduğu şehirlerdendir.

3. Hidroelektrik enerji: Akarsular üzerinde yapılan barajlar sayesinde su gücünden elektrik elde edilmesidir. Akarsu kaynakları bakımından zengin olup ülkemizin doğusundaki Atatürk Barajı, Keban Barajı, Karakaya Barajı, Ankara Kırşehir arasındaki Hirfanlı Barajı, Samsundaki Altınkaya Barajı, Adana’daki Seyhan Barajı elektrik üretimi yapılan önemli barajlarımızdandır.

4. Jeotermal enerji: Yer altındaki sıcak suyun yeryüzüne çıktığı yerlerde sıcak su ve su buharı gücünden elektrik enerjisi elde edilmesi amacıyla kurulan jeotermal enerji santralleridir. Denizli ve Aydın’da jeotermal enerji santralleri vardır.

Bilinçli bireyler ve tüketiciler olarak kaynaklarımızı korumalı, doğru şekilde kullanmalı ve sonraki nesillere ulaştırılmasını sağlamalıyız. Enerji kaynaklarını bilinçli şekilde tüketirken, tükenmeyen yenilenebilir olan enerji kaynaklarının çevreye ve doğaya zararsız olması ve kullanımıyla tükenmemesinden dolayı tercih etmeliyiz. Enerji tüketiminde israfa dikkat ederek enerji kaynaklarımızı gelecek nesillere ulaştırmalıyız.