Meşrutiyet dönemindeki demokratikleşme hareketleri

Osmanlı İmparatorluğu zamanında iki meşrutiyet dönemi vardır. Birincisi II. Abdülhamid zamanında Kanun-i Esasi'nin ilanıyla başlamıştır. II. Abdülhamid Meclis-i Mebusan'ı dağıtınca resmi olarak bitmese de, meşrutiyet dönemi 1908'de Meclis tekrar kurulana dek bitmiştir. İkinci Meşrutiyet Dönemi de 1920'de Sultan Vahdettin'in yine Mebuslar Meclisi'ni tasfiye etmesiyle son bulmuştur.

Demokratikleşme hareketlerini sıralayacak olursak;

• Anayasa kabulü (Kanun-i Esasi)
• Padişah'ın yanında (her ne kadar son karar yetkisi yine padişahta olsa da) bir meclis bulunması
• Meclis'in üyelerinin bir kısmını halkın seçim yaparak seçmesi (Meclis-i Mebusan)
• Vekillerden oluşan bir heyet kurulması (Bakanlar Kurulu)
• İkinci Meşrutiyet Döneminde siyasi partilerin kurulması (İttihat Terakki ve Ahrar Fırkası)
• Bakanlar Kurulu'nun anayasada yapılan değişiklerle meclise hesap verilmesinin sağlanması, padişahın yetkilerinin azaltılması,
• Osmanlı halkı, mebusları (milletvekilleri) seçmek için oy kullanma hakkına sahip olmuş ve padişahın yanında ilk kez yönetime katılmıştır.
• Kişisel haklar anayasa ile güvence altına alınmış, azınlıklara temsil hakkı tanınmıştır.

gibi gelişmeleri sıralayabiliriz.