Rutherford atom modeli ve varsayımları nedir

E. Rutherford, radyoaktif özellik gösteren radyum (Ra) elementinden çıkan alfa (α) taneciklerini noktasal bir kaynak hâlinde, çok ince hâle getirdiği altın levha üzerine göndermiştir. Amacı, pozitif yüklü olduğunu bildiği α taneciklerinin altın levhadaki atomların içinden geçerken nasıl davranacağını gözlemlemek ve yorumlamaktır. Rutherford gönderdiği α taneciklerinin ekranda bıraktıkları izleri incelemiş ve atom modelini geliştirmiştir.

α ışınlarının büyük bir kısmı altın levhadaki atomlardan hemen hemen hiç sapmadan geçmiş, az bir kısmı ise sapmış veya geri dönmüştür.
Rutherford atom modelinin varsayımları aşağıdadır:

• Atomun hacmine göre çok küçük bir hacimde bulunan pozitif yüklü tanecikler merkezde ve yoğun bir şekilde bulunmaktadır. Atomun çekirdeği atoma göre çok küçük bir hacim kaplamaktadır.
• Pozitif yüklerin toplam kütlesi atomun kütlesinin yaklaşık yarısıdır.
• Atomun yapısında çok büyük boşluklar vardır. Çekirdeğin çapı yaklaşık 10–13 cm, atomun çapı ise yaklaşık 10-8 cm boyutundadır.
• Çekirdekteki pozitif yükü dengeleyecek sayıdaki elektronlar atomun çekirdeğinin etrafında bulunurlar.

Rutherford, atom çekirdeği ve etrafında elektronlar şeklinde açıkladığı çekirdekli ve boşluklu atom modeli ile Thomson atom modelini geçersiz hâle getirmiştir. Ancak çekirdek etrafındaki elektronların hareketlerini açıklayamamıştır.