Padişaha Su Hediye Eden Adam Metni Cevapları (5. Sınıf)

Padişaha Su Hediye Eden Adam Metni Cevapları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 117 Cevabı

HAZIRLIK

1. İnsanlara yardım ettiğinizde hissettiklerinizi açıklayınız.
Cevap: İnsanlara yardım ettiğimde çok mutlu olurum. Benim de bir ihtiyacım olduğunda inşallah bana da yardım eden olur diye düşünürüm.

2. Hangi konularda cömert davranırsınız?
Cevap: Arkadaşlarıma bir şeyler ısmarlama konusunda ve bildiğim bir bilgiyi onlara da öğretme konusunda cömert davranırım.

1. ETKİNLİK

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 119 Cevabı

Metinde anlamını bilmediğiniz kelimeleri belirleyip defterinize yazınız. Bu kelimelerin anlamlarını tahmin ediniz. Tahminlerinizi, kelimelerin sözlük anlamlarıyla karşılaştırınız. Anlamını öğrendiğiniz kelimeleri sözlük defterinize yazdıktan sonra bunları birer cümlede kullanınız.

Halife: Hz. Muhammet’in (s.a.v.) vekili olarak Müslümanların imamlığını ve din koruyuculuğunu yapmakla görevli kimse.
Örnek cümle: Hz. Muhammet’ten (s.a.v.) sonra ilk halife Hz. Ebubekir (r.a.) olmuştur.

Huzur: Önemli bir kişinin var olduğu, bulunduğu yer.
Örnek cümle: Adam hazırlıklarını yapıp padişahın huzuruna çıktı.

Testi: Toprak, cam, metal vb. maddelerden yapılan, geniş gövdeli, dar boğazlı su kabı.
Örnek cümle: Susuzluktan yanan adam testiden doya doya su içti.

2. ETKİNLİK

a. Gerçek, mecaz ve terim anlamlı sözcüklerle ilgili verilen aşağıdaki bilgileri okuyunuz.

Gerçek anlam: Bir kelimenin aklımıza gelen ilk anlamıdır. Kelimelerin, sözlükte yer alan ilk anlamları da gerçek anlamlarıdır. Kelimelerin gerçek anlamlarına sözlük anlamı da denir.
Mecaz anlam: Kelimenin gerçek anlamından tamamen uzaklaşarak bir ilgi veya benzetme sonucu kazandığı anlamlara mecaz denir. Mecaz, anlatımı zenginleştirmek için kullanılır.
Terim anlam: Bilim, sanat, spor ya da farklı meslek alanlarına özgü kelimelere terim anlamlı kelimeler denir.

“Katı” kelimesinin cümle içindeki kullanımlarını inceleyelim:
1. Katı toprağı kazmaya çalışıyordu. —> (katı: Sert, yumuşak karşıtı.)
2. Oğluna karşı oldukça katıydı. (katı: Hoşgörüsüz, merhametsiz, acımasız.)
3. Katı maddelere kuvvet uygulayarak şekillerini değiştirebiliriz. -»(katı: Sıvıların ve gazların tersine, içinde bulunduğu kabın veya üstünde bulunduğu yerin biçimini almayan.)
1. cümlede kelime gerçek,
2. cümlede mecaz,
3. cümlede ise terim anlamıyla kullanılmıştır.

b. Aşağıdaki cümleleri inceleyiniz. Bu cümlelerde altı çizili kelimelerden hangisi gerçek, hangisi mecaz, hangisi terim anlamıyla kullanılmıştır? Yazınız.

Bir zamanlar Bağdat’ta çok cömert bir halife vardı.
“cömert” kelimesi bu cümlede gerçek anlamıyla kullanılmıştır.

Bu cömert topraklarda her şey yetişirdi
“cömert” kelimesi bu cümlede mecaz anlamıyla kullanılmıştır.

-Bu testiyi altınla doldurun.
Bu cümlede “doldurmak” kelimesi gerçek anlamıyla kullanılmıştır.

Seni iyice doldurmuşlar yoksa sen bu sözleri söyleyemezdin.
Bu cümlede “doldurmak” kelimesi mecaz anlamıyla kullanılmıştır.

