Ozon gazının seyrelmesine neden olan faktörler nelerdir

Ozon gazı bulunduğu atmosfer tabakasına göre yaşamın dostu veya düşmanı olmaktadır. Yeryüzünden 15 km ye kadar olan troposfer içinde bulunan troposferik ozonun artması sera etkisini artırır ve küresel ısınmaya katkıda bulunur. Yaygın olarak bilinen ve adından sıkça bahsedilen ozon tabakası ise stratosferik ozondur. 15-50 km’ler arasında yer alır ve yeryüzündeki canlıları güneşten gelen mor-ötesi (ultraviyole-UV) ışınlara karşı korur. Stratosferik ozon, atmosferdeki tüm ozon miktarının %90 kadarını oluşturur. Maksimum konsantrasyon 19-23 km’ler arasında yer alır. Yaşamın dostu olan stratosferik ozon çeşitli endüstriyel faaliyetler sonucu açığa çıkan klor ve brom içeren gazlar (özellikle kloroflorokarbon, CFC) ile reaksiyona girerek parçalanır ve seyrelir. Bunun sonucunda, 280-320 nm dalga boyu aralığındaki UV-B radyasyonu az bir kayıpla atmosferi geçer. Yeryüzüne ulaşan bu radyasyon, gözlerde katarakt rahatsızlığına, cilt kanserine ve bağışıklık sisteminde bozulmalara neden olur. UV-B radyasyonunun bitkiler üzerinde de olumsuz etkileri vardır. Fotosentez olayını yavaşlatır ve ürün rekoltesini düşürür. Ayrıca, küresel ısınmada en büyük paya sahip olan CO₂‘yi emerek olumlu katkıları olan planktonların fotosentez hızını düşürerek çoğalmalarını yavaşlatır.

Ozon (O₃) üç adet Oksijen atomundan oluşan şeffaf bir gazdır. Ozon tabakası gittikçe inceliyor. Bunun sebebi bizlerin havaya saldığı kimyasallardır. Bu kimyasallar günlük yaşamımızda kullanılırlar ve ozon tabakasına zarar verirler.

Ozon tabakasına zarar veren gazlar şunlardır;

• Kloroflorokarbonlar (CFC’ler), genel olarak klima sistemlerinde, buzdolaplarında köpük üretiminde (örneğin yataklar için) kullanılır. Parfümeride de kullanılmıştır fakat son yıllarda yasaklandı.
• Halonlar, yangın söndürme cihazlarında kullanılır.
• Metil bromid, tarımda böcek ilacı olarak kullanılır. ​