Orojenez nedir

Günümüzde yeryüzü şekilleri birçok farklı şekilde meydana gelmektedir. Yeryüzü şekillerinin oluşmasında sıcaklık farkları, basınç farkları, sıcak ve soğuk su kaynakları, kaynak sularının özellikleri, akışı ve birikme yerleri, depremler, volkanik patlamalar ve diğer doğal afetler etkili olmaktadır.

Orojenez, iç kuvvetlerin dışa çıkmasıyla yeryüzü şekilleri bakımından dağların oluşması anlamına gelir. Yer kabuğunun uzun yıllar sonunda aniden ya da yavaş yavaş olarak sıkışması dağların ortaya çıkışına neden olmaktadır. Bu nedenle dağlar yeryüzünün en sağlam yerleri olarak bilinir.

Dağ oluşumu, yeryüzü şekillerinin oluşmasında önemli bir aşamadır. Yer şekillerinin özelliklerinin belirlenmesinde iklim değişikliği yaşanmasında etkili olur.

Jeosenklinallerde biriken tortul tabakaların kıvrılma ve kırılma hareketleriyle yükselmesi olayına dağ oluşumu ya da orojenez denir.

Akarsular, buzullar ve rüzgarlar tarafından aşındırılan malzemeler ( tortullar ) yer kabuğu üzerinde ki deniz ve göl tabanları gibi geniş çanakların (jeosenklinal) tabanlarında tabakalar halinde birikirler. Mantodaki akıntılar tarafından sürüklenen yer kabuğu parçaları (kıtalar-levhalar) biriken tortul tabakaları sıkıştırır. Tortul tabakaların sıkıştırılması ile alçalma ve yükselme meydana gelir ve Orojenez gerçekleşir.