“Çöl, nehir, dağ” kelimeleri coğrafya bilimine özgü kelimelerdir.
“Çöl, nehir, dağ” kelimeleri bu cümlede terim anlamıyla kullanılmıştır.

Roman, günümüzde çok okunan edebî bir türdür.
“Roman” kelimesi bu cümlede terim anlamıyla kullanılmıştır.

3. ETKİNLİK

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 120 Cevabı

Metnin konusunu ve ana fikrini yazınız.

Metnin konusu: Fakirlik yaşayan bir adamın karısının tavsiyesiyle cömert halifeden yardım istemeye gitmesi ve yardım alıp evine dönmesi.
Metnin ana fikri: İyi niyetli insanlar, iyi niyetlerinin karşılığını fazlasıyla alırlar.

4. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.

Cömert halife nerede yaşarmış?
Cevap: Cömert Halife Bağdat’ta yaşıyormuş.

Yoksul adamın karısı, yoksulluktan kurtulmak için kocasına ne önermiş?
Cevap: Halifeye gitmesini önermiş.

Halife, su dolu testiyi görünce yoksul adam hakkında ne düşünmüş?
Cevap: Halife adamın bu samimi davranışından çok etkilenip onu ödüllendirmiş.

Halifenin kişilik özellikleri nelerdir?
Cevap: Halife cömert, anlayışlı, alçakgönüllü, güler yüzlü birisidir.

5. ETKİNLİK

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 121 Cevabı

Metni tür ve biçim yönünden daha önce ezberlediğiniz “Bayrağımın Türküsü” metniyle karşılaştırınız.

PADİŞAHA SU HEDİYE EDEN ADAM

• Tür: Hikâye
• Biçim: Düzyazı

BAYRAĞIMIN TÜRKÜSÜ

• Tür: Şiir
• Biçim: Dörtlükler şeklinde yazılmıştır.

6. ETKİNLİK

a. Ünlü düşmesi ve ünlü daralmasıyla ilgili aşağıda verilen bilgileri okuyunuz.

Ünlü düşmesi İki heceli bazı kelimeler ünlüyle başlayan bir ek aldıklarında ikinci hecelerindeki dar ünlüler (ı, i, u, ü) düşer. Bu ses olayına ünlü düşmesi denir. Aşağıdaki örnekleri inceleyelim.
ağız ağız-ı ağzı beyin …..» beyin-imiz ….» beynimiz
Ünlü daralması Dilimizde “a” ve “e” geniş ünlüleriyle biten kelimelere “y” ünsüzüyle başlayan bir ek getirildiğinde kelimenin sonundaki geniş ünlüler daralarak “ı, i, u, ü” dar ünlülerine dönüşür. Bu kurala ünlü daralması denir.
Ünlü daralmasında; “a” ünlüsü “ı” veya “u” ünlüsüne; “e” ünlüsü ise “i” veya “ü” ünlüsüne dönüşerek daralır.
Örnek: koşma – yor koşmuyor

b. Okuduğunuz metinde geçen ünlü düşmesine ve ünlü daralmasına uğramış kelimeleri bularak altlarını çiziniz. Ardından bu ses olaylarına aşağıdaki gibi ikişer örnek yazınız.

Ünlü düşmesi örnekleri: Şehrinden, sabretmesini, ömrümüzün, şükredelim, aklına, şehrinde, fikri, ağzını, ilerliyor, şükrediyordu, karnını.
Ünlü daralması örnekleri: Yaşıyor, bilmiyordu, diye, bilmiyor, ilerliyor, diyordu.

7. ETKİNLİK

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Koza Yayınları Sayfa 122 Cevabı

a. Aşağıdaki görselleri inceleyiniz, verilen bilgileri okuyunuz.

