Osmanlı Devleti’nin I. Dünya savaşında yer aldığı cepheler

Cephelerde Osmanlı Devleti

Taarruz Cepheleri

• Kafkas Cephesi
• Kanal Cephesi

Savunma Cepheleri

• Çanakkale Cephesi
• Irak Cephesi
• Suriye–Filistin Cephesi
• Hicaz-Yemen Cephesi

Müttefiklerine Yardım Ettiği Cepheler

• Galiçya Cephesi
• Romanya Cephesi
• Makedonya Cephesi

Kafkas Cephesi

Osmanlı Devleti, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı’yla kaybettiği Elviye- i Selase’yi (Üç Sancak: Kars, Ardahan, Batum) geri almak, Orta Asya’da yaşayan Müslüman Türkleri Rus egemenliğinden kurtarmak ve Turancılık idealini gerçekleştirmek amacıyla bu cepheyi açtı. Enver Paşa, komutasındaki Osmanlı ordusuyla Kars ve Batum’u geri almak için 1914 yılı Aralık ayı sonlarında Ruslara karşı Sarıkamış Harekâtı’nı başlattı. Zorlu kış şartları, salgın hastalıklar ve malzeme eksikliği gibi nedenlerle on binlerce Osmanlı askeri henüz Ruslarla savaşamadan hayatını kaybetti.

Kanal Cephesi

Osmanlı Devleti bu cepheyi Mısır’ı geri almak için Almanlarla birlikte açtı. Almanların bu cephedeki amacı Süveyş Kanalı’nı ele geçirerek İngiltere’nin Uzak Doğu sömürgelerine giden yolunu kesmekti. Cemal Paşa komutasındaki Osmanlı ordusu, Şubat 1915 tarihinde I. Kanal Harekâtı’nı, Ağustos 1916’da II. Kanal Harekâtı’nı yaptı. İngilizlerin kışkırtmasıyla bir kısım Arapların Osmanlı’ya karşı ayaklanması ve ordunun malzeme sıkıntısı gibi nedenlerle başarıya ulaşılamadı. İngilizler, Sina Yarımadası’nı alarak Suriye sınırına kadar dayandı.

Çanakkale Cephesi

İtilaf Devletleri 1915 yılında müttefikleri Rusya’ya yardım götürmek, İstanbul’u alarak Osmanlı Devleti’ni savaş dışı bırakmak istiyordu. Ayrıca tarafsızlığını koruyan Balkan devletlerini kendi yanlarına çekmek için Çanakkale Cephesi’ni açtı.

Irak Cephesi

Bu cephe, İngilizler tarafından sömürge yollarını güvence altına almak, kuzeye doğru ilerleyerek Rusya’ya yardım ulaştırmak ve Irak petrollerini ele geçirmek amacıyla açıldı. 1914 yılı Kasım ayından itibaren Basra Körfezi’ne asker çıkaran İngilizler, 20 Ocak 1915’te Binbaşı Süleyman Askerî Bey’in komutasındaki gönüllü Osmancık Taburu’na yenildiler. Fakat 28 Eylül 1915’te Kut’ül-Amâre’yi aldılar

Suriye-Filistin Cephesi

Osmanlı Devleti’nin Kanal Cephesi’nde başarısız olması üzerine bölgedeki bazı Araplardan da destek alan İngilizler önce Sina Yarımadası’nı işgal etti. Donanmalarının da destek vermesiyle Filistin’e yöneldi ve Kudüs, Gazze, Yafa şehirlerini ele geçirdiler. Buradan kuzeye doğru ilerleyerek Suriye’ye giren İngilizler, Osmanlı kuvvetlerinin Şam’a kadar çekilmesine neden oldular.