Tarihî ve turistik bakımdan oldukça zengin bir ülkede yaşamaktayız. Yukarıda görselleri verilen Diyarbakır Kalesi, Kapadokya Peribacaları ve Süleymaniye Camisi bu yerlerden bazılarıdır. Yıl içinde birçok yerli ve yabancı turist ağırlayan bu yerler; bize tarihimiz ve doğamız hakkında bilgi vermekte, diğer ülkelere bizi tanıtan bir kimlik özelliği taşımaktadır. Bu nedenle tarihî ve turistik yerlerimizi özenle korumalıyız. “Sonraki Derse Hazırlık” aşamasında hazırlayarak sınıfınıza getirdiğiniz görselleri ve görsellere ait bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız. Bu yerleri korumak için neler yapılması gerektiği hakkında bir konuşma yapınız.
Cevap: Bu şekildeki tarihî eserlerin korunması için mutlaka sit alanı ilan edilmeleri gereklidir. Gerektiği zamanlarda işin uzmanları tarafından orijinallerine uygun şekilde restorasyonlarının yapılması sağlanmalıdır. İnsanlara tarihî ve turistik yerlerimizin korunmasıyla ilgili bilinçlendirme çalışmaları yapılmalıdır. Ayrıca mutlaka bu alanlar özel güvenlik elemanları tarafından korunmalıdır.

8. ETKİNLİK

Ülkemizdeki tarihî zenginlikleri ve doğal güzellikleri diğer ülkelerde yaşayan insanlara duyurmak için yapılması gerekenler hakkında defterinize bilgilendirici bir metin yazınız. Yazmaya başlamadan önce metnin konusunu ve ana fikrini belirleyerek giriş, gelişme ve sonuç bölümlerinden oluşan bir taslak oluşturunuz. Metninizde anlamını yeni öğrendiğiniz kelimeleri kullanmaya özen gösteriniz. Metninizi desteklemek için “Sonraki Derse Hazırlık” aşamasında hazırlayıp sınıfa getirdiğiniz görsellerden de faydalanınız. Metninize başlık koymayı unutmayınız.

Metninizi bitirdikten sonra gözden geçirerek varsa yazım ya da noktalama hatalarınızı düzeltiniz. Eğer isterseniz metninizi öğretmeninizin kontrolünde tahtaya çıkarak okuyabilirsiniz.

Ülkemin Güzellikleri

Ülkemiz bulunduğu yerden dolayı pek çok uygarlığa ev sahipliği yapmıştır. En eski dönemlerde eski Yunan Latin uygarlıkları, Roma İmparatorluğu, Bizans İmparatorluğu, Selçuklular, Osmanlı İmparatorluğu gibi pek çok ülke topraklarımızda kurulmuştur. Bu devletlerden pek çok eser günümüze ulaşmıştır. Ayrıca ülkemiz birçok doğal güzelliği de barındırmaktadır. Denizler, göller, yaylalar, nehirler, yemyeşil ormanlar gibi. İşte bu güzellikleri diğer ülkelerde tanıtıp ülkemize turist çekmeliyiz. Bunun için yabancı ülkelerin televizyon kanallarında, radyo kanallarında, reklam panolarında, toplu taşıma araçlarında reklamlar verilebilir. İnsanların en çok bulundukları stadyum gibi yerlerde de ülkemizin reklamı yapılabilir. Tüm bunların yanında belki de en güzel reklam olarak ülkemize gelen yabancı misafirleri ülkelerine memnun bir şekilde göndermek, ülkemizin yabancı insanlara tanıtımında çok önemli bir yere sahiptir.

SONRAKİ DERSE HAZIRLIK

Yaşadığınız yöreye ait bir türkü ezberleyiniz.
Cevap: İstanbul’a ait bir türküyü sizlerle paylaştık.

ADA SAHİLLERİ

Ada sahillerinde bekliyorum
Her zaman yollarını gözlüyorum
Yarim seni seri an istiyorum
Beni şad et Şadiye’m başın için

Her zaman sen yalancı ben kani
Her zaman orta yerde bir mani
Her zaman sen uzakta ben müştak
Her telakkide bir hayalin var

Adalar’dan Moda’lara geçilir
Yar elinden zehir olsa içilir
Bu dünyada başa gelen çekilir
Beni şad et Şadiye’m başın için

Nerede o mis gibi leylaklar
Sararıp solmak üzre yapraklar
Bana mesken olunca topraklar
Beni yad et Şadiye’m başın için